Russen als Elena en Jaroslav vertrekken naar Turkije vanwege de oorlog. ‘Mijn baan kon ik opzeggen, mijn waarheid niet’

In een veganistisch café vlakbij het strand van de Turkse badplaats Antalya is de Russische Elena Voskresenskaia diep in haar telefoon verzonken, net als haar man die ook eindeloos aan het scrollen is. Ongezellig, maar met een doel: ze zijn wanhopig op zoek naar een huis. Een week geleden vertrokken ze uit Moskou, na een paar dagen Istanbul besloten ze zich voor langere tijd in Antalya te vestigen.

Voskresenskaia laat Sahibinden zien, een soort Turkse Marktplaats. Via deze site proberen ze een appartement te bemachtigen, maar dat gaat niet erg soepel, verzucht de Russische lerares Engels. Het eerste probleem: de taalbarrière. “Het is heel moeilijk omdat veel verhuurders geen Engels spreken.” Als ze gebeld wordt door een makelaar snelt ze naar de ober om hem het woord te laten voeren in het Turks.

Onzekere toekomst

De verhuizing naar Antalya was geen langgekoesterde droom, maar een overhaaste noodzakelijke beslissing voor de twee. Voskresenskaia wijst naar de bolle buik onder haar grijze wollen trui, ze is 33 weken zwanger en zou vanaf 35 weken niet meer mogen vliegen. “Dankzij onze perfecte regering zijn we hier”, zegt ze met gevoel voor sarcasme, “de toekomst is te onzeker in Rusland voor mensen die tegen de oorlog zijn.” Hun twee katten kregen niet op tijd de juiste papieren en bleven achter.

Het Turkse luchtruim is nog steeds open voor Russisch vliegverkeer, maar dat betekent niet dat de reis naar Turkije makkelijk was. Dure tickets, gecancelde vluchten, onzekerheid of haar man het land wel mocht verlaten. Ondanks de stress vindt Elena Voskresenskaia dat zij geluk hebben dat ze de middelen en mogelijkheden hadden om het land te verlaten: “Vrienden van ons kochten drie keer tickets, drie keer werd de vlucht geannuleerd. Ze kregen hun geld niet terug, nu kunnen ze dure tickets niet betalen.”

Turkije is een toevluchtsoord geworden voor Russen die de groeiende repressie willen ontvluchten. Onder meer Russische journalisten, maar ook jongeren die online kunnen werken en andere tegenstanders van Poetin kozen het hazenpad. Hier in Turkije zijn vooral Istanbul en Antalya in trek.

Celstraf niet riskeren

De Rus Jaroslav kon zijn werk niet online voortzetten, hij werkte in een Grieks restaurant in Moskou. Op het terras van een Starbucks vertelt de verlegen 26-jarige over zijn beslissing om in zijn eentje naar Turkije te vertrekken. Af en toe pakt hij zijn goudkleurige iPhone uit zijn zak om een woordje vanuit het Russisch naar het Engels te vertalen.

Drie dagen na de start van de oorlog kocht hij een enkeltje naar de Turkse Ri­vi­è­ra. Hij zag geen toekomst voor zichzelf in een land waar hij zich niet kan uitspreken tegen de oorlog, of als hij dat wel zou doen vijftien jaar celstraf riskeert. Hij nam ontslag en vertrok: “Ik kan mijn baan opzeggen, maar niet mijn waarheid”.

Zijn plotselinge vertrek stuitte op onbegrip bij familie en vrienden. Hij stuurt af en toe filmpjes van de door het Russische leger veroorzaakte vernietiging in bijvoorbeeld Marioepol naar het thuisfront, maar dat wordt daar niet gewaardeerd. “Gesprekken met mijn moeder eindigen vaak in onenigheid.”

Hij slaat zijn handen voor zijn gezicht als hij begint te vertellen over de zoektocht naar een huis: “In het begin van de maand was een tweekamerappartement nog zo’n 2500 lira, maar inmiddels minimaal 4000 lira”. Hij betaalt nu 100 lira per nacht voor zijn simpele hotelkamer. Daarmee is het per maand goedkoper dan een appartement huren, maar een huurcontract is nodig om langer dan 90 dagen in Turkije te kunnen blijven.

Huizenprijzen stijgen

Ook de makelaars zien de prijsstijgingen in de stad. “Antalya is erg populair, vooral in de wijken langs de kust is de vraag sterk gestegen sinds vorige maand”, vertelt Özkay Akan in zijn splinternieuwe makelaarskantoor. “Heel veel mensen zoeken nu een huis, maar er staat maar weinig te huur, dus gaan de prijzen omhoog.” Vooral gemeubileerde appartementen zijn in trek.

Vastgoed in Antalya was ook voor de oorlog al populair, vooral bij Russen. Cijfers over maart zijn er nog niet, maar data van februari laten zien dat het aantal huizen dat verkocht werd aan buitenlanders vergeleken met een jaar eerder meer dan verdubbeld is.

Wanhopig

De moeizame huizenjacht maakt Moskoviet Elena Voskresenskaia een beetje wanhopig. Ze laat een appartement zien met ouderwetse inrichting en lelijke gordijnen. “Als ik dit zie, dan denk ik aan ons mooie appartement in Moskou, waar ik zoveel liefde in de inrichting had gestopt en waar we misschien nooit meer zullen wonen.”

Ze krijgt even later een appje van een makelaar, ze mogen langskomen voor een bezichtiging. Als ze geïnteresseerd zijn wil hij wel dat ze de huur voor het hele jaar in cash vooraf betalen. Voskresenskaia zucht nog eens, maar relativeert al snel haar zorgen: “Als ik foto’s zie van vrouwen die in Oekraïne tijdens een oorlog in een schuilkelder moeten bevallen, dan hebben wij het niet zo erg.”

De volledige naam van Jaroslav is bekend bij de hoofdredactie.

Lees ook:

Vluchtelingen over verwoesting in Oekraïne: ‘Ze waren dronken, schoten op burgers’

Rond het stadje Izjoem in het oosten van Oekraïne vindt momenteel een beslissende veldslag plaats. Uit vluchtelingenverhalen blijkt dat Rusland er alles platgooit. ‘In de nacht gooide ze in elk dorp een stuk of zeven bommen.’

Turkije levert drones aan Oekraïne, maar Ankara is nog niet teruggekeerd in de armen van het Westen

Turkije sluit de Bosporus af voor de meeste Russische oorlogsschepen, en levert drones aan Oekraïne. Maar dat wil niet zeggen dat Ankara zich afkeert van Poetin.