Steeds meer horeca in Spanje ‘kindvrij’: de toekomst of discriminatie?

In Spanje komen steeds meer hotels en restaurants die kinderen weren. Want wie wil er geen vakantie zonder de rennende kroost van een ander? Of is sólo adultos discriminerend?

In het centrum van de voormalige industriestad Bilbao, op enkele straten van het beroemde Guggenheim-museum, is restaurant Balicana te vinden. In de entree ontvangt de 57-jarige Rocío Escolano met haar blonde steile haren de gasten, die zij naar de ruime dubbele trap in het midden van de horecagelegenheid leidt.

Daar beneden zitten al wat mensen te eten, het wordt lunchtijd: links twee mannen in pak die duidelijk rechtstreeks van kantoor komen, rechts twee jonge vrouwen van rond de dertig. Ze eten een salade met reepjes rundvlees en een mals stuk tonijn van de grill.

Minderheid die er echt boos om wordt

Kortom: op het eerste oog is dit vooral een goed restaurant, in een stad in Baskenland die bekendstaat om de gastronomische cultuur. Maar wat Balicana uitzonderlijk maakt: kinderen zijn hier niet welkom. Op de website krijgen bezoekers bij reservering direct al een melding hierover: ‘Let op, wij herinneren u eraan dat reserveren alleen mogelijk is voor meerderjarigen.’ Wie die melding mist, ziet het nog eens duidelijk staan bij de entree waar Escolano mensen welkom heet: sólo adultos, ofwel, alleen volwassen.

Af en toe moet Escolano gezinnen die op de bonnefooi binnenstappen teleurstellen. “Maar het merendeel vindt het niet erg hoor”, vertelt zij, staand bovenaan de trap die uitkijkt op de tafeltjes. “Dan beloven ze terug te komen als de kinderen een keer bij de grootouders zijn. Het is eigenlijk maar een minderheid die er echt boos om wordt.”

Ze stapt een aantal treden de trap af en wijst naar de tafeltjes. “Als we hier een groep van vijftien zakenmannen hebben die een bespreking houden, dan willen we niet dat er kinderen over de trap rennen. Dat werkt toch gewoon niet?”

Ze stopt bij een kastje dat midden op de trap op een platform staat, waar je uitzicht hebt op de bar met rijen van verschillende merken gin die van achter worden verlicht. “Kijk, als het wat later wordt komt hier de dj te staan en dan vloeit de drank rijkelijk. Dat zou ook een probleem zijn met kinderen, nietwaar?”

Klacht te staan van de Spaanse consumentenbond

Het Baskische restaurant behoort tot een groeiende beweging in Spanje die onder de noemer sólo adultos valt – waarbij het nadrukkelijk niet gaat om swingerclubs of andere seksgerichte plekken, maar om het weren van kinderen. Waar het sólo adultos-concept voor Spaanse hotels intussen al redelijk gemeengoed is geworden, is Balicana één van de eerste restaurants die dit concept promoot. Het kwam ze op een klacht te staan van de Spaanse consumentenbond Facua, ingediend bij het Baskische overheidsdepartement voor Spel en Evenementen.

Volgens de consumentenbond doet het restaurant aan discriminatie op basis van leeftijd, verboden volgens de wet in zowel Baskenland als de rest van Spanje. Net als in Nederland mogen of moeten bepaalde uitgaansgelegenheden een leeftijdsgrens instellen, zoals een discotheek dat ‘s nachts doet omdat er drank wordt geschonken of zoals een bioscoop dat doet bij films met gewelddadige of expliciet seksuele beelden. Maar overdag kinderen weren uit een restaurant is volgens Facua een grijze zone, waarvan zij willen dat een rechter zich erover buigt of dit wel mag.

Gastvrouw Escolano van Balicana vindt het allemaal drukte om niets. Zij gaat naar eigen zeggen al jaren met haar man naar kindvrije hotels, waar ze het heerlijk vindt om in alle rust aan het zwembad een boek te lezen. De ranke dame pakt haar mobiel erbij en laat foto’s zien van een tuin met glijbanen en picknicktafels.

