Oekraïne wil snel westerse tanks, nog voor een alom verwacht grootschalig offensief van Rusland. Wat kan het Oekraïense leger daarmee?
Nog voor de bijeenkomst in Ramstein begon, waar tientallen landen vergaderen over nieuwe wapensteun, heeft Oekraïne tal van toezeggingen binnen. Groot-Brittannië levert veertien Challengertanks. Duitsland staat nu onder zware druk om Leopardtanks te leveren, of om andere landen doorlevering van die tanks van Duitse makelij toe te staan.
Zowel Rusland als Oekraïne gebruikt nu tanks van Sovjet-makelij, vooral T72-tanks. Zo’n beetje alle moderne westerse tanks zijn beter bepantserd, beter bewapend en mobieler. Dat geldt voor de Britse Challenger net zo goed als voor de Leopard 2. Van die laatste zijn er veel meer: dertien Europese landen hebben ze in gebruik, zo’n tweeduizend in totaal. Finland en Polen zeggen al enige tijd dat ze die graag willen leveren. Polen laat doorschemeren ze desnoods zonder Duitse toestemming te zullen leveren.
Doorbraak forceren
Oekraïne heeft die tanks nodig om aan het front, dat behoorlijk vastzit, een doorbraak te kunnen forceren, legt Peter Wijninga, veiligheidsexpert bij denktank HCSS, uit. En daar is haast bij, want: “De Russen zijn duidelijk bezig een offensief voor te bereiden.”
Wijninga verwacht dat de Russen daar pas eind van de winter klaar voor zijn. Een groot deel van de 300.000 man die Moskou eind vorig jaar gemobiliseerd heeft wordt nu getraind. “Maar de Oekraïners willen terrein terugveroveren, en om daarbij enig succes te kunnen hebben, moeten ze het Russische offensief liefst vóór zijn.”
Tanks zijn bij uitstek geschikt om door de linies te breken. “Die kunnen als het ware de deur opentrappen bij de vijand. Daarachter volgen gevechtsvoertuigen met infanteristen, voetsoldaten die het gevecht kunnen voeren, ondersteund door moderne artillerie.”
Russische tanks zijn nogal kwetsbaar gebleken, voor Javelin-raketwerpers bijvoorbeeld. Westerse tanks zijn beter bepantserd. “Ze bieden een grotere overlevingskans, maar onoverwinnelijk zijn ze niet”, zegt Wijninga. “In een eenheid, samen met infanteriegevechtsvoertuigen, kun je elkaar beschermen. Maar een tank die er in zijn eentje op uittrekt, zoals de Russen soms deden, kan van meerdere kanten onder vuur komen en dan is het gebeurd.”
Als het Westen nu besluit om Leopards te sturen, kan Oekraïne ze al snel inzetten, zegt Wijninga. “Binnen een maand of twee moet haalbaar zijn. Opleiden kan in simulatoren, in Polen, Duitsland en Finland. In de tussentijd kun je de tanks naar Oekraïne brengen.”
Onhandige Abrams tanks
De Britse Challenger en de Duitse Leopard zijn vrijwel gelijkwaardig. De bediening vergt aparte training, maar ze schieten met dezelfde munitie. De Duitse bondskanselier Scholz wil eigenlijk alleen maar Leopards leveren als de VS Abrams-tanks levert. Maar Abrams zijn voor Oekraïne onhandig, voeren de VS aan.
Wijninga: “Abrams verbruiken geen diesel maar kerosine. Als de VS er vijftien van zouden leveren, ongeveer het aantal dat ook andere landen overwegen, dan heb je voor vijftien tanks een aparte aanvoerlijn naar het front nodig voor kerosine.”
Oekraïne’s hoogste legerchef, Valeri Zaloezjni, zei eind vorig jaar dat Oekraïne driehonderd westerse tanks nodig heeft. Dat is lang niet genoeg om alle Russen uit Oekraïne te verdrijven, maar wel om één doorbraak te forceren, zei hij.
Wijbinga: “Tsja, ik begrijp de urgentie om hoog in te zetten, maar driehonderd... Als meerdere landen met Leopardtanks er allemaal een stuk of vijftien zouden leveren kom je wel in de buurt van honderd. En daarmee zou Oekraïne een doorbraak moeten kunnen forceren.”
Lees ook:
Na pantservoertuigen hoopt Oekraïne op westerse tanks
Drie landen hebben Oekraïne nu gevechtsvoertuigen toegezegd. De volgende stap, levering van westerse tanks, lijkt slechts een kwestie van tijd.
