Onderzoekers dragen Syrische gruwelvideo’s over aan Nederlandse politie

Er zijn filmpjes opgedoken waarin te zien is hoe Syrische militairen burgers in koelen bloede executeren. Het NIOD onderzocht de video’s.

Onderzoekers hebben videomateriaal bemachtigd dat laat zien hoe Syrische regeringsmilitairen burgers executeerden. Op een van de video’s is te zien hoe twee militairen gevangenen in burgerkleding, met tape over de ogen en de handen geboeid op de rug, naar een kuil tussen flats in de Syrische hoofdstad Damascus brengen. Ze schieten hun tien slachtoffers een voor een dood, gooien de lichamen in de kuil, werpen er autobanden en brandstof op, en steken de lichamen in brand.

“Dit zijn unieke beelden”, zegt onderzoekster Annsar Shahhoud, die het materiaal uitgebreid onderzocht samen met hoogleraar Ugur Üngör van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. “We wisten op grond van getuigenverklaringen en ander bewijs natuurlijk al dat het Syrische regime burgers vermoordt, maar voor het eerst zie je hoe regeringsmilitairen dat doen. En de gezichten van de daders zijn duidelijk te zien.”

De onderzoekers kregen 28 filmpjes in handen. Ze stelden vast dat de zeven minuten durende video van de executies bij de kuil is opgenomen op 16 april 2013 in de wijk Tadamon in Zuid-Damascus. Een van de twee zichtbare daders is Amjad Youssuf, destijds een beruchte majoor in de Syrische militaire inlichtingendienst.

Openlijk gefilmd

Het beeldmateriaal is volgens de onderzoekers afkomstig van een gevluchte strijder van een Syrische pro-regeringsmilitie. Opmerkelijk aan de executievideo is dat de militairen zichzelf zo openlijk lieten filmen. Waarom ze dat deden, is onbekend. Mogelijk wilden ze aan een superieur laten zien dat ze een bevel hadden uitgevoerd. “Groeten aan de baas”, zegt een van hen lachend tegen de camera. Het kan ook zijn dat het een soort ‘trofee’ was.

Het Syrische regime ontkent steevast dat zijn troepen oorlogsmisdrijven begaan. Berichten over gruweldaden worden afgedaan als verzinsels of het werk van tegenstanders. Als er bewijs opduikt, wordt dat afgeschilderd als ‘desinformatie’, gefabriceerd door het Westen. Het is een aanpak die doet denken aan hoe Rusland, de belangrijkste bondgenoot van het Syrische bewind, nu zijn wandaden in Oekraïne probeert te verdoezelen.

Basis voor vervolging

De NIOD-onderzoekers hopen dat het beeldmateriaal de basis kan vormen voor vervolging van de daders. Berechting door het Internationaal Strafhof in Den Haag lijkt uitgesloten, omdat Syrië daar geen lid van is. Ook een verwijzing door de VN-Veiligheidsraad naar het Strafhof zit er naar verwachting niet in omdat Rusland dat met een veto zou blokkeren.

Daarom hebben de onderzoekers het materiaal overgedragen aan de Nederlandse politie. Ze hopen dat Europese aanklagers op termijn vervolging kunnen instellen. “We hopen dat deze mensen ooit gepakt worden”, zegt Shahhoud.

Dat dit een reële optie kan zijn, was onlangs nog te zien in Duitsland. Daar kreeg een Syrische oud-inlichtingenofficier begin dit jaar levenslang voor misdrijven begaan tijdens de burgeroorlog in zijn vaderland.

Lees ook:

Buiten de rechtszaal vallen Syriërs elkaar in de armen: directeur van Assads martelgevangenis krijgt levenslang

Een primeur in Duitsland: voor het eerst is een kopstuk van het Syrische Assad-regime tot levenslang veroordeeld, voor misdaden tegen de menselijkheid.