VoorbeschouwingSamenwerking anti-EU-leiders

Orbán zint op een nieuwe Europese koepelpartij

De Poolse premier Mateusz Morawiecki (links) en zijn Hongaarse ambtgenoot Viktor Orbán in september vorig jaar in Brussel, waar ze een ontmoeting hadden met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Beeld Reuters
De Poolse premier Mateusz Morawiecki (links) en zijn Hongaarse ambtgenoot Viktor Orbán in september vorig jaar in Brussel, waar ze een ontmoeting hadden met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie.Beeld Reuters

De Hongaarse Fidesz-partij verliet onlangs de machtige Europese Volkspartij. Lukt het de Hongaarse premier Viktor Orbán dit keer wel om één rechtspopulistisch blok te vormen in Brussel?

Christoph Schmidt

Het is niet de eerste, en zal zeker niet de laatste poging zijn om de gefragmenteerde krachten van het rechtspopulisme in Europa te bundelen.

Exact diezelfde openingszin stond op 8 januari 2019 al eens in Trouw. Nu kan die opnieuw van de plank worden gehaald. Want vrijdag ontvangt de Hongaarse premier Viktor Orbán zijn anti-EU-geestverwanten Mateusz Morawiecki uit Polen en Matteo Salvini uit Italië. Orbán, wiens Fidesz-partij onlangs uit de Europese centrum-rechtse koepelpartij EVP is gestapt, overweegt een eigen koepel op te richten.

Destijds, in januari 2019, ging Lega-leider Salvini naar Warschau, voor een ontmoeting met de Poolse partijleider Jaroslaw Kaczynski van het aartsconservatieve Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Ook bij andere, grotere gelegenheden hebben rechtspopulisten geprobeerd één groot blok te komen in de EU, zonder al te veel resultaat.

Fidesz verliet de Europese Volkspartij vorige maand, nog voordat de andere EVP-leden een nieuwe kans konden grijpen om de Hongaren er zelf uit te zetten. Orbán schreef toen dat het tijd is “een Europees democratisch rechts (blok) op te bouwen, dat onderdak biedt aan Europese burgers die geen migranten willen en geen multiculturalisme, die niet zijn afgedaald naar lgbtq-waanzin, die Europa’s christelijke tradities verdedigen, die de soevereiniteit van landen respecteren, en die naties niet zien als onderdeel van het verleden, maar als onderdeel van de toekomst”.

Weer een andere politieke familie

De PiS van de Poolse premier Morawiecki maakt in het Europees Parlement momenteel deel uit van de eurokritische ECR-fractie, waarin ook JA21 (voorheen Forum voor Democratie) en de SGP zitten. Salvini’s Lega zit weer in een andere politieke familie: Identiteit en Democratie (ID), waarvan ook de enige PVV-Europarlementariër deel uitmaakt.

Morawiecki, Orbán en Salvini zullen vrijdag ongetwijfeld uitstralen dat ze het over veel zaken roerend eens zijn, maar er zijn ook de nodige diepe meningsverschillen. Zo staan Orbán en Salvini bekend als fans van de Russische president Poetin. De meeste Polen, ook de PiS, hebben daarover heel andere gedachten, zowel vanuit het verleden als het heden.

Salvini lijkt zijn wilde haren een beetje kwijt te zijn

Salvini, die vanaf juni 2018 ruim een jaar Italiaans minister van binnenlandse zaken en vicepremier was, zit tegenwoordig in de oppositiebanken. Hij ondersteunt echter wel de regering van nationale eenheid van de nieuwe, zeer EU-gezinde premier Mario Draghi en lijkt zijn wilde haren een beetje kwijt te zijn.

Hij tempert de verwachtingen die sommigen zullen hebben bij het treffen in Boedapest vrijdag. “Er zal geen gezamenlijke partijgroepering worden gevormd”, zei Salvini tegen het Hongaarse persbureau MTI. Volgens hem zal hij het met Morawiecki en Orbán vooral hebben over ‘het creëren van een gedeeld handvest van waarden, van vrijheid, van rechten, van principes, van gedeelde doelen’.

Waar Orbán, een van de meest gezichtsbepalende anti-EU-politici in Europa, het liefst een grote nieuwe beweging uit de grond stampt, geleid door Fidesz, daar ziet Salvini het als zijn ‘droom’ om zijn ID simpelweg te laten samengaan met de ECR. Met eventueel de twaalf Fidesz-zetels daarbij opgeteld zou zo’n groep op 149 zetels uitkomen en daarmee de sociaaldemocratische S&D verdringen van de tweede plaats.

Lees ook:
Premier ‘Viktator’ Orbán trekt Europarlementariërs terug uit EVP-groep

‘Onvermijdelijke uitkomst’, stelt Esther de Lange (CDA). De Fidesz-partij was al langer een blok aan het been van de christendemocraten in Brussel.

Hongaarse Europarlementariër van Fidesz-partij stapt op om losbandig seksfeest met 25 mannen.

Europarlementariër József Szájer (Fidesz) werd in november betrapt tijdens een losbandig mannenfeest in Brussel. Hij is inmiddels opgestapt.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden