Priester O’Riordan in Aleppo: ‘Er liggen hier ook bergen psychologisch puin’

Een van de steden die hard is geraakt door de aardbevingen is Aleppo, in het noordwesten van Syrië. ‘Het leven is compleet ontwricht’.

Aleppo is een stad in rouw. Door de aardbevingen zijn er in de Syrische miljoenenstad meer dan vierhonderd inwoners om het leven gekomen – naar verwachting liggen er nog meer slachtoffers onder het puin – en zijn er duizenden gewonden gevallen. Begraafplaatsen hebben er in korte tijd meerdere massagraven bijgekregen.

Een van de hulpverleners ter plekke is priester Tony O’Riordan, hoofd van de Syrische afdeling van de Jezuïtische Vluchtelingendienst (JRS) en al enige tijd woonachtig in Aleppo. De huidige situatie is nog altijd schrijnend, beschrijft hij aan de telefoon.

Het is nu anderhalve week geleden sinds de aardbevingen. Hoe is de situatie in Aleppo nu?

“Stel je de meest verschrikkelijke apocalyptische scène voor die je kent – misschien uit een serie of een film – en vermenigvuldig dat met tien. De aardbeving heeft een enorme verwoesting achtergelaten, zowel van gebouwen als mensenlevens.

“Tijdens de aardbeving zelf zijn er ongeveer zestig gebouwen ingestort, maar daarna volgden er nog meer. Mensen leven nu in grote angst – ook als ze in een gebouw wonen dat nog staat. Want ze weten niet zeker of het veilig is, ze zijn bang dat er nog een aardbeving gaat komen.

“Die angst dwingt nu duizenden mensen de straat op. Ze zoeken hun onderkomen in een noodopvang – bijvoorbeeld in een kerk of moskee – of buiten. Niet zo ver van hier slapen er bijvoorbeeld mensen in een park, in feite een kaal stukje grond met alleen maar losse aarde en rotsen. Daar gaan ze dan liggen.”

’s Nachts wordt het bitter koud, hebben de mensen die buiten slapen enige bescherming?

“Het was gisternacht echt koud; op een gegeven moment zag ik dat het vijf graden onder nul was. Mensen die buiten slapen moeten dit zien te overleven.

“De eerste leveringen van hulpmiddelen die hen hiermee kunnen helpen zijn aangekomen, maar er zijn wel problemen met de coördinatie. Zo zijn er bijvoorbeeld dekens uitgedeeld, maar wel één per persoon. Ik weet van mezelf dat ik ’s nachts zelfs binnen minstens vier dekens nodig heb om warm te blijven, zo koud is het hier.”

De aardbevingen zullen voor trauma's zorgen.

“Als je naar mensen luistert krijg je dat echt mee. ‘Ik kan niet slapen’, ‘Ik voel de grond nog steeds onder me schudden’, ‘Ik zal mijn slaapkamer nu altijd associëren met de aardbeving’ – dat hoor je dan.

“Naast de fysieke brokstukken die zoveel levens hebben verwoest liggen er nu ook gigantische bergen psychologisch puin in de stad. Naast materiële hulp is mentale ondersteuning daarom een essentieel onderdeel van de hulpverlening.”

Proberen mensen hun leven weer op te pakken? Of is de shock nog te groot?

“Het leven is compleet ontwricht. Mensen zijn hun inkomsten kwijtgeraakt omdat de plek waar ze werken nog dicht is, of omdat ze zelf nog niet terug naar hun werk kunnen. Er zijn honderden en honderden mensen in de rouw, omdat ze hun geliefden hebben verloren.

“Bij de mensen die ik dagelijks spreek heb ik de laatste dagen kleine verbeteringen gezien – je ziet weer een klein beetje licht in hun ogen terugkeren. Maar na meer dan tien jaar van oorlog, de economische crisis, de coronapandemie en de cholera-uitbraak is dit de zoveelste shock. Ik hoop dat als we de Syriërs steunen, vanuit de hele wereld, we ze weer op de been kunnen helpen.”

Lees ook:

Turkse en Syrische leerlingen komen in actie voor Giro555: ‘Mijn familie slaapt op straat’

Op het Alfa-college in Groningen zitten veel leerlingen met een Syrische of Turkse achtergrond. Woensdag kwamen ze in actie voor Giro555. ‘Ik kan niet hier zitten en niets doen.’

Na de reddingsacties: waar moeten alle slachtoffers nu wonen?

Een week na de aardbeving in Turkije en Syrië trekken reddingsteams zich terug. De hulp is in een nieuwe fase beland, ziet hoogleraar Thea Hilhorst. ‘Nu gaat de aandacht vooral uit naar het vinden van huisvesting.’