Nicaragua schort betrekkingen met het Vaticaan op na kritisch interview paus Franciscus

De betrekkingen tussen Nicaragua en het Vaticaan waren al niet heel warm, maar ze worden nu helemaal bevroren. Het Centraal-Amerikaanse land gaat de diplomatieke vertegenwoordiging bij het Vaticaan opheffen, en sluit ook de ambassade van het Vaticaan in hoofdstad Managua.

De directe aanleiding, volgens het ministerie van buitenlandse zaken, is ‘de informatie die verspreid is door bronnen die kennelijk dicht bij de katholieke kerk staan’.

Dat ‘bronnen dicht bij de katholieke kerk’ lijkt een nogal passief-agressieve manier om paus Franciscus mee aan te duiden. Die gaf afgelopen vrijdag een interview aan het Argentijnse medium Infobae, waarin hij de ‘onevenwichtige persoonlijkheid’ van de president van Nicaragua, Daniel Ortega, bekritiseerde, en Nicaragua vergeleek met de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland. Franciscus hekelde met name de behandeling van bisschop Rolando Álvarez, die vanwege zijn kritiek op de regering onlangs tot 26 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld.

Ortega sloot twee universiteiten

De veroordeling van Álvarez is maar een van de vele manieren waarop Ortega zich de afgelopen tijd tegen de katholieke kerk in zijn land keerde. Zo verbood hij dit jaar openbare processies tijdens de vastentijd. Vorige week sloot de regering twee aan de katholieke kerk gelieerde universiteiten.

Een jaar geleden trok Nicaragua al de diplomatieke status in van Waldemar Stanislaw Sommertag, als nuntius een vertegenwoordiger van de paus in het buitenland. Nadat die het woord ‘politieke gevangenen’ in de mond had genomen, werd hij persona non grata.

Ortega heeft het overigens niet alleen met de katholieke kerk aan de stok. Eerder deze maand ontbond hij het belangrijkste werkgeversverbond van het land. Ook veel van zijn voormalige sandinistische strijdmakkers zitten tegenwoordig in de cel, nadat ze hun bedenkingen over de steeds autoritairdere koers van Ortega hardop hadden uitgesproken.

Onlangs zette de president 220 politieke gevangenen uit naar de VS. Bisschop Álvarez was een van hen, maar op de vliegtuigtrap kondigde hij aan dat hij in zijn land wilde blijven. Hij werd daarna in een isoleercel gestopt, en zelfs zijn familie heeft sindsdien niets meer van hem vernomen.

Nieuwe fase

De ruzie met de katholieke kerk betekent een nieuwe fase in de nogal opportunistische omgang van Ortega met de kerk. De president leidde Nicaragua ook al tussen 1979 en 1990, en was in die tijd het gezicht van de linkse, sandinistische opstand die de door Amerika gesteunde dictator Somoza verjoeg. Ortega stileerde zich toen als atheïst, al sloten zich in die jaren ook veel linkse priesters, beïnvloed door de bevrijdingstheologie, aan bij de sandinisten.

De weg terug naar de macht plaveide Ortega na zijn verkiezingsnederlaag in 1990 juist door een alliantie te smeden met de conservatieve delen van de katholieke kerk. Toen de voormalige atheïst in 2006 opnieuw verkozen werd, had hij zich in een campagne vol christelijke symboliek fel tegen abortus gekeerd.

Maar de afgelopen jaren was de kerk overwegend kritisch op de autoritaire methoden van Ortega. Die ligt nu dus toch weer op ramkoers met de nog altijd grootste religieuze stroming van zijn land. Het aantal katholieken is in Nicaragua wel sterk teruggelopen, onder andere door de opkomst van conservatieve evangelicale kerkgenootschappen, zoals overal in Latijns-Amerika.

Lees ook:

President Ortega van Nicaragua sluit al zijn concurrenten op in de aanloop naar de verkiezingen

Met een nieuwe ronde arrestaties probeert president Daniel Ortega van Nicaragua zich van zijn oude sandinistische strijdmakkers te ontdoen.