Ruim 42.000 Nigeriaanse boeren en vissers mogen Shell in Groot-Brittannië aanklagen

Een groep van ruim 42.000 Nigeriaanse boeren en vissers mag Shell in Groot-Brittannië aanklagen vanwege de olievervuiling die hun land en water heeft aangetast. Dat heeft het Britse Hooggerechtshof vrijdag bepaald.

De vijf hoge rechters stellen vast dat de Brits-Nederlandse oliegigant Shell een zorgplicht heeft, ook als het de activiteiten betreft van een dochteronderneming in een ander land. In Nigeria is dat Shell Petroleum Development Company.

De inwoners van de Nigeriaanse dorpen Ogale en Bille klaagden Shell in 2016 aan, omdat hun drinkwater door olielekkages niet langer geschikt is voor consumptie, visvangst of landbouw. Ze zeggen dat de schade het gevolg is van onzorgvuldigheid van SPDC, dat de oliebuizen en de bijbehorende infrastructuur onderhoudt. Verder achten ze moederbedrijf Shell medeverantwoordelijk.

Omdat de Nigeriaanse rechtspraak corrupt zou zijn, kozen de Nigeriaanse dorpelingen voor een rechtsgang in Groot-Brittannië. Lagere rechtbanken oordeelden enkele jaren terug dat het moederbedrijf van Shell niet juridisch verantwoordelijk is voor wat er in Nigeria gebeurt. 

Mogelijk meer zaken tegen Shell

Maar het Hooggerechtshof is het daarmee oneens, omdat Shell veel invloed heeft op dochterorganisaties. Zo is de topman van Shell verantwoordelijk voor ‘veilige en milieuvriendelijke operaties bij Shells faciliteiten’ staat in de uitspraak. En een dochteronderneming mag dan eigen beslissingen nemen, daarvoor is wel toestemming van het hoofdkantoor nodig. 

Het Hof verwijst uitvoerig naar een zaak van twee jaar geleden tussen 2000 Zambiaanse dorpelingen en mijnbouwbedrijf Vedanta. Toen bepaalde het Hof dat de Zambianen Vedanta in Engeland mochten aanklagen vanwege de vervuiling in hun land. 

Twee weken terug zei het gerechtshof in Den Haag al dat moederbedrijf Shell een zorgplicht heeft in Nigeria. Volgens advocaat Channa Samkalden van Milieudefensie zorgt de uitspraak in Londen voor een nog sterker precedent. Dit kan volgens haar leiden tot meer zaken tegen Shell en andere bedrijven omwille van de activiteiten van hun dochters in andere landen.

In de Nederlandse zaak werd Shell aansprakelijk geacht voor de schade die was ontstaan door lekkages. Het bedrijf had niet kunnen bewijzen dat er sprake was geweest van sabotage, zei het gerechtshof. In Groot-Brittannië moet die inhoudelijke behandeling er dus nog komen.

Advocaat Daniel Leader zegt namens de Nigeriaanse eisers in Engeland dat de uitspraak de mensen van Ogale en Bille hoop biedt. Hij noemt het een belangrijk oordeel. “Steeds vaker zullen arme gemeenschappen machtige bedrijven tot verantwoording roepen, en deze uitspraak vergroot hun vermogen daartoe aanzienlijk.”

Lees ook:

Shell vergroent, maar pas echt na 2030

Olie en vooral gas blijven de kurken waarop Shell drijft. Op de lange termijn gaat dat veranderen.

Nigeriaanse boeren winnen zaak tegen Shell over olievervuiling

Shell heeft een zorgplicht in Nigeria en moet zijn olieleidingen beter beschermen, zegt het gerechtshof in Den Haag.