Europese top
Rutte heeft het helemaal verbruid in Brussel. ‘Het kan me niet zo veel schelen’
Drie dagen lang is de premier al boksbal voor collega-regeringsleiders. ‘U bent misschien even held in eigen land, maar straks houden alle Europese burgers u verantwoordelijk’, zou de Italiaanse premier Conte tegen Rutte hebben gezegd.
Is er ooit een Nederlandse premier geweest die zo grondig door de mangel is gehaald in Brussel als Mark Rutte? Tijdens de EU-marathontop – die zondagavond laat, na drie volle dagen, nog steeds aan de gang was – kreeg de VVD-premier van alle kanten en om verschillende redenen zware kritiek van zijn Europese partners vanwege zijn opstelling. Hij wordt niet zomaar als vrekkig gezien, maar vooral als koppig en belerend.
De Bulgaarse premier Borissov vroeg Rutte naar verluidt waarom hij toch zo graag de ‘politie-agent van Europa’ wilde spelen. Dat was vrijdag. Intussen is de top, na drie volle dagen en één zware nacht, vanmorgen iets voor zes uur geschorst. Vanmiddag om 16.00 uur gaan de regeringsleiders weer verder met hun uitputtingsslag.
De Duitse bondskanselier Merkel en de Franse president Macron liepen zaterdagavond ‘kribbig’ (omschrijving van Rutte zelf) weg uit een onderonsje met de club van de ‘zuinige vier’, die worden aangevoerd door Nederland. Macron zou toen zelfs hebben gedreigd voortijdig terug te keren naar Parijs.
De afgelopen jaren stond Rutte internationaal al bekend als ‘Mr. No’. Persbureau Reuters voerde Italiaanse en Spaanse diplomaten op, die het inmiddels over ‘Mister No, No, No’ hebben, tevens een verwijzing naar het befaamde ‘no, no, no’ van de Britse oud-premier Margaret Thatcher tegen verdere Europese integratie.
Communistische trucjes
De hardste verbale stoten werden zondag uitgedeeld door de Hongaarse premier Orbán. Daarbij ging het niet om Rutte’s drang om de EU-begroting en het corona-herstelfonds zo klein mogelijk te houden, maar om zijn wens om toekomstige uitkering van al dat geld afhankelijk te maken van respect voor de rechtsstaat.
“Ik hou er niet van om een ‘blame game’ te spelen, maar die Nederlandse man is de echte verantwoordelijke voor de hele puinhoop waarin we zitten”, zei Orbán tegenover buitenlandse journalisten. Volgens de Hongaar deugde het Nederlandse voorstel voor een nieuw rechtsstaatmechanisme juridisch van geen kant.
Hij beschuldigde Rutte bovendien van oude communistische trucjes. “Het vroegere regime in mijn land gebruikte altijd vage juridische begrippen”, aldus Orbán. “Dat gebeurt ook in het voorstel van de Nederlandse man. Zonder het te beseffen, gebruikt hij communistische begrippen: ‘algehele tekortkomingen’. Als de politie mij vroeger arresteerde, en ik vroeg wat ik had gedaan, zeiden ze: ‘algehele tekortkomingen’.
De rechtsstaat-discussie lag zondagavond nog als een hete aardappel op tafel. Eerst was er een andere netelige kwestie op te lossen: de omvang van het subsidiedeel van het corona-herstelfonds. Pas om 19.15 uur kwamen alle 27 leiders plenair bijeen. De rest van de derde dag was opgegaan aan een wirwar aan vooroverlegjes in verschillende samenstellingen.
Vetorecht
In het oorspronkelijke voorstel bestaat het coronafonds voor 500 miljard aan subsidies en 250 miljard aan leningen. Nederland is principieel tegen die subsidies. In een nieuw voorstel van ‘EU-president’ Charles Michel was die 500 miljard zaterdag al afgezwakt naar 450 miljard, maar de ‘zuinige vier’ (Denemarken, Nederland, Oostenrijk en Zweden) wilden dat bedrag nóg verder omlaag krijgen, het liefst naar 350 miljard.
Een mogelijk compromis-voorstel dat zondagavond boven de markt hing, was 375 miljard subsidies en 375 miljard aan leningen.
Ook nog bron van conflict was de Nederlandse eis voor een vetorecht bij alle toekomstige toewijzingen van de subsidies, voor het geval er twijfels zouden zijn over de hervormingsbereidheid van het ontvangende land.
De Italiaanse premier Conte haalde ook al hard uit naar Rutte. “U bent misschien een paar dagen de held in uw eigen land, maar na een paar weken zult u door alle Europese burgers verantwoordelijk worden gehouden voor het blokkeren van een adequate en efficiënte Europese respons”, zo zou Conte zondagavond tegen Rutte hebben gezegd, volgens een door ‘Politico Europe’ geciteerde Italiaanse diplomaat.
In een reactie op al deze verwijten zei Rutte vanmorgen vroeg: “Het kan me niet zo veel schelen. Ik ben hier aan het werk voor de belangen van de Nederlandse burgers. Die zijn natuurlijk ook verbonden met een sterk Europees belang. Dan neem ik de commentaren maar even op de koop toe, ik kan me niet laten afleiden door dat soort achtergrondruis. Door slaapgebrek kan iemand wel eens een keer uit de slof schieten, maar dan gaan we die slof weer aanreiken.”
Volgens de premier is de top de afgelopen nacht ‘heel erg dichtbij’ een mislukking geweest. “We zijn er ook nog niet uit. Het kan nog steeds mislukken. Maar het ziet er iets hoopvoller uit.”
Lees ook:
Op dag drie van de EU-top vraagt Orbán: ‘Waarom haat Rutte mij zo?’
EU-top gaat derde dag in en de Hongaarse premier gaat vol op het orgel tegen de ‘Dutch guy’ Mark Rutte. En Merkel zegt: er is een kans dat het alsnog stukloopt.
Rutte is de gebeten hond op de Brusselse EU-top
Al op de eerste dag van de top was premier Rutte het middelpunt, en dat was niet bepaald ‘stralend’.
Nederland dwarsligger op EU-top? Er zijn er meer
In Brussel is de marathonsessie over begroting en coronafonds aan de gang, de eerste fysieke bijeenkomst sinds februari. Alleen de allergrootste optimist verwacht een akkoord.
