Schoonmaakster Oliveira dwingt nu als influencer respect af

Soms moet er tegenslag zijn om je leven een nieuwe wending te geven. Het overkwam Verônica Oliveira (41) toen de coronapandemie begon. Ze was werkster en kon vanwege problemen aan haar luchtwegen geen risico lopen. Ze moest thuis blijven.

“Ja, wat doe je dan?” Ze grinnikt. “Ik heb me op het internet gestort en ben over schoonmaken gaan posten. Ik kreeg heel veel volgers. Bewust richtte ik me niet op wat voor schoonmaakmiddel nu het beste is, maar ik focuste me op de rechten van werksters en hun verhouding tot de gezinnen waarvoor ze werken. Ik gaf tips over de gezondheid, want ik heb zelf veel problemen gehad. Het is fysiek zwaar werk.”

Reclamefilmpjes voor bedrijven

Oliveira heeft alleen al op Instagram 322.000 volgers. Daarmee is ze voor adverteerders interessant. Ze praat in filmpjes over hoe je je geld beheert en over borstkankerpreventie. Ze krijgt daar geld voor van de adverteerders. Ze leeft nu van haar werk als influencer, van wat de sociale netwerken haar opleveren en ze maakt reclamefilmpjes voor bedrijven.

“In het begin trok ik er met de camera op uit en filmde ik alles zelf. Ik met mijn mobiele telefoon.” Ze grinnikt bij de herinnering. “Nu heb ik een cameraman en iemand die de video's monteert. Ik neem niet alle klussen aan. Als een bedrijf zijn werknemers slecht behandelt, dan pas ik. Of als het over voedsel gaat waar veel suiker in zit, dan gaat het niet door. Ik ben een merk en dat moet betrouwbaar zijn!”

Binnen twee jaar heeft Oliveira een plek veroverd in de publiciteitswereld en hoeft ze niet meer te leven van het schoonmaken. “Maar ik doe het graag! Soms stuur ik iedereen het huis uit en gooi ik overal water. Heerlijk, ik ben daar dol op, schoonmaken met veel water.”

Klassen veel te groot

Oliveira heeft een vriendelijk gezicht en een mond die al snel op lachen staat, haar armen en haar hals zijn versierd met tatoeages. Ze straalt energie uit, levensdrift. We zitten aan een grote tafel van het publiciteitsbedrijf Brunch in de hippe buurt Pinheiros in São Paulo, dat haar steunt in haar werk als influencer en waar ze haar producties maakt.

“Het is moeilijk om respect te krijgen in onze maatschappij als je geen diploma’s hebt. Ik werd voor mijn twintigste al moeder en kon niet naar de universiteit. Maar mijn dochter, die nu 22 is, is met haar laatste jaar bezig.” Ze glimt van trots. “Mijn zoon van veertien zit op een privéschool. Hij zit in het autismespectrum en kan niet tegen drukte. In het openbare onderwijs zijn de klassen veel te groot. Nu zit hij in een kleine klas en krijgt hij de aandacht die hij nodig heeft.”

Ze beschouwt het als haar eerste grote succes, deze school voor haar zoon. Het privé-onderwijs, waarvoor ouders doorgaans hoge bedragen aan schoolgeld moeten betalen, is alleen voor de rijkere Brazilianen weggelegd. “Mijn andere droom is een huis kopen. Als onderpand voor tegenslagen. Ik heb snelle veranderingen goed doorgemaakt, maar ik ben nog steeds bang dat het tij keert.”

Weinig respect van werkgevers

Het was nog maar in 2017 dat het leven echt tegenzat. Oliveira werkte bij een callcenter dat ophield te bestaan en kwam dus op straat te staan. Ze kon de huur van haar appartement niet meer betalen en kwam in een pension terecht, waar ze een kamer van drie vierkante meter huurde. WC en douche waren gemeenschappelijk. “Afschuwelijk om thuis te komen op zo’n plek”, verzucht ze. Haar oudste was 17 en haar zoon acht. Haar dochtertje van nu één jaar moest nog geboren worden.

Het was in die tijd dat ze ging schoonmaken, eerst bij vrienden, die haar een kans wilden geven om wat te verdienen. Daarna ook bij andere mensen. Ze merkte dat ze er schik in had en goed was. Maar ze merkte ook dat het een harde wereld was, met weinig respect van werkgevers voor ‘werk dat iedereen toch kan doen’.

Op sociale media stelt ze dat nu aan de kaak en tot haar voldoening reageren ook werkgevers weleens: “Die geven dan toe dat hun gedrag niet ok is. Schoonmaken is gewoon volwaardig werk. Alle werksters moet zich aan een paar basisprincipes houden. Ze moeten een goede prijs vragen voor hun werk, respect eisen en op hun gezondheid letten.”

Plastic fles bij wijze van microfoon

Een vrouw moet financieel zelfstandig zijn, ongeacht haar gezinssituatie, vindt Oliveira. Zelf heeft ze geleerd dat ze in periodes dat ze veel verdient geld opzij moet zetten voor de periodes dat het minder gaat. “Daar heb ik het ook veel over op sociale media. Dat is belangrijk.”

Wat ze nog wil nu ze haar leven op orde heeft? “Ik wil journalistiek studeren. Als meisje speelde ik altijd dat ik het journaal presenteerde en pakte ik een plastic fles bij wijze van microfoon.” Voor zwarte mensen zoals zij, met ook nog tatoeages en wonend in een arme buurt, blijven de deuren in Brazilië vaak gesloten. “Maar je moet blijven proberen.”

Lees ook:

Vanuit armoede groeide Pelé (1940-2022) uit tot superieure voetballer.

Pelé kende geen twijfel: hij was uitverkoren als ’s werelds beste voetballer. Als enige won de Braziliaan drie wereldtitels, de waarde van zijn merknaam benaderde die van Coca-Cola.