Roemeense ruzie verpest het humeur in Brussel

Een voor Europese begrippen kleine, maar knallende politieke ruzie in Boekarest dreigt het humeur in Brussel verder te verpesten. Het aantreden van de nieuwe Europese Commissie onder voorzitter Ursula von der Leyen ís al een maand vertraagd, naar 1 december, maar dat wordt mogelijk nog later door het Roemeense onvermogen om een Eurocommissaris te leveren.

Belangrijkste oorzaak is de val van de regering van de sociaal-democratische premier Viorica Dancila op 10 oktober. Dat gebeurde niet lang nadat de eerste kandidaat-Eurocommissaris, Rovana Plumb, in Brussel was afgekeurd door een Europese parlementscommissie wegens mogelijke belangenverstrengeling. De kabinetscrisis verhinderde een succesvolle zoektocht naar een vervanger.

Maar het conflict zit veel dieper. Dancila ligt al jarenlang overhoop met president Klaus Iohannis, een christen-democraat die Roemenië als staatshoofd vertegenwoordigt op de Europese toppen in Brussel – alleen al daarover is in het verleden flink geruzied tussen de twee.

Woedende persverklaring

Dinsdag sloegen de stoppen weer opzichtig door toen Dancila, als demissionair premier, een nieuwe kandidaat voor de Europese Commissie naar voren schoof. Het ging om haar partijgenoot Victor Negrescu (34), oud-minister voor Europese zaken en voormalig Europarlementariër. “Gezien zijn ervaring een goede keuze”, aldus Dancila.

Daar dacht de president anders over. In een woedende persverklaring noemde Iohannis zijn aartsrivaal ‘onverantwoordelijk’ door zomaar met een nieuwe kandidaat op de proppen te komen.

“De ontslagen premier, mevrouw Viorica Dancila, weigert te begrijpen dat zij met het verlies van de status van de premier elke legitimiteit heeft verloren om een voorstel te doen voor de functie van Eurocommissaris. Ik waarschuw mevrouw Dancila nogmaals om elke actie met betrekking tot de benoeming van een kandidaat voor deze functie te staken.”

Volgens Iohannis is het de taak van de nieuw te vormen regering om die voordracht aan Brussel te doen.

Dancila sloeg terug door op Facebook de brief te publiceren die zij maandag van Von der Leyen had gekregen, met een CC’tje aan Iohannis. Daarin wordt zij aangeschreven als ‘Dear Prime Minister’ en krijgt ze het verzoek om ‘zonder uitstel’ een nieuwe naam te noemen, het liefst van een vrouw. Dat laatste verzoek negeerde Dancila uiteindelijk met de kortstondige nominatie van Negrescu.

De Roemeense belangen verkwanseld

Dancila beschuldigde Iohannis er op haar beurt van de belangen van Roemenië te verkwanselen. “Hij verkiest het gehele land de dupe te laten worden van zijn electorale belangen.” Want om de kwestie nog explosiever te maken, is zowel Dancila als Iohannis in de race voor de presidentsverkiezingen van 10 november.

Iohannis heeft steun gekregen van het liberale boegbeeld Ludovic Orban, die is belast met de taak een nieuwe regering te vormen en die het nominatieproces een ‘soap’ heeft genoemd. Het is de bedoeling dat die eventuele nieuwe regering komende maandag een vertrouwensstemming ondergaat in het parlement, maar over de kans op snelle goedkeuring heerst de nodige scepsis.

Intussen zit er meer schot in de nominaties van Frankrijk en Hongarije, die hun eerste kandidaat-Eurocommissarissen eveneens afgekeurd zagen worden door het Europees Parlement. Vervangers Thierry Breton en Olivér Várhelyi overleefden hun sollicitatiegesprek bij Von der Leyen. Nu het Europees Parlement nog.

Lees ook:
Instabiel Roemenië staat als EU-voorzitter voor ondankbare taak

De eerste helft van dit jaar was Roemenië EU-voorzitter. Ook die taak werd bemoeilijkt door het conflict tussen premier en president.

Eerste vrouwelijke premier zal Roemenië geen vernieuwing brengen

De Roemeense president Klaus Iohannis wees begin vorig jaar Viorica Dancila aan als het nieuwe hoofd van de regering. Voor het eerst wordt Roemenië bestuurd door een vrouw.