Tot diep in de nacht hebben de EU en het Verenigd Koninkrijk onderhandeld over de brexit. De gesprekken gaan later op woensdag verder, zegt een EU-functionaris.
De brexit-achtbaan beleefde weer hoge pieken en diepe dalen, duizelingwekkende snelheden gevolgd door de traagheid van een slak. Daaromheen: wilde geruchten over een nieuw akkoord – getemperd door pessimisme over het draagvlak daaronder.
De EU van 27 landen voerde de druk op de regering van Boris Johnson op tot ondraaglijke hoogten, twee weken voor de derde brexit-deadline van 31 oktober. Hun hoofdonderhandelaar Michel Barnier zette de zaak ’s ochtends al op scherp, door te stellen dat er aan het einde van die dag Britse duidelijkheid moest zijn over de bereidheid om tot degelijke afspraken te komen. Uiteraard draaide het allemaal weer om de Ierse grenskwestie.
Dat ‘ultimatum’, zoals het in sommige Britse kringen werd geïnterpreteerd, heeft Barnier heus niet zelf bedacht. Donderdag begint de Europese top van regeringsleiders, en die willen iets concreets op tafel hebben als ze in Brussel aankomen.
‘Akkoord is nog steeds mogelijk’
In Londen heerst al een tijdje de misvatting dat Johnson bij zijn debuut in de Europese Raad als een soort brexit-superman de ultieme deal voor elkaar zal kunnen boksen. Maar de Britse premier zal er helemaal niet bij zijn als zijn 27 collega’s donderdagavond de laatste brexit-ontwikkelingen bespreken, als die er al zijn. Hooguit mag Johnson vóór die zogeheten ‘artikel-50’-sessie even een zegje doen.
Bij aanvang van een EU-ministersvergadering over de brexit in Luxemburg, evenmin met een Brit in de zaal, zag de doorgaans montere Barnier er dinsdagochtend uitgeput uit. “Hoewel een akkoord moeilijk zal worden — steeds en steeds moeilijker, denk ik — is dat deze week nog steeds mogelijk. Het is hoog tijd dat de goede intenties worden omgezet in een juridische tekst.”
De technische onderhandelingen die sinds afgelopen weekeinde zijn geïntensiveerd, zijn nog steeds in nevelen gehuld. Dinsdagavond sijpelden berichten door dat Johnson een grote concessie had gedaan, door in te stemmen met een aparte (handels)status voor Noord-Ierland en daarmee met een douanegrens in de Ierse Zee, tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië. Dat zou een hoop EU-bezwaren tegen de laatste voorstellen van Johnson wegnemen.
Oude messen weer geslepen
Probleem is dat dit een oud EU-voorstel is, dat door Johnsons voorganger Theresa May is weggehoond als iets ‘waarmee geen enkele Britse premier akkoord zal gaan’, De unionistische krachten in Noord-Ierland, die elk verschil in status met het grote Britse broedereiland als heiligschennis beschouwen, zullen de oude messen weer geslepen hebben.
Bovendien moet een eventueel nieuw akkoord de goedkeuring gaan wegdragen van alle 27 EU-landen plus het Europees Parlement. En, niet te vergeten, van het Britse Lagerhuis, dat zaterdag in speciale zitting bijeenkomt (als er iets is om over te praten).
Barnier schetste in Luxemburg drie scenario’s. Ofwel komt het tot een akkoord waarin iedereen zich kan vinden. Tweede optie is opnieuw uitstel van de brexit-datum, keurig netjes aangevraagd door Londen en goedgekeurd door alle 27 andere landen. De derde mogelijkheid, die door alle achtbaan-berijders de afgelopen dagen eventjes was vergeten, is nog steeds: een no deal-rampen-brexit, over zestien dagen.
Lees ook:
Er is nieuwe hoop op een brexit-akkoord, maar is er genoeg tijd?
Vrijdag werd besloten tot een ‘intensivering van technische discussies’ na positieve ontmoeting Michel Barnier met brexit-minister Stephen Barclay. Maar de tijdsdruk is bijna onmenselijk groot.
Schotland doet er alles aan om juist ín de EU te blijven
Reportage - Terwijl het Verenigd Koninkrijk uit alle macht de EU probeert te verlaten, probeert Schotland juist ín de Europese Unie te blijven. De leidende partij wil volgend jaar een nieuw referendum. (exclusief voor abonnees)
