ReportageIndia

Ook nu zijn moslims door hardnekkige geruchten weer de zondebok in India

Kashmirimoslims op gepaste afstand tijdens het vrijdaggebed in Srinagar, Kashmir. Beeld EPA
Kashmirimoslims op gepaste afstand tijdens het vrijdaggebed in Srinagar, Kashmir.Beeld EPA

In India zijn tientallen incidenten van geweld en discriminatie tegen moslims gemeld. Aan de oorzaak lijkt een hardnekkig gerucht ten grondslag te liggen, over corona-uitbraak tijdens een islamitische bijeenkomst, begin maart. Complotdenkers reppen over een heuse ‘coronajihad’.

Aletta André

“Ze volgden ons en sloegen ons met knuppels.” Syed Tabrez spreekt met een verband om zijn hoofd in de camera van de nieuwswebsite Quint. De vrijwilliger van een lokale ngo benadrukt dat hij toestemming van de politie had voor zijn vermeende misdaad: het uitdelen van voedsel aan mensen die het moeilijk hebben vanwege de lockdown in India. “Begin april zei een aantal politici dat wij moslims dit niet mogen doen, omdat wij het coronavirus verspreiden.”

Onder de gearresteerde daders van de aanval op Tabrez en andere vrijwilligers zaten ook leden van de BJP, de hindoe-nationalistische regeringspartij van premier Narendra Modi. “Ze beschuldigden ons ervan in het eten te hebben gespuugd”, zei Zareen Taj, een andere vrijwilliger die werd aangevallen.

Coronajihad

Vanuit heel India komen soortgelijke berichten. Moslims worden gezien als de zondebokken die niet alleen verantwoordelijk zouden zijn voor het verspreiden van het coronavirus in India, maar dit bovendien volgens een vooraf opgesteld plan zouden doen. ‘Coronajihad’ is een veel gebruikte term voor dit gerucht, die zowel via sociale media als een aantal populaire televisiestations gemeengoed is geworden.

De bron van het gerucht ligt in Nizamuddin, een stadsdorp van kleine steegjes rondom een aantal islamitische heiligdommen en monumenten in het zuiden van Delhi. Begin maart vond hier een grote bijeenkomst plaats van Tablighi Jamaat, een internationale islamitische missiegroep. Zeker een derde van alle positief geteste gevallen van corona in India is te herleiden naar deze bijeenkomst.

Zo’n vierduizend mensen hadden zich verzameld in het hoofdkantoor, een groot gebouw van meerdere verdiepingen in Nizamuddin, onder wie deelnemers uit landen als Maleisië en Indonesië. De alarmbellen gingen rinkelen toen in meerdere deelstaten, door heel India, mensen die bij de bijeenkomst waren geweest met het coronavirus besmet bleken. Daarop brachten gezondheidsinspecteurs eind maart een bezoek aan het gastenverblijf van de groep, en troffen hier nog zo’n dertienhonderd mensen aan. Dat was ruim een week nadat religieuze bijeenkomsten werden verboden en dagen nadat de nationale lockdown in India van start was gegaan.

Dood door schuld

Wat volgde was een ware jacht op iedereen die in de buurt van Tablighi Jamaat is geweest, en al hun contacten. De wijk zelf wordt nu van alle kanten bewaakt door militairen. Niemand mag er nog in of uit en meerdere keren per dag patrouilleren agenten met stokken en op motoren met gierende sirenes door de hele buurt. De leider van de groep, Maulana Saad, wordt door de politie gezocht voor dood door schuld. Tienduizenden mensen die erbij waren of in contact zijn geweest met deelnemers zijn in quarantaine geplaatst.

India’s ministerie van volksgezondheid leek de bijeenkomst dankbaar in te zetten als verklaring voor het snel stijgende aantal gevallen in India. Op 5 april verklaarde het ministerie dat het aantal gevallen op dat moment in 4,1 dagen verdubbelde, maar dat dit 7,4 dagen zou zijn geweest als de bijeenkomst van Tablighi Jamaat niet had plaatsgevonden.

Dichte grenzen in India

Het aantal bekende gevallen van het coronavirus stijgt snel in India, met momenteel honderden per dag. Het totaal is ruim 13.000, waarvan bijna 1500 inmiddels zijn hersteld en zo’n 450 overleden.

Premier Modi besloot dinsdag de nationale lockdown na 21 dagen met nog eens 2,5 week te verlengen, tot 3 mei. Dat betekent dat alle deelstaatgrenzen gesloten zijn, behalve voor essentieel verkeer zoals het transport van voedsel. Treinen, bussen en taxi’s rijden niet en mensen mogen alleen de straat op om boodschappen te doen. Openbare plekken als parken zijn dicht en de verkoop van tabak en alcohol is verboden.

In tientallen districten en buurten gelden bovendien extra strenge regels, omdat hier besmettingen zijn ontdekt. Hier mogen inwoners de buurt niet uit en alleen bezorgers van essentiële zaken de buurt in. Vanaf 20 april moeten de regels wel iets soepeler worden voor onder meer de agrarische industrieën, bouwprojecten op het platteland en zelfstandige klusjesmannen en koeriers.

Een groep van vierhonderd wetenschappers, die een groep hebben gevormd om desinformatie over Covid-19 tegen te gaan, trok deze conclusie in twijfel. In een verklaring wees de groep erop dat er zeer schaars wordt getest in India, en dat het aandeel van leden van Tablighi Jamaat en hun contacten onevenredig hoog is omdat zij actief zijn opgespoord en als enige zelfs zonder symptomen zijn getest.

Later benadrukte het ministerie in een verklaring dat “bepaalde gemeenschappen worden gebrandmerkt” en dat “er een urgente behoefte is om zulke vooroordelen tegen te gaan”.

‘Menselijke bommen en terroristen’

Op dat moment hadden al tientallen incidenten van geweld en discriminatie tegen moslims plaatsgevonden, aangemoedigd door desinformatie op sociale media en politici van de BJP die de leden van Tablighi Jamaat vergeleken met ‘menselijke bommen’ en ‘terroristen’.

Op meerdere plekken zijn posters verschenen die islamitische handelaren in etenswaren toegang weigeren. In een video op sociale media is te zien hoe drie mannen, die inmiddels zijn gearresteerd, een vierde man in elkaar slaan terwijl ze roepen: “Vertel ons je plannen! Was het je plan om corona te verspreiden?”

De man is zichtbaar doodsbang. Hij kan geen woord uitbrengen, en schudt enkel zijn hoofd.

Lees ook:

Hoe radicale hindoes de vrede in India ondermijnen

Protesten en geweld zijn in India aan de orde van de dag. Premier Modi’s BJP en de nationalische beweging waaruit hij voortkomt, stoken de tegenstellingen tussen hindoes en moslims op.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden