Nederland en gelijkgestemde landen dringen bij de Europese Commissie aan op snelle uitvoering van migratieplannen

‘Tempo, tempo, tempo’ is kort gezegd zijn boodschap. Staatssecretaris Eric van der Burg vergadert donderdag met zijn collega’s, Europese migratieministers, maar was woensdag al in Brussel. Hij ging er eten met een klein aantal collega’s uit gelijkgestemde landen: Duitsland, Frankrijk, België, Denemarken en Oostenrijk. Landen die het idee hebben dat ze per hoofd van de bevolking de meeste migranten opvangen, terwijl ze niet aan de rand van Europa liggen.

Of zij werkelijk in meer opvang voorzien dan bijvoorbeeld Griekenland en Italië, is trouwens nog maar de vraag. Want een maand geleden spraken de landen weliswaar af dat ze in kaart zouden brengen hoeveel migranten elke lidstaat heeft opgevangen, maar die getallen zijn nog niet beschikbaar.

Van der Burg is daarover enigszins geïrriteerd, zei hij woensdag tegen Nederlandse journalisten. Wat hem betreft was de Europese Commissie al lang begonnen met het verzamelen van die gegevens.

Waar blijft het plan voor het grenshek?

Ook in de uitvoering van andere afspraken die de regeringsleiders een maand geleden maakten, kan de commissie meer haast maken, vindt de staatssecretaris. Zo wil Nederland dat de Europese Commissie snel met een plan komt voor de bouw van grenshekken tussen Bulgarije en Turkije. Dat zou een proefproject worden, betaald door lidstaten en de EU. Maar er ligt nog geen plan.

Italië is ook ontevreden met de voortgang, maar dan op een ander onderdeel migratie-aspect. De Italianen willen juist dat de Europese Commissie sneller afspraken maakt met landen als Libië, Bangladesh en Senegal om te voorkomen dat mensen naar de EU vertrekken. Ook daarover zijn een maand geleden afspraken gemaakt, maar er is nog weinig voortgang te zien.

Gedeelde kritiek op de Europese Commissie verbindt momenteel twee landen die het afgelopen jaren steeds met elkaar oneens waren over migratiebeleid: Italië en Nederland. Italië wilde dat noordelijke landen hielpen met de opvang van vluchtelingen, Nederland wilde dat migranten in Italië een goede asielprocedure kregen.

Premier Rutte en Giorgia Meloni, de nieuwe premier van Italië, blijken goed met elkaar overweg te kunnen. Woensdag reisde Rutte naar Rome, om daar te spreken over samenwerking om te voorkomen dat mensen op een boot richting de EU stappen.

Hulporganisaties voor bootmigranten van zee weren

Meloni wil ook dat de EU haar helpt om schepen van hulporganisaties uit de Middellandse Zee te weren. Zij vermoedt dat deze organisaties, die mensen redden die dreigen te verdrinken, onderdeel zijn geworden van het systeem van mensensmokkel.

Onlangs bleek dat Rutte daarover een tijdlang hetzelfde dacht. Hij meende dat er in de Middellandse Zee ook ‘niet-fatsoenlijke ngo’s zijn, die het voor het geld doen’. Afgelopen week heeft hij die opvatting herzien. Hij kon geen hulporganisatie noemen die verdient aan het redden van mensen.

Bij het gesprek van de migratieministers donderdag schuift ook de Nederlander Hans Leijtens aan, de nieuwe directeur van Frontex, de organisatie verantwoordelijk voor de grensbewaking van de EU. Leijtens is per 1 maart aangetreden en moet met zijn organisatie veel van de afspraken gaan uitvoeren, waaronder het terugsturen van afgewezen asielzoekers.

Van der Burg intussen denkt niet dat er na donderdag veel zal zijn veranderd. Het risico dat ook komende zomer in Ter Apel mensen ‘in het gras zitten’, zoals hij zegt, blijft levensgroot.

Dat blijft waarschijnlijk zo tot de EU een heel pakket aan migratiemaatregelen aanneemt, maar dat gebeurt op zijn vroegst volgend jaar. “Dan moeten er niet alleen afspraken zijn over hoe het moet, maar ook over hoe we dat handhaven”, zei Van der Burg.

Lees ook:

De weg is vrij voor de ‘ideale Europese grens’, die migratie moet indammen

De 27 Europese regeringsleiders zijn het eens geworden over oplossingen om migratie onder controle te krijgen. Premier Mark Rutte zegt dat er op de top van donderdag ‘iets fundamenteels is veranderd’.