Trumps opties na acht hoorzittingen: vervolging, verkiezing of vergetelheid

Een ding is zeker: de hoorzittingen over de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 hebben hun effect niet gemist. Veel minder duidelijk is wat dat effect precies is. De nagel aan de politieke doodskist van Donald Trump? Een voorgerecht voor zijn vervolging wegens plichtsverzuim, opruiing of zelfs dood door schuld?

Het plichtsverzuim was het thema van de voorlopig laatste hoorzitting van de speciale commissie van het Huis van Afgevaardigden hierover. De Trump-aanhangers die het politiekordon doorbraken, waren precies 187 minuten in het gebouw van het Congres. Ze richtten vernielingen aan en uitten doodsbedreigingen aan het adres van vicepresident Mike Pence, die volgens hen had moeten voorkomen dat die avond de verkiezingsoverwinning van Joe Biden zou worden vastgesteld. Er kwam een demonstrant om het leven, één agent overleed ter plekke na een hartaanval. Daarnaast overleden een demonstrante en vier politieagenten als indirect gevolg van het geweld, door een beroerte en vier door zelfdoding.

Trump negeerde oproepen om iets te doen

Gedurende die ruim drie uur was Trump eerst niet te spreken voor zijn medewerkers en daarna niet te bewegen om op te roepen de bezetting te beëindigen. In de dagen erna bleek weer dat de bescherming van de staatsinstellingen, de taak die hij gezworen heeft te handhaven, niet zijn prioriteit had. Dat werd pijnlijk duidelijk aan de hand van ongebruikte videofragmenten van 7 januari. Trump zou zich in een van tevoren opgenomen toespraak tot de natie van het geweld distantiëren, maar wilde of kon aanvankelijk die boodschap niet onder woorden brengen.

De hoorzitting – de achtste en voorlopig laatste, die dit keer werd gehouden in de avonduren met hun grote potentiële kijkerspubliek op televisie – werd zoals gebruikelijk door Republikeinse politici afgedaan als Democratische propaganda. De tegenstanders noemden het een rechtszaak zonder getuigen die voor de verdachte opkwamen, en zonder kruisverhoor van getuigen door de aanklager. Maar onder professionele Republikeinse campagneadviseurs groeit de zorg over wat die uitzendingen aanrichten onder de Republikeinse kiezers.

Steun wankelt

In peilingen zegt nog steeds een meerderheid van de Republikeinse kiezers – overeenkomend met een derde van alle Amerikanen – dat Trump gelijk heeft dat de verkiezingsoverwinning in 2020 hem alleen door fraude kon ontgaan. Maar als ze de gelegenheid krijgen voor een indirect oordeel over Trump, bijvoorbeeld door te zeggen of hij in 2024 weer de Republikeinse kandidaat voor het presidentschap moet zijn, dan is die steun niet meer zo rotsvast.

Veel Republikeinen kijken met interesse naar de gouverneur van Florida, Ron DeSantis, een vroegere protegé van Trump die duidelijk ambities heeft om zelf een gooi naar het Witte Huis te doen. DeSantis is lang niet zo beladen met schandalen en heeft het niet voortdurend over een verkiezing die al bijna twee jaar geleden is.

Snelle kandidatuur

Om de aandacht van de kiezers af te leiden van de hoorzittingen en concurrenten lijkt Trump te popelen om zichzelf weer in de kijker te spelen. Terwijl hij zich aanvankelijk had laten overtuigen dat hij het best tot na de congresverkiezingen van november 2022 kon wachten om zich officieel kandidaat te stellen, lijkt hij dat nu na de zomer te willen doen, of misschien zelfs nog eerder.

Trumps adviseurs vrezen dat te veel aandacht voor de voormalige president tijdens de campagne voor de verkiezingen dit jaar de Republikeinen de algemeen verwachte overwinning kan kosten. En dat zou dan weer zijn kansen schaden om door de partij genomineerd te worden als presidentskandidaat.

Wat wel voor een snelle kandidatuur spreekt, is de dreiging van een vervolging. Nog steeds is niet duidelijk hoe daarover binnen het - onder Biden weer onafhankelijke – ministerie van justitie wordt gedacht. Moeten misdrijven worden vervolgd ongeacht wie ze beging, of moet er rekening worden gehouden met de politieke en maatschappelijke gevolgen van het aanklagen van een ex-president? In die overweging zal het zwaar meewegen als de verdachte ook alweer kandidaat is.

Lees ook:

Trump keek televisie en negeerde oproepen iets te doen tijdens bestorming van het Capitool

Tijdens de voorlopig laatste hoorzitting over de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021, ging het over wat president Trump deed. Of eigenlijk, wat hij níet deed.

Ministerie van justitie bleef maar net overeind onder Trumps pogingen om president te blijven.

De vijfde hoorzitting over de bestorming van het Capitool, op 6 januari 2021, stond in het teken van Donald Trumps pogingen om de verkiezingen als ‘corrupt’ te laten verklaren. Daarvoor zou hij het ministerie van justitie flink onder druk hebben gezet.