AnalyseFrankrijk

President Macron blijft op ramkoers door vast te houden aan pensioenhervormingen

Demonstranten steken borden in brand, die verwijzen naar de ‘49:3'-procedure van de Franse grondwet. 

 Beeld AFP
Demonstranten steken borden in brand, die verwijzen naar de ‘49:3'-procedure van de Franse grondwet.Beeld AFP

De Franse regering zet hoog in om de controversiële pensioenswet overeind te houden. President Macron toont begrip voor de woede van demonstranten, maar zei ook dat ze zich geen illusies moeten maken.

Ghassan Dahhan

De Franse president Emmanuel Macron piekert er niet over om zijn pensioenhervormingen aan te passen of in te trekken. De politieke en publieke druk op zijn beleid neemt iedere dag toe, maar Macron ziet koersvastheid als de beste strategie om zijn tegenstanders te ontmoedigen. De wet, die de pensioenleeftijd van de Fransen van 62 naar 64 verhoogt, is aan het einde van het jaar een feit, aldus de president.

Macron verdedigde woensdag zijn beleid in een televisie-interview. Daarin ging hij in op zijn tegenstanders, zowel die in de oppositie als die op straat. Demonstranten, gesteund door de machtige vakbonden, gaan al maanden massaal de straat op uit protest tegen de pensioenplannen, maar sinds Macron donderdag het parlement buitenspel zette, is de woede nog eens flink toegenomen. Macron toonde in het interview begrip voor de woede, maar zei ook dat de demonstranten zich geen illusies moeten maken. Hij verwierp het geweld van demonstranten. Eerder zei hij dat niet ‘de menigte’ zeggenschap heeft, maar de gekozen volksvertegenwoordigers.

Een achterdeurtje

Juist op dat laatste punt stoelt veel van de kritiek op de Franse president. Zijn regering ramde de pensioenhervormingen er via een controversiële ‘49.3-procedure’ doorheen – een grondwettelijk achterdeurtje, waardoor een wet niet ter stemming hoeft te worden gebracht in de Assemblée Nationale (vergelijkbaar met de Tweede Kamer). Het wetsvoorstel werd aangenomen door de Senaat, waarna Macron de kwestie als gesloten beschouwde.

Macron beweerde in het interview dat de Assemblée wel degelijk heeft gestemd over de wet, en paste voor die stelling een retorische kunstgreep toe: hij wees erop dat de meerderheid van de Assemblée deze week een motie van wantrouwen tegen zijn regering had verworpen, waaruit impliciet zou volgen dat de meerderheid zijn beleid dus zou steunen. Hij zei dat er ook geen verschuivingen zouden plaatsvinden in zijn kabinet, zoals wel vaker gebeurt met grote crisissen, referenda of vervroegde verkiezingen.

De harde lijn is riskant, want die laat geen ruimte voor dialoog met andere partijen. Politici van verschillende flanken hebben de aanval op Macron geopend of weigeren met hem te onderhandelen. De linkse politicus en voormalig presidentskandidaat Jean-Luc Melenchon beschuldigde Macron van ‘arrogantie’ en stelde dat hij buiten de realiteit leeft. De linkse parlementariër Olivier Faure beschuldigde Macron ervan onnodig olie op het vuur te gooien en de rechts-radicale politicus Marine Le Pen zei dat zij de president ‘niet uit de brand’ zal helpen in deze crisis.

Toch van één ding spijt

Macron zei wel van één ding spijt te hebben, namelijk dat hij ‘er niet in is geslaagd om de mensen te overtuigen van de noodzaak van deze hervorming’. “Deze hervorming is geen pretje”, zei hij, “maar een noodzakelijkheid.” Hij wees erop dat er toen hij begon met werken 10 miljoen gepensioneerden waren, maar dat dat aantal inmiddels is opgelopen tot 17 miljoen. Het pensioenstelsel is onhoudbaar als de pensioenleeftijd – de laagste van Europa – niet verhoogd wordt.

Macron is ondanks zijn onbuigzame houding nog niet verzekerd van succes, want er zijn nieuwe protesten en stakingen op komst die het hele openbare leven in Frankrijk kunnen ontregelen. Vandaag staakt de helft van alle basisschoolleraren, kondigen de vakbonden aan. Ook andere beroepsgroepen zullen naar verwachting massaal de straat op gaan.

De protesten brengen ook het geplande bezoek van de Britse koning aan Frankrijk komende zondag in gevaar. Buckingham Palace liet woensdag weten de situatie ‘goed in de gaten te houden’.

Lees ook:

Franse Senaat keurt verhoging pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar goed

De Franse Senaat heeft woensdag de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd, van 62 naar 64 jaar, goedgekeurd. Het is het belangrijkste en meest controversiële deel van de pensioenhervorming waar de Franse regering haar zinnen op heeft gezet.

Macrons pensioenplan wankelt onder druk van protesten: ‘De hervormingen zijn onrechtvaardig’

Fransen staakten en demonstreerden voor de derde keer in enkele weken tegen de omstreden pensioenplannen van president Macron. ‘Ik vind dat mensen niet horen te leven om te werken.’

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden