Topzeilers maken schoolkinderen bewust van afval: ‘Op zee kom ik hele vuilniszakken tegen’

Alle leerlingen van groep 7 van basisschool De Parkiet uit Den Haag steken in het topsportcentrum in Scheveningen een duim op bij de vraag of de les interessant was. Niemand uitgesloten. Een kleine geruststelling voor Niels Broekhuizen (27) en Mirthe Akkerman(24). De topzeilers, beiden uitkomend in de laserklasse, voelen zich meer thuis op het water dan voor een klas kinderen.

De zeeën en oceanen zijn hun speelveld. Broekhuizen haalt de situatie tijdens de Olympische Spelen van Rio de Janeiro in 2016 aan. “Als het regende, stroomde de baai vol met een complete vuilnisbelt. Het was heel schrijnend, het werd niet opgeruimd.”

Akkerman zag zelfs een bankstel drijven. Zij probeert tijdens trainingen plastic uit het water te vissen en aan haar trainer te geven. “Het is verschrikkelijk”, zegt ze. “De hele Middellandse Zee is een grote rotzooi. Toeristen op het strand gooien troep gedachteloos in het water. Op zee kom ik veel flessen, sigarettenpakjes en hele vuilniszakken tegen.”

100 tot 150 miljoen plastic afval

Omdat ze het onderwerp belangrijk vinden, doen ze mee aan het duurzaamheidsprogramma The Future is Water, een initiatief van onder meer het Watersportverbond. Ook anderen, onder wie windsurfer Kiran Badloe en zeilster Marit Bouwmeester, gaan langs scholen om ervaringen te delen. De doelstelling is tweeledig: kinderen in aanraking laten komen met de sport en ze bewust maken van het belang van schoon water voor het klimaat.

De kinderen van De Parkiet zijn zelf naar het topsportcentrum gekomen. Broekhuizen en Akkerman, beiden strijdend voor kwalificatie voor de Olympische Spelen van Parijs in 2024, geven later een rondleiding door de loods met de olympische boten, gevolgd door enkele waterproeven. Met verschillende projecten heeft het Watersportverbond de afgelopen tien jaar 130.000 kinderen bereikt. Ze leren dat alleen op zee al 100 tot 150 miljoen plastic afval natuurschade aanricht.

De problemen doen zich niet alleen in het buitenland voor. Akkerman, afgestudeerd aardwetenschapper, huilt soms om de viezigheid als ze in de zomer langs de Scheveningse kust vaart. “Mensen zijn te lui om twintig meter naar de prullenbak te lopen. Ze zien niet dat ze ondertussen de natuur verwoesten.”

Een pakje sigaretten per dag

Tijdens het WK van 2020 zag ze welke gevolgen klimaatverandering heeft. Bosbranden teisterden de Australische kust. “Ik kon door de rook de boeien niet eens zien. Ik schrok daar van. De luchtkwaliteit was dusdanig dat we de rook van een pakje sigaretten per dag inademden.”

Als zeilers staan ze vaak in direct contact met de natuur. Ze zien de impact van vervuiling. Het kan zo niet langer. Juist daarom voelen ze zich hypocriet en schuldbewust. Terwijl ze op open water het plastic afval elk jaar zien toenemen, blijven ze de wereld over vliegen voor wedstrijden en trainingskampen. Het is te veel. Onnodig veel.

Broekhuizen blijft daarom in aanloop van het WK in Scheveningen dit jaar bewust in Nederland. “Om de beste zeiler te worden, ging ik de hele wereld over om de beste trainingspartners te zoeken. Daar krijg ik steeds meer moeite mee.”

Sponsorstickers op de boot zijn sinds kort verboden

Daarnaast probeert de wereldzeilbond World Sailing wereldbekerwedstrijden te centraliseren in Europa, zodat de sporters en boten niet van continent naar continent gebracht hoeven worden. Ook zijn sponsorstickers op de boot sinds kort verboden. Een belangrijke ontwikkeling, vinden beiden.

Door de lessen zien ze bij jongere generaties, zoals de kinderen van basisschool De Parkiet, een omslag. Er is wel degelijk hoop op een schonere wereld, zegt Akkerman. “Oudere generaties zien vaak de noodzaak niet om zuiniger met water om te gaan. Dat bewustzijn groeit onder jongeren. Zij willen in tegenstelling tot ouderen wél verandering.”

Lees ook:

Rond de wereld zeilen en intussen het klimaat scannen

De zeilboten die onlangs aan een wereldreis begonnen, verzamelden data voor de wetenschap.