Omkoopschandaal binnen de EU groeit, ook Marokko kocht politici

Na tientallen huiszoekingen, een handvol arrestaties, foto’s van koffers vol geld en een heleboel vergaderingen, hebben de aangeslagen leden van het Europees Parlement donderdag hun week in Straatsburg afgesloten.

Op de laatste dag nam een grote meerderheid een resolutie aan waarin ze hervormingen beloven, een onderzoekscommissie gaan instellen naar alle regels en procedures die voor verbetering vatbaar zijn en vragen ze de Europese Commissie om een speciale Eurocommissaris voor integriteitskwesties.

Dat gebeurde aan het einde van een dag waarop, behalve Qatar, ook Marokko betrokken leek bij het omkopen van parlementariërs. Eén van de verdachten, Francesco Giorgi, zei in zijn bekentenis dat ook dat land betaalde voor invloed.

Giorgi is de partner van Eva Kaili, de Griekse politica die deze week uit haar functie van vice-voorzitter van het Europees parlement werd gezet en in een cel in Brussel zit.

Giorgio beweert dat zijn vriendin geen blaam treft. Wel wist hij twee Europarlementariërs te noemen die waarschijnlijk ook geld van Marokko en Qatar hebben ontvangen, zo schrijven Belgische media. Ook verklaarde hij over een voormalig lid van het parlement.

Kopen van steun

Die laatste, Antonio Panzeri, heeft na zijn vertrek uit het parlement een organisatie opgericht die zei te strijden voor mensenrechten, maar die zich waarschijnlijk meer bezighield met het kopen van steun voor wetten die Qatar en Marokko goed uitkwamen.

In het geval van Marokko zou het dan bijvoorbeeld gaan om visserijrechten, Qatar was het te doen om landingsrechten en vrij reizen. Volgens Giorgio zouden waarschijnlijk ook Andrea Cozzolino en Marc Tarabella geld hebben aangenomen.

Beiden zijn lid van de fractie van sociaaldemocraten in het Europees Parlement. Fractievoorzitter Iratxe García Pérez heeft aangekondigd dat haar fractie en intern onderzoek zal starten. “We moeten weten welke interne procedures beter moeten worden, zodat iets dergelijks zich niet meer voordoet”, zei ze eerder deze week in een schaamtevol betoog in de plenaire zaal.

“Corruptie schaadt het publieke imago”, zei Garcia ook, en legde daarmee de vinger op de zere plek. Want ook al staat het buiten kijf dat de gearresteerde politici door steekpenningen aan te nemen de wet overtraden, de interne procedures konden niet voorkomen dat het gebeurde.

“De Belgische justitie doet wat het Europees parlement heeft nagelaten”, zei de Belgische premier Alexander de Croo op dinsdag. “Dat blijkt gebaseerd te zijn op een systeem van vrijwillige zelfcontrole, hetgeen duidelijk niet genoeg was.”

Dat besef is nu met donderend geraas ingedaald bij de ruim 700 parlementariërs. Onder hen en ook bij andere Europese instellingen blijft voorlopig de vrees bestaan dat er nog meer namen van politici komen bovendrijven in het onderzoek van de Belgische justitie, dat vorige week naar buiten kwam.

In dat schandaal speelt voorlopig nog Europarlementariër Eva Kaili de hoofdrol, die omringd leek te zijn door familieleden met enorme stapels bankbiljetten. Maar naarmate de tijd vordert groeit de vrees dat het veel groter is, zeker nadat maandag in Straatsburg tien kantoren werden doorzocht.

Zo werden de spullen van een medewerker van Pietro Bartolo, de vice-voorzitter van de invloedrijke commissie voor burgerlijke vrijheden, in beslag genomen. Ook de assistent van Maria Arena werd een verdachte. Zij werkte eerder bij Fight Impunity, de zogenaamde mensenrechtenorganisatie van ex-politicus Pier Antonio Panzeri die het centrum van de operatie lijkt te zijn geweest.

Vergrootglas

Iedereen in Brussel of Straatsburg die ooit iets over Qatar had gezegd kwam onder een vergrootglas te liggen. Zo ontstonden er in de loop van de week roddels over Eurocommissaris Margaritis Schinas, die zich net als Eva Kaili lovend heeft uitgelaten over de leercurve van Qatar op het gebied van rechten van arbeiders.

Volgens Schinas, die ook aanwezig was bij de opening van het WK voetbal in het omstreden land, heeft hij zich echter altijd precies gehouden aan het script dat de Europese Commissie voor hem had geschreven. Hij had van het land niet meer dan ‘een voetbal en een doos chocola’ ontvangen.

De onderlinge sfeer in het Europees Parlement is om te snijden. “Autocratische regimes proberen invloed te kopen”, zo verklaarde voorzitter Roberta Metsola donderdagochtend het gebeurde aan de regeringsleiders van Europa. Zij zegt dat er altijd wel iemand is die om te kopen is. Maar ze zal er nog een flinke dobber aan hebben om het vertrouwen te herstellen, zowel tussen parlementariërs als onder de Europese burgers.

Intussen zijn er ook partijen die proberen uit de kwestie een politiek slaatje te slaan. “Dit is vooral een schandaal voor S & D”, zette het partijbureau van de Europese christendemocraten, EPP, op Twitter. S & D is de sociaaldemocratische fractie in het Europees parlement.

Het is de vraag hoe lang de EPP vol kan houden dat haar geen blaam treft. Donderdagmiddag bleek EPP-Europolitica Maria Spyraki, net als overigens Eva Kaili, te hebben gesjoemeld met Europese vergoedingen.

Lees ook:

Qatar-schandaal dijt uit: ook doorzoeking in Europees Parlement

Het is niet het eerste corruptieschandaal in het Europees parlement en zal ook niet het laatste zijn, vrezen deskundigen. Tenzij er nu strenge regels komen.