Stiekem wordt Elon Musks Starlink Iran binnengesmokkeld

Zo groot zijn ze niet, de terminals van Starlink. Met een diameter van nog geen vijftig centimeter lijken ze een beetje op een groot uitgevallen tablet, gemonteerd op een statief. Maar onder het bescheiden uiterlijk van de apparaten, ontwikkeld door het ruimtevaartbedrijf SpaceX van miljardair Elon Musk, ligt een felbegeerde technologie.

Want wie een terminal in bezit heeft kan doorgaans altijd verbinding maken met het internet, ook als het reguliere netwerk eruit ligt. Het bleek een uitkomst voor Oekraïense burgers die in gebieden wonen waar het lokale netwerk het niet meer doet, maar ook voor Oekraïense soldaten die op Starlink vertrouwen om zo veilig met elkaar te communiceren en drones te besturen.

Toen de protesten in Iran begonnen hoopten Iraanse activisten dat Starlink hen net zo geweldig zou kunnen helpen in hun strijd tegen het regime als het Oekraïne helpt in de strijd tegen Rusland.

Hoewel de Iraanse autoriteiten geen algehele blackout instelden, ligt het internet er deels uit of wordt het zó vertraagd dat het moeilijk is voor demonstranten om beelden van de protesten met de buitenwereld te delen. Een verbinding via Starlink kan een oplossing bieden.

Smokkelen

Nadat Musk in september aankondigde dat Starlink in Iran was ‘geactiveerd’ maakte hij maandag in een tweet bekend dat er inmiddels ‘bijna honderd Starlinks actief zijn in Iran’. Hoewel sommigen hun twijfels hebben bij de beweringen van Musk – de techmiljardair tweet niet zelden onwaarheden – wijst een onderzoek van The Wall Street Journal erop dat Musks schatting realistisch lijkt.

De krant sprak met een groep Iraans-Amerikaanse activisten in Californië die al in september begonnen met het inzamelen van geld om Starlink-terminals te kopen en naar demonstranten in Iran te smokkelen. Een van hen schat dat er mogelijk al tweehonderd terminals op deze manier het land zijn binnengekomen.

Het is een prijzige onderneming; een terminal kost 599 dollar, waarna er maandelijks een abonnement van 110 dollar betaald moet worden om het operationeel te houden. Vanwege de risicovolle vracht vragen smokkelaars ook om flinke bedragen ter compensatie, soms van wel honderden dollars per terminal. De systemen worden verpakt in dozen die huishoudelijke apparatuur zoals magnetrons aanprijzen, om grenswachten en douanebeambten op het verkeerde been te zetten.

Grondstations

Naast Musks bewering dat er nu sprake is van honderd ‘actieve’ terminals in Iran is er verder geen informatie over hoeveel apparaten er nu in gebruik zijn.

Een terminal krijgt toegang tot Starlink als die verbinding maakt met een van de satellieten van SpaceX. Maar deze verbinding kan alleen gemaakt worden als de terminal niet te ver weg staat van een ‘grondstation’, dat als een soort tussenschakel fungeert. Voor zover bekend zijn er in Iran geen grondstations opgezet, maar mogelijk kan een grondstation in bijvoorbeeld Irak voldoende dichtbij zijn om een Starlink-verbinding in delen van Iran mogelijk te maken.

Niet zonder risico

In hoofdstad Teheran lijkt Starlink in ieder geval te werken; een activist die een terminal heeft ontvangen stuurt een filmpje naar The Wall Street Journal waarop te zien is hoe er verbinding wordt gemaakt. Het apparaat staat op het dak van zijn gebouw, als hij het niet gebruikt bedekt hij het met een chador van zijn moeder.

Het is geen overdreven oplettendheid, want er kleeft een serieus risico aan het gebruik van Starlink. Iraniërs met een terminal op het dak – ze moeten in de buitenlucht staan om goed te werken – lopen de kans gepakt te worden door het herkenbare uiterlijk van het apparaat.

En ook al is de terminal goed verstopt, dan nog moeten activisten oppassen, waarschuwen techexperts. De systemen sturen namelijk data naar de satellieten waar ze mee verbonden zijn die de autoriteiten – met enige moeite – zouden kunnen lokaliseren.

Lees ook:

Angst en woede na executies in Iran: ‘Dit zou een reden moeten zijn om te radicaliseren’

Het regime in Teheran voert de repressie verder op, maar het protest is zeker niet voorbij. Dat zegt een vrouwelijke demonstrant uit Rasht.

Elon Musk komt terug op dreigement om internetsysteem Oekraïne stop te zetten

Elon Musk zei vrijdag dat hij Starlink, zijn systeem voor internet per satelliet, niet langer gratis aan Oekraïne kan leveren. Nu komt hij weer terug op zijn dreigement.