Alternatief bieden voor wie juist een rustigere plek zoekt

“Kijk, dit is een ander restaurant dat onder ons bedrijf valt. Daar zijn ouders met kinderen juist de doelgroep. Zulke plekken zocht ik zelf ook op toen ik nog jonge kinderen had. Maar mensen hebben verschillende levensfases. Wij wilden met Balicana gewoon een alternatief bieden voor wie juist een rustigere plek zoekt.”

Volgens gegevens van de Spaanse Confederatie voor Hotels en Toeristische overnachtingsplaatsen (CEHAT) waren in 2020 ongeveer 5 procent van de Spaanse hotels exclusief voor een doelgroep van ‘alleen volwassenen’, bijna een verdubbeling ten opzichte van het voorgaande jaar. In het luxe segment is zelfs bijna één op de tien hotels verboden voor kinderen. En het zijn niet alleen hotels in Spanje waar dergelijk beleid gevoerd wordt: ook de Spaanse sneltrein AVE biedt al jaren een stiltecoupé aan, waar naast een verbod op de mobiele telefoon en het meebrengen van huisdieren, ook kinderen onder de 14 jaar oud niet worden toegelaten.

Het fenomeen van kindvrije hotels is in Spanje begonnen op de Canarische eilanden. Daar heeft hotelgroep Mur Hotels een subgroep opgezet volgens de noemer adults-only-hotels. Op hun website zijn honderden hotels voor volwassenen te vinden – vooral op de Canarische eilanden of langs de kust in toeristische plekken als Benidorm, maar ook verspreid door het vasteland van Spanje.

Kinderen weren is een gevaarlijke vorm van uitsluiting

Consumentenbond Facua is naast het Baskische restaurant dan ook de strijd aangegaan met verschillende andere gelegenheden in Spanje die een kindvrij-beleid voeren: een hotel in Alicante, een restaurant in Sevilla. In een ingezonden opiniestuk in Spaanse krant El Diario stelt woordvoerder van de consumentenbond Rubén Sánchez leeftijdsdiscriminatie gelijk aan iedere andere vorm van discriminatie: op huidskleur, op religie. Volgens hem is het arbitrair om kinderen te weren en een gevaarlijke vorm van uitsluiting.

“Zelf stoor ik mij in een restaurant – behalve aan mensen die naar ui ruiken – enorm aan types die harder dan de rest een anekdote vertellen, waardoor iedereen in de ruimte uiteindelijk bijna schreeuwt. Op zulke plekken zou je het gejengel van een kind dat aandacht vraagt niet eens horen”, stelt Sánchez ironisch in het opiniestuk. Hij vindt dan ook dat restaurant- of hotelhouders best ouders mogen aanspreken op het gedrag van hun kinderen, maar dat een totaalverbod simpelweg tegen de wet in druist.

Valentín Martínez-Otero, hoogleraar psychologie aan de Universiteit Complutense in Madrid, volgt de discussie en stelt dat het gaat om een fenomeen dat sterk bij de huidige individuele tijd past. “Mensen die kindvrije zones bezoeken beschouwen kinderen als hinderlijk, obstakels voor hun meestal hedonistische doelen.”

Blijkbaar sterke vraag naar kinderloze hotels

Over de telefoon licht Martínez-Otero toe dat hij in principe niets tegen het concept van kindvrije gelegenheden heeft. Hij begrijpt dat er behoefte aan is. “Maar het moet wel gereguleerd worden per wet, zodat het niet uit de hand loopt.” Waarom dit fenomeen nu juist in Spanje zo wijdverbreid is geraakt, zou volgens Martínez-Otero voornamelijk te maken kunnen hebben met de positie van Spanje als toeristische trekpleister in Europa. “Het is een tendens die niet alleen onder Spanjaarden gaande is. Het gaat erom dat hier blijkbaar sterk vraag naar is.”

