Oleg verloor zijn moeder door Russische raketaanval: ‘Ik dacht dat Bachmoet horror was, maar de horror is hier’

Door Russische raketten op de Oekraïense energievoorziening vallen ook veel burgerdoden. Zoals in Krivi Rih, waar de moeder van militair Oleg Cholod om het leven kwam terwijl hij aan het front vocht.

Voor zijn verwoeste huis haalt militair Oleg Cholod zijn telefoon tevoorschijn. Hij toont het laatste bericht dat zijn moeder, Olga, voor haar dood schreef in de familie-chat. ‘Dasja, de Russen zijn weer aan het schieten. Wees voorzichtig’, had ze zijn zus in Kiev gewaarschuwd. ‘Alles ok’, reageerde Dasja vanuit de hoofdstad, die de afgelopen weken mikpunt is van veel Russische raketten. Een uur later is er paniek. ‘OLGA, HOE GAAT HET?’ Schrijft een tante in hoofdletters. Het antwoord op het bericht blijft uit. ‘Ze schrijven me dat het huis er niet meer is…’ ‘Olga, waar ben je?!’

Op die noodlottige dag, vrijdag 16 december, was Oleg Cholod paraat op zijn positie in frontstad Bachmoet. Daar, in de regio Donbas, zijn al weken straatgevechten aan de gang. De kans dat hij geraakt zou worden door een Russische kogel was levensgroot, maar in plaats daarvan stierf zijn moeder Olga Jaroslavovna door een Russische raket — in Krivi Rih, ver van het front. “Zie je die groene muur?”, wijst de militair. “Dat was de keuken. Daarnaast was de badkamer, waar ze was toen het gebeurde.”

Een wijk zonder doelwitten

In een recordtijd van vijf uur was hij naar huis gescheurd. Op de plek van zijn huis trof hij een smeulend gat. “Ik dacht dat Bachmoet horror was, maar de horror is hier.”

De raket was er een van tientallen die gericht waren op energie-faciliteiten in Oekraïne. Hoe het kan dat het projectiel uitgerekend zijn huis vernietigde, begrijpt de militair niet. “Drie generaties groeiden hier op”, verzucht hij. Zijn moeder bracht er haar kindertijd door; Oleg Cholod zelf werd hier geboren. Olga Jaroslavovna had drie kleinkinderen, onder wie Olegs 15-jarige dochter, die ook in de flat ter wereld kwam — en die hij gelukkig in Duitsland in veiligheid bracht. “Ik ken de wijk goed. Er is geen enkel object dat interessant is om te bombarderen”, zegt hij.

Terwijl medewerkers van de gemeente de ramen van de flat dichttimmeren, halen omwonenden nog bruikbare huisraad uit de flat.

Het echtpaar overleefde, de planten niet

Een van hen is Aleksiej Novikov. “Daar lag ik te slapen”, wijst hij op een plek waar alleen wat stof en gruis ligt. Op de ochtend van de inslag had de mijnwerker net zijn nachtdienst in de Soecha Balka ijzermijn achter de rug — een plek die hij ondiplomatiek de “aars van de aarde” noemt, omdat de mijn in Krivi Rih met 1370 meter de diepste van Oekraïne is.

Zijn vrouw, Zoja Novikova, maakte op dat moment eten voor hem klaar. “Eerst stelde ik aardappelen voor, maar daar had hij geen zin in”, vertelt ze. “Boekweit wilde hij ook niet. Toen wees mijn zus dat we nog kwark in de koelkast hadden staan. Toen besloten we vareniki te maken.”

De knoedels werden nooit gegeten: de explosie blies de pui uit het appartement, waardoor je zo de straat op kijkt. Het echtpaar overleefde het wonderwel; de plantjes van Zoja Novikova niet. “In deze kamer had ik viooltjes, in die kamer cactussen. Dat ons huis geraakt zou kunnen worden geloofde ik niet”, zegt ze.

Hoe het verder moet zonder hun buurvrouw Olga Jaroslavovna weten ze niet. Zij had Zoja Novikova ooit aan de mijnwerker voorgesteld; met resultaat dat ze nu al twintig jaar samen zijn. “Ze was actief in de buurt. Ze hield van iedereen en sprak nooit kwaad over iemand. Ze was mijn zielsverwante.”

‘Poetin is een lul’

De opruimers die door het puin zwermen, blijken collega’s te zijn van Aleksiej Novikov. Ze redden de spullen die te redden vallen, ze drinken, en ze zijn luidruchtig. “Poetin goejlo!”, brult er één woest – Poetin is een lul”. “Mijnwerkers onder elkaar”, verklaart Aleksiej Novikov verontschuldigend.

Bij de raketaanval op het appartementencomplex kwam ook een gezin om. Een jong echtpaar werd met hun anderhalf jaar oude zoontje levenloos onder het puin vandaan gehaald. Een ouder kind, dat juist bij zijn grootouders logeerde, blijft achter.

Het gezin was teruggekeerd uit Polen, vertelt Zoja Novikova, waar ze na de invasie heen waren gevlucht. Omdat ze er hun draai niet vonden, keerden ze terug naar het appartement dat ze vlak voor de oorlog kochten. “We spraken ze weinig, omdat ze elke dag vroeg naar hun werk gingen. Blijf toch thuis bij je kind, had ik gezegd. Dat kan ik me niet veroorloven, had ze geantwoord.”

Na de begrafenis terug naar het front

Oleg Cholod wacht de begrafenis af. “Eigenlijk is er niet zo veel over om te begraven”, zegt hij. Een reddingswerker tussen de puinhopen meldt dat het hoofd van Olga Jaroslavovna nog niet gevonden is. Na de uitvaart gaat de militair terug naar het front. “Of ik dat kan? Het moet. Mijn brigade is daar. Zonder mij gaat het niet.”

Hij pauzeert en kijkt naar de ravage. “Als ik daar niet ben en meevecht, wat is hiervan dan nog de zin?”

Lees ook:

In Zelenski’s geboortestad zijn ze trots op hun president, en bang

In Krivi Rih, de stad van Volodimir Zelenski, zijn de bewoners trots op de president. Maar ze lijden onder de economische en mentale gevolgen van de Russische invasie.