Poetin schort kernwapenverdrag op, verder is toespraak een herhaling van zetten

De originaliteitsprijs verdiende de speech van Vladimir Poetin dinsdag absoluut niet. Staand achter een katheder met achter hem maar liefst acht Russische vlaggen sprak de Russische president zijn jaarlijkse ‘state of the nation’-toespraak uit. Ten overstaan van de leden van beide kamers van het Russische parlement draaide de eerste traditionele ‘troonrede’ sinds het begin van de oorlog in Oekraïne vooral uit op een herhaling van zetten.

Tegen het einde van zijn speech kondigde Poetin aan dat Rusland zijn medewerking aan het zogeheten New Start-verdrag opschort. De overeenkomst uit 2010 tussen Moskou en Washington heeft als doel het aantal kernwapens van beide landen te beperken en af te schalen. Onder de voorwaarden van het verdrag mogen Rusland en de VS beide ‘slechts’ 1550 kernkoppen klaar hebben staan voor direct gebruik.

Vanuit Washington klinkt al langer de klacht dat Amerikaanse waarnemers geen toegang krijgen tot de Russische kernwapenvoorraden voor de periodieke inspecties die de overeenkomst voorschrijft. Volgens Poetin is juist het omgekeerde waar en krijgen Russische waarnemers geen toegang tot het Amerikaanse nucleaire arsenaal. Wat de opzegging van het verdrag door het Kremlin precies inhoudt, maakte Poetin vooralsnog niet duidelijk.

Westerse agressie

Op zijn gebruikelijke agressieve toon stak Poetin van wal met het verhaal dat niet Rusland, maar het Westen de oorlog in Oekraïne begon. Zoals hij wel vaker deed, beweerde hij ook nu weer ten onrechte dat het Westen en Oekraïne gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de escalatie van het conflict op de ‘historisch Russische grond’ die het Kremlin op 24 februari vorig jaar binnenviel. Moskou had kortom geen andere keus dan zichzelf te ‘verdedigen’. Sterker, volgens Poetin blijven westerse leiders tot op de dag van vandaag het conflict opstoken door militaire steun aan Oekraïne te leveren en Moskou sancties op te leggen.

Belangrijkste fakkeldrager van die veronderstelde westerse agressie zijn de Verenigde Staten, die Poetin in zijn toespraak voor de zoveelste keer wegzette als kwaadwillende poppenspeler. Om die claim kracht bij te zetten, toverde Poetin ook nog een ongefundeerde beschuldiging uit de hoge hoed: hij stelde dat de regering in Kiev, die hij wederom meermaals als ‘nazistisch’ bestempelde, Washington om nucleaire wapens zou hebben gevraagd om de strijd in eigen land in haar voordeel te kunnen beslechten.

Heilige cultuuroorlog

De beweringen passen in het beeld dat Poetin de eigen bevolking al jaren voorhoudt: Rusland is niet alleen in een werkelijke oorlog, maar ook in een ‘heilige cultuuroorlog’ verwikkeld met het Westen. Het is Rusland tegen de rest van de wereld, zo wil het Kremlin de Russen graag doen laten geloven. Om zijn wereldbeeld kracht bij te zetten, droeg Poetin wederom verschillende voorbeelden en argumenten ten tonele die hij op verschillende gelegenheden al opgevoerd had.

Zo duurde het niet lang voordat de president zijn stokpaardje tevoorschijn haalde en begon over het genderdebat dat in het Westen aan de gang is. Volgens de Russische president moedigen regeringen in het Westen ‘kinderen aan om pedofiel te worden’ en duiden discussies over een ‘genderneutrale god’ erop dat burgers in het Westen een ‘spirituele ramp’ voor hun ogen zien voltrekken. Koste wat kost moet wat Poetin betreft daarom worden voorkomen dat dergelijke ‘aftakeling en achteruitgang’ ook Rusland bereikt.

Nee, dan liever het hedendaagse Rusland van Vladimir Poetin, bedoelde de president maar te zeggen. Een laatste bastion van traditionele waardenm waar het huwelijk nog gewoon ‘de verbintenis tussen man en vrouw’ betekent. Het waren wederom de tonen van een grijsgedraaide langspeelplaat.

Existentiële dreiging

De toespraak leek dan ook met name als doel te hebben om aan de binnenlandse toeschouwers te legitimeren waarom Russische mannen aan het front massaal sterven en waarom gewone burgers het economisch steeds zwaarder krijgen. Rusland vecht in Poetins ogen immers tegen een existentiële dreiging van buitenaf. Zonder de ‘speciale militaire operatie’, zoals de president de oorlog nog altijd eufemistisch noemt, zou het voortbestaan van de hele Russische natie in gevaar komen.

Om het ‘strategische verlies van Rusland’, waar het Westen op uit zou zijn, te voorkomen ziet Poetin daarom maar één uitweg: doorvechten tot het bittere eind. “Stap voor stap zullen we zorgvuldig en systematisch de doelen bereiken die ons voor ogen staan”, zo hield hij de zaal in Moskou voor. Met andere woorden: opgeven is geen optie. In plaats daarvan beloofde Poetin de strijd onverminderd voort te zetten. “Hoe meer westerse langeafstandssystemen worden geleverd aan Oekraïne, hoe verder we de dreiging van onze grenzen zullen moeten afduwen”.

Lees ook:

Wat zei Poetin nou eigenlijk? Zijn historische speech ontleed

De Russische president Vladimir Poetin gaf op 21 februari 2022 een historische toespraak waarin hij zijn kijk op Oekraïne etaleerde. Vlak daarvoor erkende hij de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk als onafhankelijke staten. Zijn speech ontleed.