‘Turkije is uit op een genocide’

De oorlog begint meteen zodra je ­Syrië binnenkomt. Een gewonde man wordt net op een brancard van een Syrische naar een Iraakse ambulance geschoven. Zijn been zit in het verband en daaronder zitten pinnen. Opvallend detail: op zijn boxershort staan kleine Amerikaanse vlaggen. De vlaggen die hier in Noordoost-

Syrië eerst vooral stonden voor hoop, maar nu voor verraad. ­“Amerika laat ons barsten”, roept een familielid.

De vrouw van de gewonde Daleel (31) begint te huilen. Ze heeft twee jonge kinderen aan de hand en een paar pakken luiers onder haar arm. “Daleel is getroffen door een granaat van die Turkse schoften”, zegt ze. Daleel was volgens haar niet aan het vechten, maar is gewoon een burger. Hij gaat nu naar een Iraaks ziekenhuis ‘want Erdogan schiet die van ons kapot’, roept een andere man. Dan stappen de vrouw en kinderen van Daleel gehaast in de ambulance, die snel de pontonbrug over de Tigris oprijdt. Een losse luier blijft op straat achter.

Daleel mag misschien nog van geluk spreken dat hij het er levend vanaf heeft afgebracht. Het kan ook anders. Bij een begraafplaats verderop staat een grote menigte om drie kisten heen, waarop de rood-geel-groene vlag van dit gebied is gedrapeerd. Het is de begrafenis van Hevrin Khalaf (35), de Koerdische politica die uit haar gepantserde auto is getrokken en geëxecuteerd door Syrische milities die aan de kant van Turkije meevechten. Twee mannen uit haar gezelschap die zijn gedood, worden nu ook begraven. De dienst vindt plaats in de open lucht en lijkt veel op een demonstratie. Overal staan gewapende strijders, zowel mannen als vrouwen, van de SDF, de door Koerden gedomineerde militie die ooit samen met de Amerikanen optrok om Islamitische Staat te verjagen. Sommigen zwaaien met een vlag met daarop een kleurenfoto van PKK–leider Öcalan.

‘Martelaar’

Het gebeurt allemaal in het zicht van de Turkse grens, een paar kilometer verderop. Maar de Turken laten tijdens de dienst niets van zich horen, terwijl verderop in Noordoost Syrië wel keihard wordt gevochten. Met geluidsversterking volgt de ene na de andere toespraak waarin de Turken fascisten worden genoemd. Er wordt gezworen nooit toe te geven aan Turkije en keihard terug te vechten. Ook uiten sprekers hun woede over het gebrek aan daadkracht in de wereld. Een spreekster zegt wel blij te zijn met demonstraties tegen de Turkse inval die verspreid over de wereld plaatsvinden.

De moeder van Hevrin Khalaf spreekt ook. Ze noemt haar dochter een ‘martelaar’ en gaat de menigte voor in het scanderen van een leuze ter ere van alle martelaren. De begraafplaatsen in Noordoost-Syrië liggen vol met deze ‘martelaren’ – een term voor mensen die gestorven zijn in de strijd voor hun geloof of eigen gebied. Zo’n 11.000 mannen en vrouwen zijn hier de afgelopen jaren omgekomen, de meesten in de strijd tegen IS.

Achter het podium hangen tussen de vrouwelijke strijders met kalashnikovs over de schouder, ook vrouwen in burgerkleding rond. Hoe bezorgd zijn zij, nu ook weer na de moord op deze Koerdische politica? “Het is een zeer gevoelige zaak”, zegt Fouzah Youssef. “Turkije is uit op een genocide, wil alle IS-gevangenen vrijlaten en het project Rojava beëindigen.” Rojava is de oude naam van wat nu ‘Noord- en Oost Syrië’ heet.

Maar is het project voor een autonome Koerdische regio niet gewoon einde oefening? “Zeker niet, wij blijven ons best doen om het te behouden. Daar moeten wel veel diplomatieke inspanningen voor worden ­verricht. We moeten door. Dat zijn we aan onszelf en aan Hevrin verschuldigd.” Is Youssef trouwens niet bang in zo’n menigte vol met strijders, vlak bij Turkije? “Nee, ik denk dat ze nu niets doen. Maar in het ­algemeen ben ik bang voor veel ­doden, ook onder kinderen. Deze operatie kan met heel veel bloed­vergieten gepaard gaan.”

Even later worden de kisten ­boven de hoofden door de menigte naar drie graven gedragen, waarin mannen klaarstaan om ze rustig te laten zakken. Pal ernaast liggen al nieuwe kuilen klaar voor de volgende doden die zullen arriveren.

Lees ook:

‘Honderden IS-leden ontsnapt uit kamp in Syrisch grensgebied’

Uit een kamp in het noorden van Syrië dat werd aangevallen zijn zondag honderden IS-strijders ontsnapt. Volgens de Koerdische autoriteiten gaat het om meer dan 700 buitenlanders en familieleden die zich bij de terreurbeweging hadden aangesloten.

De Koerden hebben geen andere keus dan verzet

De Koerdische strijders maken weinig kans tegen de Turkse krijgsmacht. Toch kunnen ze niet anders dan verzet bieden.