Rechtsstaat in de EU

Premier ‘Viktator’ Orbán trekt Europarlementariërs terug uit EVP-groep

De Hongaarse premier Viktor Orbán is uitgegroeid tot het zwarte schaap van de EU.  Beeld AP
De Hongaarse premier Viktor Orbán is uitgegroeid tot het zwarte schaap van de EU.Beeld AP

‘Onvermijdelijke uitkomst’, stelt Esther de Lange (CDA). De Fidesz-partij was al langer een blok aan het been van de christendemocraten in Brussel.

Christoph Schmidt

Jarenlang heeft de Europese Volkspartij (EVP), de machtigste politieke koepel in Brussel waarvan ook het CDA deel uitmaakt, geworsteld met haar ‘enfant terrible’. Dat is de Hongaarse Fidesz-partij van premier Orbán, bijgenaamd de ‘Viktator’. Woensdag hakte hij zelf de knoop door. Orbán trekt alle twaalf Fidesz-Europarlementariërs terug uit de EVP-groep uit onvrede met nieuw aangenomen partijregels. Die maken strafmaatregelen tegen aangesloten partijen makkelijker.

Volgens Orbán zijn die wijzigingen, die met een overgrote meerderheid werden aangenomen door EVP-leden, alleen maar bedoeld om Fidesz het leven zuur te maken. In een brief aan de voorzitter van de EVP-fractie in het Europees Parlement, de Duitser Manfred Weber, spreekt de Hongaarse premier van een ‘vijandige zet tegen Fidesz en onze kiezers’. Met de nieuwe regels was het onder meer mogelijk geworden om alle Fidesz-parlementariërs hun spreekrecht af te nemen. “Dat is ondemocratisch, onrechtvaardig en onaanvaardbaar”, schrijft Orbán.

De terugtrekking betreft alleen de Europarlementariërs. Fidesz blijft lid van de EVP-partijkoepel, maar ook de dagen van dat lidmaatschap lijken geteld. Op een volgende vergadering wordt de Hongaarse partij waarschijnlijk geheel geroyeerd.

Het zwarte schaap van de christendemocraten

De regering-Orbán staat al langer te boek als het zwarte schaap van de Europese christendemocratische familie. Stelselmatig heeft Boedapest de afgelopen jaren rechtbanken, media, academici en niet-gouvernementele organisaties onder regeringsinvloed gebracht. Verder richtte Fidesz geregeld haar pijlen op ‘Brussel’, bijvoorbeeld als het om het EU-migratiebeleid ging. Daarbij waren ook EVP-kopstukken zoals oud-voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie mikpunt van anti-EU-overheidscampagnes.

In 2018 zette het Europees Parlement de zogeheten artikel 7-procedure tegen lidstaat Hongarije in werking. Ultieme consequentie daarvan zou tijdelijke schorsing als EU-lid kunnen zijn, maar zo ver zal het nooit komen.

In 2019 besloot de EVP tot een tijdelijke schorsing van Fidesz, maar die betrof alleen bepaalde activiteiten voor de partijkoepel. Voor de Europarlementariërs veranderde niets, tot gisteren dus. Eind vorig jaar werden wel maatregelen genomen tegen een individuele Fidesz-parlementariër die Weber had beticht van Gestapo-praktijken. Kort daarvoor moest een prominente collega zijn zetel opgeven nadat hij was betrapt op een illegaal lockdown-homofeest in Brussel.

Tal van Europarlementariërs juichen het vertrek van Fidesz uit de EVP-fractie toe. Een ‘onvermijdelijke uitkomst’, aldus CDA-delegatieleider en EVP-vicevoorzitter Esther de Lange. “Het CDA heeft voortdurend aangedrongen op een vertrek van Orbán en zijn partij als hij zijn gedrag niet aanpaste. Mentaal hadden we al afscheid van hem genomen.”

Fractieleider Iratxe García Pérez van de sociaal-democraten vindt dat ‘Fidesz er jaren geleden al uitgeschopt had moeten worden’. Volgens haar keek de EVP al die tijd passief toe ‘terwijl Orbáns anti-democratische regering de vrijheden van Europese burgers keer op keer aanviel’.

Vraag is of de twaalf Fidesz-parlementariërs onderdak zullen zoeken (en krijgen) bij een andere politieke familie. Voornaamste kandidaten zijn de eurosceptische ECR (waarin naast SGP en JA21 (voorheen FvD) ook de conservatieve, homofobe Poolse regeringspartij PiS zit) en de zo mogelijk nog eurofobere ID-groep, waarin de Franse partij van Marine Le Pen en de Italiaanse Lega van Matteo Salvini de grootste krachten zijn.

Lees ook:

Hongaarse Europarlementariër van Fidesz-partij stapt op om losbandig seksfeest met 25 mannen

Europarlementariër József Szájer (Fidesz) werd betrapt tijdens een losbandig mannenfeest in Brussel. Hij is inmiddels opgestapt.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden