Taliban gooien activist voor meisjesonderwijs de cel in

Matiullah Wesa zette zijn laatste bericht afgelopen zondag op Facebook. Een kort filmpje met gesluierde Afghaanse vrouwen die luidkeels onderwijs voor hun dochters eisen. Ze houden veelkleurige pamfletten met protestteksten omhoog. Niet veel later werd onderwijsactivist Wesa bij het verlaten van de moskee opgepakt.

Twee auto’s met Talibanstrijders stopten voor hem, vertelt zijn broer aan persbureau AFP. Wesa vroeg om hun identiteitsbewijzen, maar als antwoord kreeg hij klappen en werd hij gedwongen in een van de auto’s te stappen. De Verenigde Naties hebben vrijwel onmiddellijk om zijn vrijlating gevraagd en beloofden juridische bijstand.

Matiullah Wesa (30) is niet zomaar een Afghaan. Al sinds 2009 strijd hij voor goed onderwijs voor meisjes. Hij richtte PenPath op, een vrijwilligersorganisatie, die zonder buitenlands donorgeld, overlegt over onderwijs voor meisjes met tribale leiders op het platteland, autoriteiten helpt scholen te openen, lesboeken verstrekt en met een mobiele bibliotheek het land doorkruist. In de meest afgelegen oorden wist Wesa scholen op te richten en voor onderwijs te zorgen. Hij heeft meer dan veertig scholen opgezet en ervoor gezorgd dat al 110.000 meisjes onderwijs kregen.

Hij verzet zich tegen het verbod voor meisjes en vrouwen om onderwijs te krijgen op de middelbare school of de universiteit dat de Taliban een jaar na hun machtsovername in 2021 instelde. Meisjes mogen alleen nog naar de basisschool. Tegen Trouw zei Wesa in december vorig jaar in een interview: “Veel van onze scholen zijn bij mensen thuis en in kleine dorpen. We zijn voortdurend in contact met de religieuze leiders en stamleiders in die dorpen. Veel van hen zijn het ook niet eens met het sluiten van middelbare scholen en universiteiten voor vrouwen en meisjes. Daarom kunnen we, met hun steun, doorgaan.”

Uitgesproken criticaster

Hij heeft onder het bewind van de Taliban geheime scholen geopend en zijn protesten tegen het verbod worden hem door de terreurorganisatie niet in dank afgenomen. Eerder deze maand werd ook hoogleraar Ismail Mashal gearresteerd toen hij schoolboeken uitdeelde aan vrouwen in Kaboel. Mashal was een uitgesproken criticus van het verbod op onderwijs voor vrouwen en meisjes en liet steeds weer van zich horen. Het lijkt erop dat de Taliban proberen het verzet te breken door de belangrijkste voorstanders van onderwijs voor meisjes nu op te pakken.

Wesa liet zich niet weerhouden door de Taliban en reisde het hele land af om onderwijs te promoten. Hij had zelf als kind al slechte ervaringen met de Taliban. Toen hij negen jaar oud was staken Talibanrebellen zijn dorpsschool in brand in het Marouf-district in de provincie Kandahar. In de wijde omtrek was er geen andere school. Het leek het einde van het onderwijs voor hem. Zijn vader wilde een nieuwe school bouwen, maar werd ernstig bedreigd door de Taliban. Het gezin vluchtte naar Kaboel, waar Wesa zijn opleiding genoot. Uiteindelijk haalde hij zijn universitaire bul in India.

Hij gebruikte zijn kennis en netwerk om PenPath op te richten en zich in te spannen voor goed onderwijs voor meisjes. Hij ziet het als de beste weg uit de armoede in zijn land. Sinds het verbod op scholing van vrouwen en meisjes en het verbod voor vrouwen om te werken voor hulporganisaties is de Afghaanse economie nog verder in het slop geraakt.

Lees ook:

Shukria Ali (24) blijft strijden voor onderwijs in Afghanistan: ‘De toekomst van een hele generatie staat op het spel’

Van de Taliban mogen Afghaanse vrouwen niet langer studeren. Ook middelbare scholen zijn voor meisjes niet langer toegankelijk. Toch blijft een lokale organisatie zich inzetten om ook meisjes les te geven.s