Verkiezingen Polen
PiS wint ruim in Polen, maar krijgt minder dan gehoopt
De Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) heeft zondag de parlementsverkiezingen gewonnen en kan vrijwel zeker in haar eentje verder regeren. De partij krijgt volgens exit polls ruim 43 procent van de stemmen.
Dat zou 52 procent van de zetels in het parlement opleveren. Dit verschil komt door het kiesstelsel dat de winnaar een premie toekent.
PiS hoopte op een beter resultaat. “We hebben veel gekregen, maar we verdienen meer”, verklaarde Jaroslaw Kaczynski, leider van PiS. Bij een meerderheid van 60 procent zou zijn partij elk veto van de president kunnen verwerpen. De president is nu nog van zijn politieke kleur, maar komend jaar worden presidentsverkiezingen gehouden.
De centrum-rechtse Burgercoalitie eindigde met ruim 27 procent op de tweede plaats. Het samenwerkingsverband van links behaalde bijna 12 procent. Onverwacht goed scoorde de boerenpartij PSL met bijna tien procent. De extreem-rechtse Confederatie haalde de kiesdrempel met ruim 6 procent.
De oppositie heeft haar hoop nu op de senaat gevestigd. Deze wordt gekozen middels een districtenstelsel. De drie belangrijkste oppositiepartijen hebben hier gezamelijke kandidaten aangewezen. Zonder meerderheid in de senaat kan PiS ook verder regeren, maar niet langer in één dag tijd wetten in door het parlement jagen.
Hervormingen
De opkomst bedroeg 61,1 procent. Dat is voor Poolse begrippen heel hoog, het resultaat van de diepgaande polarisatie die de afgelopen vier jaar is ontstaan rondom de PiS-regering. Kaczynski noemde de tegenstelling vrijdag een keuze tussen ‘Polen-plus versus Polen-min’, zijn eigen partij versus de rest. PiS dankt de overwinning aan uitgebreide sociale programma’s. Voor de komende vier jaar belooft partijleider Jaroslaw Kaczynski een ‘verzorgingsstaat’ op te bouwen.
Kaczynski werpt zichzelf op als verdediger van traditionele waarden en nationale soevereiniteit. Volgens de oppositie ondermijnt hij de democratie door het hele staatsapparaat aan zich te onderwerpen. De PiS-regering lag de afgelopen vier jaar op ramkoers met Brussel. De Commissie heeft het Europese Hof gevraagd wetten terug te draaien die Poolse rechters afhankelijker maken van de politiek. Volgens PiS zijn die wetten nodig om de ‘democratische controle’ op rechtbanken te versterken.
Kaczynski maakte afgelopen week geen geheim van zijn plannen. “We gaan verder met de hervorming van de rechtbanken”, zei hij in een tv-interview, “rechtbanken moeten worden hervormd, want ze zijn de laatste barricade tegen het repareren van de staat.” De oppositie ziet rechtbanken ook als ‘laatste barricade’, maar dan omgekeerd: tegen de almacht van Kaczynski en zijn partij.
Lees ook:
Onder regeringspartij PiS is Polen tot op het bot verdeeld
Onder regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), is Polen tot op het bot verdeeld. De kloof gaat dieper dan de dagelijkse politiek, zo blijkt in Gietrzwald, een dorp waar ooit Maria zou zijn verschenen. Het isPolen in een notendop.
