Politie sluit binnenstad Paramaribo af na bestorming parlement en rellen. ‘Dit zijn we echt niet gewend’

Duizenden Surinamers verzamelden zich vrijdag in Paramaribo op het Onafhankelijkheidsplein om te protesteren tegen de regering. De demonstratie ontaardde in een chaotische situatie, vooral in de buurt van het parlementsgebouw.

“Dit zijn we echt niet gewend van onze gemeenschap. Nog erbij het huis van de democratie. Om dit symbool aan te vallen. Ik veroordeel dit in de krachtigste bewoordingen.” Woorden van de Surinaamse minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie over de ‘bestorming’ van het gebouw van de Nationale Assemblee, het parlement, aan het begin van de vrijdagmiddag aan het Onafhankelijkheidsplein.

De demonstratie was ruim tevoren aangekondigd als een ‘Alles plat’-protestactie. Maar de organisatie had geenszins chaos, traangas, waarschuwingsschoten en bestorming van het parlement in gedachten. Ook niet de politie, die aanvankelijk nergens te bekennen was.

Er vinden ook plunderingen van winkels en tankstations plaats in het centrum van Paramaribo. Meerdere journalisten zijn belaagd en gemolesteerd tijdens hun werk, hun telefoons of camera werden afgepakt of kapotgeslagen, van een journalist is zelfs zijn auto in brand gestoken. Er is ook een poging tot brandstichting geweest van een historisch pand nabij het parlement. Maar het vuur doofde vanzelf.

‘Dit soort acties zien we ook in Brazilië en Amerika’

Met de bestorming van het parlementsgebouw, waarbij aanzienlijke vernielingen zijn verricht, schaart Suriname zich als derde in de rij landen waar dit is gebeurd na de wisseling van regeringsmacht. “Dit soort acties zien we ook in Brazilië en Amerika”, aldus de justitieminister.

Hoewel de huidige regering van president Santokhi al halverwege zijn termijn is, was er van meet af aan sprake van protesten en demonstraties tegen het bezuinigingsbeleid dat zou worden ‘gedicteerd door IMF’, in combinatie met wat demonstranten ‘family and friends’-aanstellingen noemen, oftewel vriendjespolitiek. Vooral dat laatste zet veel, zo niet extra kwaad bloed.

Op sociale media circuleren tal van filmpjes waarin winkels en een tankstation worden belaagd. Ook filmpjes van binnenuit, waarin voornamelijk vrouwelijk personeel gillend doodsangsten uitstaan, terwijl plunderaars de rolluiken demonteren of het gepantserd glas inslaan met een zwaar metalen voorwerp. Mensen, voornamelijk jongemannen, lopen met allerlei goederen weg, van verbruiksmiddelen, tot apparatuur, meubilair en zelfs bromfietsen.

‘Onder geen beding tolereren dat de rechtsstaat wordt aangetast’

De Surinaamse regering is met een persverklaring uitgekomen en zegt “onder geen beding te tolereren dat de rechtsstaat en democratische instituten in ons geliefd Suriname aangetast worden door handelingen van individuen dan wel in georganiseerd verband”. Verder stelt de regering: “Ook vernielingen en pogingen tot brandstichting bij winkels en andere gebouwen zijn onaanvaardbaar.” Zeker vijftig mensen zijn gearresteerd en twintig anderen zijn gewond geraakt na de rellen.

De organisatie achter de protestactie heeft zich gedistantieerd van de rellen en plunderingen. Zo ook de vakbeweging die zich achter de actie had geschaard. Die had leden opgeroepen deel te nemen. Ook de vakbeweging had afgelopen week gezegd dat de “rek eruit is” en dat het “geduld met beleid van de regering op is”.

Prijzen voor levensmiddelen zijn in betrekkelijk korte tijd vertienvoudigd

Hiermee doelde de vakbeweging op bezuinigingsmaatregelen om de economie van het bankroete land te saneren. Subsidies op brandstof, elektriciteit, gas en water worden in hoog tempo afgebouwd, als eis van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voor financiële steun. Prijzen voor levensmiddelen en goederen zijn hierdoor in betrekkelijk korte tijd vertienvoudigd. Er staat nu een forse verhoging te wachten voor kookgas omdat de overheidssubsidie hierop wordt afgebouwd.

“We gaan krachtig optreden”, zegt justitieminister Amoksi. “De mensen die deze acties hebben veroorzaakt zullen we hiervoor verantwoordelijk houden.” President Santokhi zei in een toespraak op de staatstelevisie: “Er is veel schade, angst en onveiligheid gecreëerd. We betreuren dat er zoveel vernielingen zijn verricht en dat er gewonden zijn gevallen. We leven mee met deze personen.”

Zaterdag komen parlement en regering bijeen voor verdere maatregelen. Santokhi: “Alle politie- en legereenheden zijn ingezet om de democratie te beschermen. Ik roep een ieder op thuis te blijven, niet mee te werken aan anarchie en zich niet te laten gebruiken door personen en organisaties die een andere agenda hebben.”

Lees ook:

Na de ‘aanslag op de rechtsstaat’ in Paramaribo zijn leger, politiek en drugsmaffia in beeld

Het motief achter een aanslag op het gerechtsgebouw in Paramaribo is nog onbekend. Maar volgens de minister van defensie proberen drugscriminelen de politiek te intimideren.