Spanje is grotendeels in lockdown, maar in Madrid komen duizenden mensen bijeen voor oud en nieuw

Op de bar staat een varkenspoot Ibericoham, over de luidsprekers klinkt flamencomuziek van gitaar en zang. De 55-jarige Juan Serrano is bezig de tafels af te nemen en klaar te zetten van zijn bar Matador, er hangt een geur van desinfectiemiddel. Het is pas rond het middaguur en er zit alleen één man met zijn hond aan de bar een biertje te drinken.

Het is stilte voor de storm: op oudejaarsavond zal het druk zijn in deze kleine bruine kroeg in het centrum van de stad, zo verzekert Serrano. “Toeristen uit het buitenland, gasten van buiten de stad. Ik wil iedereen bedienen en een fijne avond bezorgen,” zegt de bareigenaar. Matador zit in een straatje vlakbij de Puerta del Sol, het centrale plein van Madrid waar om twaalf uur duizenden mensen bijeenkomen om tijdens het luiden van de klok twaalf druiven te eten – de zogeheten campanadas, de traditionele aftrap van het nieuwe jaar in Spanje.

Tjokvol

Andere steden en regio’s hebben vanwege de oprukkende omikronvariant van het coronavirus besloten opnieuw strenge maatregelen te nemen, maar in Madrid is enkel besloten dat het aantal bezoekers op Puerta del Sol tijdens de campanadas zal worden gelimiteerd tot een maximum van 7.000 mensen. Kortom: het zal er tjokvol zijn. Daarnaast mag alle horeca in de stad open blijven en wordt er nergens naar QR-codes gevraagd.

“Je hebt geen universitaire graad nodig om te weten dat het voor een bar beter is om open te zijn dan gesloten,” zegt Serrano grinnikend. “Maar dat is mijn professionele mening. Persoonlijk vind ik het moeilijk. Een aantal maanden terug stond ik hier zelfs nog ongevaccineerd met al die dronken mensen zonder mondkapjes in de kroeg. Toch moest ik open: als ik streng voor klanten zou zijn, gingen ze gewoon naar een andere bar en ging ik financieel kapot.”

Volledig op slot

In het begin van de pandemie, grofweg van maart tot en met mei 2020, ging Spanje volledig op slot. Mensen mochten alleen het huis uit om boodschappen te doen of de hond uit te laten. Horeca werd gesloten, terwijl overheidssteun ontoereikend was voor doorlopende kosten van huur en elektriciteit. Zodra alles weer open ging, waren de Spanjaarden het over één ding eens: nooit zo’n lockdown meer. Sindsdien wordt het mondkapje meer gedragen dan verplicht is, de vaccinatiebereidheid is hoog.

Met de komst van de omikronvariant en de snelle toename in besmettingen en ziekenhuisopnames is in Spanje de discussie losgebarsten of er toch nieuwe coronamaatregelen genomen moeten worden. De autonome regio Catalonië heeft de strengste maatregelen genomen: oudejaarsvieringen zijn afgezegd, al een week of twee moeten bars ‘s avonds dicht. Baskenland besloot voor een milder beleid waarbij alle horeca om één uur ‘s nachts dicht moet.

Isabel Díaz Ayuso, president van de regio Madrid, kiest er juist bewust voor geen strengere maatregelen te nemen. Voor Díaz Ayuso – die kenbaar heeft gemaakt dat zij hoopt een gooi te doen naar het Spaanse premierschap als leider van de Partido Popular in 2023 – is dit het moment om zichzelf te profileren. “Madrid is vrijheid, of het is Madrid niet,” zei ze al in oktober tegenover het Amerikaanse blad The Economist. Die vrijheid betekent dat onder haar leiding geen ondernemingen meer gedwongen worden gesloten.

Frustratie

De keuze van Díaz Ayuso leidt tot frustratie van sommige leiders van andere regio’s. De Catalaanse regiopresident Pere Aragonès riep de nationale regering op Madrid tot maatregelen te dwingen. Om de boel te sussen, ging premier Pedro Sánchez met de verschillende regioleiders rond de tafel. Het leidde tot één nieuwe landelijke maatregel: ook buiten is het mondkapje weer verplicht. Maar dit is een maatregel waar veel regio’s juist niet op zaten te wachten. Vooral in de dunner bevolkte gebieden, met dorpen en kleine steden, stellen politici dat hun lege straten een totaal ander besmettingsrisico kennen dan het overvolle centrum van bijvoorbeeld Madrid. Waarom zou je op een leeg dorpsplein met een mondkapje op gaan zitten?

In Madrid worden de mondkapjes op straat in ieder geval trouw gedragen, over neus én mond. Of dat genoeg zal blijken om een besmettingsgolf na alle oudejaarsfeesten te voorkomen, zal de tijd moeten leren. Als je het links en rechts aan Madrilenen vraagt, zijn velen van hen in ieder geval blij dat het leven door kan gaan.

Financiële steun

Voor bareigenaar Serrano is het nu vooral belangrijk deze dagen inkomsten te hebben. Terwijl hij een doek over de bar haalt, zegt hij dat hij weet dat het straks druk zal zijn met omhelzende en dronken mensen. “Maar ik ben er minder bezorgd om. Ik ben intussen gevaccineerd. We moeten het nu niet meer overdrijven.” Op de vraag of hij regiopresidente Díaz Ayuso dankbaar is, haalt hij zijn schouders op. “Zelf had ik liever gezien dat we financiële steun hadden gekregen, het hele jaar door, in plaats van dat we risico moesten lopen door open te zijn. Maar we leven in een democratie, dit zijn de leiders waar mensen voor hebben gekozen. Dus hier moet ik het ook mee doen.”

Lees ook:

Het hoeft niet, maar in Madrid houdt iedereen de mondkapjes gewoon op

Het is al twee maanden niet meer verplicht, maar Spanjaarden hebben hun mondkapjes niet afgezet. ‘Die enorme nadruk op de individuele vrijheid, daarmee zijn wij hier niet opgegroeid.’

Lees ook:
Omikron rukt op: wereldwijd regent het coronarecords

In veel landen stijgt het aantal besmettingen en lijken nieuwe maatregelen niet ver weg. Hier daalt het aantal besmettingen juist, behalve in Amsterdam.