Sociologe Raquel Buján van de Universidad de Coruña in Gallicië is meer uitgesproken over het fenomeen. In lokale kranten noemt zij de beweging van sólo adultos een uiting van niñofobia – kinderfobie, ofwel kinderhaat. “Zij willen alleen maar een bevolking die productief is, die eet, die stil is en die het snel doet om plaats te maken voor de volgende persoon aan tafel. Dat is de vrije tijd die hiermee gepromoot wordt.”

Wie op de Europese kaart kijkt, ziet inderdaad op de plekken waar veel buitenlands toerisme te vinden is ook veel kindvrije hotels: de Balearen (Ibiza, Mallorca, Menorca), de Canarische eilanden en de uitgestrekte kustgebieden. Hoewel Spanje wereldwijd nog één van de koplopers is, zijn er steeds meer toeristische gebieden waar hotels voor volwassenen worden aangeboden – zoals in Griekenland en Turkije.

Van romantische onderkomens tot chique spa-hotels

Ook grotere reisorganisaties bieden intussen ‘adults only’-vakantiepakketten aan. Zo heeft het Britse Thomas Cook tientallen hotels die gericht zijn op klanten van boven de zestien of achttien jaar oud. Het Duitse TUI heeft onder de noemer Tui Blue for Two een pakket vakantiereizen die volgens de website “uitblinken in alles wat kindvrij is, van romantische onderkomens tot chique spa-hotels”. De reisorganisatie heeft aangegeven dat pakweg één op de vijf klanten behoefte heeft aan een kindvrij hotel en daar willen zij in voorzien.

De 53-jarige Pilar Guillén – die met haar man een klein hotel aan de buitenrand van Madrid runt waar kinderen onder de twaalf niet zijn toegestaan – denkt niet dat de toename van accommodaties die kinderen weren tot problemen zal leiden. Spanje is volgens de voormalig advocate groot genoeg en heeft een enorm aanbod aan familiegerichte bestemmingen, dus waarom daar niet ook hotels en horeca bij aanbieden die juist gericht is op een doelgroep van volwassenen?

In de tuin van hun Box Art Hotel zitten enkele stellen met een glas wijn, in de schaduw van de bomen op deze warme zaterdag in de herfst. Guillén groet hen terwijl ze een kleine toer geeft door haar hotel. Ze toont de kunstwerken waarmee het hotel vol staat: moderne schilderijen die haar man naast zijn werk als advocaat heeft gemaakt, beeldjes van metaal op hoge sokkels.

Vettige handen aan de muren zaten

“Kinderen weren was in eerste instantie niet ons plan,” zegt Pillar Guillén. Ze vertelt dat de binnenhuisarchitect op een middag was langsgekomen met zijn familie, waarna ze zagen hoe de kinderen door het trappenhuis van het oude pand renden en met vettige handen aan de muren zaten. “We realiseerden ons dat het hotel zoals we dat voor ons zagen, als een kleine galerie vol kunst, simpelweg niet zou werken met kinderen. Die zouden de beelden omver duwen, de rust verstoren die we aan stellen willen bieden voor hun romantische weekendje weg.”

Overigens heeft Guillén nog wel moeite met de term sólo adultos. “Wij willen niet in die hoek weggezet worden”, stelt ze streng. “Als hier ouders komen uit de buurt die met hun kind buiten alleen maar wat willen eten dan zijn ze meer dan welkom. Of als een kind toevallig elf is maar niet het type dat door de gangen rent... nou ja, we denken graag mee.”

Toch is het concept Guillén en haar man goed bevallen. Ze zijn intussen bezig met de voorbereidingen voor het openen van een tweede hotel, waar ze meer dan twintig gasten kunnen ontvangen. Ook dat hotel zal in principe geen toegang geven aan kinderen onder de twaalf. “Weet je wat het is? Er heeft vrijwel niemand over geklaagd. Ik denk dat we meer gedoe hebben gehad omdat we geen honden toelaten hier, dan omdat we geen kinderen toelaten. De mensen begrijpen het wel, ook ouders die jonge kinderen hebben. Of misschien zij juist.”

Lees ook:

Liever geen schuimbekkende peuters in het restaurant

Hoe krijg je Hollandse kinderen zover dat ze zich gaan gedragen in een restaurant?