Het vaccinatiewantrouwen is groot in Suriname. Maar de dodelijke derde golf lijkt daarin verandering te brengen. ‘Zonder prik kan het allemaal veel erger worden.’
“Als je een besluit hebt genomen, dan moet je er vertrouwen in hebben”, zegt Mitchell Kartodikromo (32). Het is zaterdag twee uur ’s middags als hij en zijn ouders in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo in een nog altijd lange rij staan voor een prik tegen Covid-19. Zoals veel Surinamers maakten zij eerder geen haast met inenten vanwege alle verontrustende verhalen over de vaccins. “Door die informatie was ik huiverig, maar nu wil ik toch wel”, zegt Kartodikromo.
Want een derde coronagolf teistert Suriname. Die is besmettelijker en dodelijker dan de eerdere golven, vooral door de Manausvariant uit buurland Brazilië. De voorbije maand vielen er tachtig doden en in de eerste week van juni alleen al veertig. Dagelijks zijn er ongeveer driehonderd besmettingen. Dat is heel veel voor de kleine Surinaamse bevolking van ruim een half miljoen inwoners. De regering kondigde vorige week code paars af, vanwege de ‘onbeheersbare’ gezondheidssituatie. Voor de ziekenhuizen geldt code zwart, omdat alle 35 ic-bedden van het land bezet zijn. Door nieuwsbeelden van ‘stervende’ coronapatiënten aan zuurstofflessen, wachtend op een vrij ic-bed, zit de schrik er bij velen goed in.
“Vaccineren biedt misschien geen volle bescherming, maar het is de beste manier om besmettingen te verminderen”, denkt Kartodikromo. Er geldt nu een totale lockdown tot medio juni, waarbij alleen maandag, woensdag en vrijdag op beperkte tijden supermarkten open zijn. Maar voor vaccineren mogen burgers dit weekeinde wel de straat op. In de rij houden velen geen anderhalve meter afstand, maar iedereen heeft een mondkapje op en is geduldig.
Aan de lopende band
De priklocatie is een evenementencomplex. Binnen wordt wel strikt toegezien op de anderhalve meter, door vrijwilligers die alles in goede banen leiden. In de ontvangsthal staan tientallen intake-tafeltjes waar mensen worden ondervraagd door medisch personeel. In twee geïmproviseerde kamers wordt aan de lopende band gevaccineerd. Een andere hal dient als observatieruimte. Geweldig dat u bent komen vaccineren, want dat is de oplossing", galmt het daar door de speakers. En: “U bent geprikt, maar u kunt nog steeds covid krijgen.” De gevaccineerden mogen zichzelf een applausje geven, zij hebben immers een drempel overwonnen.
Het vaccinatiewantrouwen in Suriname is tot nu toe groter dan de angst voor besmetting. Vooral over het AstraZenecavaccin, waarvoor de regering heeft gekozen, circuleert veel nepnieuws op sociale media. Wie je ook aanspreekt, iedereen is bang of kent wel iemand die zich angst heeft laten aanjagen op Facebook.
Bovendien is er veel burgerlijke ongehoorzaamheid. Geregeld zijn er verboden feestjes. Voor supermarkten hangen groepen bierdrinkers, terwijl de politie gewoon voorbijrijdt. Ook de vele volle minibusjes, die functioneren als openbaar vervoer, lijken de spot te drijven met het coronavirus. En nu, in de regentijd, zijn mensen tijdens de lockdowns veel meer opeengepakt in doorgaans kleine woningen. Dit alles heeft bijgedragen aan de explosieve toename van de besmettingen en doden.
‘Goed opgeschrikt’
Margarita van der Zwart, coördinator van de vrijwilligers op de priklocatie, ziet toch wel verandering: “Toen in de ziekenhuizen eenmaal code zwart was bereikt, heeft dat de mensen goed opgeschrikt. De vaccinatiebereidheid is duidelijk aan het groeien,”zegt De Zwart. Geschat wordt dat in dit vaccinatieweekend vierduizend vaccinaties toegediend zullen worden.
Tot nu toe zijn landelijk slechts 75.000 mensen gevaccineerd, van wie ruim 21.000 twee keer. De campagne werd noodgedwongen vertraagd omdat het, vanwege de beperkte voorraad vaccins, onzeker was of er voldoende tweede doses zouden zijn. Wie zich online had geregistreerd, kon óf lang wachten op zijn oproep, óf zonder afspraak naar een vaccinatielocatie gaan. Van een stormloop was dus tot voor kort geen sprake. Nu toezeggingen door Nederland zijn gedaan voor meer dan 500.000 doses AstraZeneca, kan het tempo flink worden opgevoerd.
Al vroeg deze zaterdagochtend staat een indrukwekkende sliert mensen van honderden meters langs de weg. Karishma Ramgolan (22) en Soeraja Anandbahadoer (25) zijn zichtbaar opgelucht wanneer ze na vijf uur richting huis gaan. “Ik dacht: hoe lang het ook gaat duren, ik wil mijn prikje vandaag”, vertelt Ramgolan. Ook Anandbahadoer is onder de indruk van de code paars: “Zonder prik kan het allemaal veel erger worden. Liever neem je hem dan maar.”
Normaal zou zaterdag voor hen uitgaan betekenen. “Het is vervelend dat je al zo lang nergens naartoe kan gaan”, zegt Ramgolan over de vele lockdowns, waarvan de huidige de strengste is. “Als je boodschappen mag gaan doen, dan sta je ook in lange rijen. Sommige mensen slaan zoveel in dat je bepaalde producten niet eens meer vindt.”
Krisnapersad Nagesar (57) wordt in een rolstoel door een vrijwilliger naar een voorgereden auto geduwd. Hij is bedlegerig en werd met voorrang in ruim een uur geholpen. Hij verkeert in opperbeste stemming. “Ik voel me gewoon en normaal, niets aan de hand.” En hij belooft: “Als ik thuis ben, zal ik andere familieleden stimuleren om ook te gaan.”
Ook zondag is er al in de vroege ochtenduren weer een grote toestroom van jong en oud. Misschien gaat de besmettingsangst het in Suriname nu toch winnen van de vaccinatievrees.
Lees ook:
De derde coronagolf dwingt Surinaamse artsen tot de moeilijkste keuzes over leven en dood
De ic-afdelingen zijn overvol en artsen, verpleegkundigen en vrijwilligers kunnen al het werk niet meer aan. In Suriname geldt ondanks de volledige lockdown code zwart in de ziekenhuizen.
