Plattelandsbewoners Colombia nemen olieveld over en houden 78 agenten enige tijd gegijzeld

Je zou de provincie Caquetá met wat fantasie het Groningen van Colombia kunnen noemen. Oliemaatschappijen maken er flinke winsten, lokale bewoners maken zich vooral zorgen: over de vervuiling van het water die met de oliewinning gepaard gaat, over de scheuren in huizen die er als gevolg van de bodemdaling ontstaan.

De vergelijking gaat natuurlijk maar zeer ten dele op; bijvoorbeeld omdat het belangenconflict in Caquetá een stuk gewelddadiger wordt uitgevochten. Nabij het stadje San Vicente del Caguán heeft de lokale bevolking deze week een olieveld van Emerald Energy bezet, een Brits oliebedrijf in Chinese handen. De pogingen van de politie om de orde te herstellen, mislukten op spectaculaire wijze: uiteindelijk werden 78 politieagenten in gijzeling genomen, samen met zes medewerkers van het oliebedrijf. Bij de schermutselingen vielen twee doden; een agent en een burger.

De demonstranten eisen dat de oliemaatschappij een weg in het gebied verhardt. Die belofte zou eerder al gedaan zijn door Invías, de overheidsorganisatie die verantwoordelijk is voor het wegennet, maar nooit nagekomen. Het protest lijkt wild en ongeorganiseerd; ook Colombiaanse media citeren geen officiële woordvoerders.

President in lastig parket

Het is niet voor het eerst dat het in het gebied tot schermutselingen komt. In 2011 werden in de provincie al eens vier Chinese ingenieurs van Emerald Energy gegijzeld, door rebellenbeweging Farc. In die tijd was Caquetá nog een bastion van de Farc, dat inmiddels de wapens heeft neergelegd. Maar de onvrede is gebleven in het gebied. In 2015 blokkeerden dorpsbewoners van Valparaíso wekenlang een weg, uit protest tegen een nieuw olieproject van Emerald Energy.

President Gustavo Petro van Colombia stuurde zijn minister van defensie naar het gebied en beloofde om de gijzeling op te lossen. In de nacht van vrijdag op zaterdag werd bekend dat de gijzeling was beëindigd en dat de agenten waren vrijgelaten. Petro beloofde ook om persoonlijk te gaan praten met de boeren over hun grieven.

Petro komt politiek in een lastig parket door de gijzeling. Hij is de eerste linkse president ooit van Colombia, heeft een verleden in een guerrillabeweging, en staat normaal gesproken in dit soort conflicten aan de kant van de lokale bevolking. Zijn ambitie is om de fossiele brandstoffen van Colombia zoveel mogelijk in de grond te laten en de energie te vergroenen, al vragen sceptici zich af of dat gaat lukken.

Dat betekent dat veel van zijn politieke tegenstanders die hem toch al wantrouwden, hem in dit dossier met argusogen bekijken. Op Twitter noemde Petro de gijzelnemers een ‘volksbeweging’ die volgens hem ‘door de invloed van groepen die deze regering willen vernietigen’ overgegaan zouden zijn tot ontoelaatbaar geweld, ‘het doden van een jonge politieagent’.

El Salvador

Zijn beloftes om de orde te herstellen kunnen critici niet overtuigen. Net deze week zocht Petro op Twitter discussie met zijn ambtsgenoot Bukele uit El Salvador, die een meedogenloos beleid voert tegen criminaliteit, en onlangs de grootste gevangenis ter wereld opende. ‘Dantesque’, noemde Petro de beelden van cellen zonder ramen waar mensen vaak zonder proces hutjemutje opgesloten zitten.

Op sociale media in Colombia circuleren nu foto’s en filmpjes die El Salvador, waar bendeleden worden weggevoerd, cynisch contrasteren met Colombia, waar de politie wordt weggevoerd.

Lees ook:

Het autoritaire veiligheidsmodel van El Salvador maakt school in Latijns-Amerika

De Salvadoraanse president Bukele krijgt kritiek van mensenrechtenbeschermers, maar in heel Latijns-Amerika willen politici zijn snoeiharde aanpak van bendes kopiëren.