Terreurorganisaties

Na jaren verdwijnt Boko Haram uit Nigeria, maar er is al een nieuwe, veel sterkere terreurgroep opgestaan

Een screenshot van een video van Abubakar Shekau, de leider van Boko Haram in 2018. Shekau zou inmiddels dood zijn.  Beeld AFP
Een screenshot van een video van Abubakar Shekau, de leider van Boko Haram in 2018. Shekau zou inmiddels dood zijn.Beeld AFP

De naam Boko Haram lijkt tot het verleden te behoren. In plaats daarvan bedreigt een lokale tak van terreurgroep IS nu grote delen van noord Nigeria.

Erik van Zwam

Het officiële mediakanaal van Islamitische Staat (IS) heeft videobeelden gepubliceerd waarop honderden strijders van Boko Haram in Nigeria trouw zweren aan de rivaliserende jihadistische terreurgroep Islamitische Staat West Afrika (Iswap). Dit lijkt het einde van de zeer gevreesde terreurorganisatie Boko Haram.

De videobeelden tonen volgens persbureau Reuters honderden gewapende mannen in de bush, waarvan er verschillende in de lokale Hausa-taal verklaringen afleggen als: “We zullen als één vechten tegen de ongelovigen” en “Nu we zijn herenigd, gaan we het verleden overtreffen”.

Shekau werd in het nauw gedreven, en blies zichzelf op

Het waren de militanten van Iswap die half mei de aanval inzetten op de thuisbasis van Boko Haram in het afgelegen Sambisa-bos in het noordoosten van Nigeria. Hun doel was het omleggen van de wrede leider van Boko Haram, Abubakar Shekau. Hij wist te ontsnappen, maar na een achtervolging van vijf dagen werd Shekau in het nauw gedreven en blies hij zichzelf op, aldus een boodschap toen van Iswap.

Shekau werd al een paar keer eerder doodverklaard, maar deze keer wordt er meer geloof aan gehecht. Het overlopen van grote aantallen strijders van Boko Haram zou een aanwijzing zijn dat hun leider echt is overleden.

Hij negeerde keer op keer de orders van IS om geen moslimburgers te doden

De terreurorganisatie Boko Haram startte ergens in 2011 en groeide steeds groter totdat het in het noordoosten van Nigeria en deels in Kameroen een gebied in handen had zo groot als België, waar het feitelijk het gezag uitoefende. In 2015, na acties van het Nigeriaanse leger, zette het verval in.

Tegelijkertijd ontstond er een splitsing in de jihadistische gelederen. Shekau had laten weten onder de banier van IS te vechten. Tegelijkertijd negeerde hij keer op keer de orders van IS om geen moslimburgers te doden, te ontvoeren of aan te vallen. Ook werd hem verboden kinderen te gebruiken voor aanslagen met bomvesten op marktpleinen. Commandanten die Shekau daarop aanspraken werden standrechtelijk geëxecuteerd. Hij duldde geen tegenspraak.

In 2016 onthief IS Shekau van zijn leiderschap en gaf het bevelhebberschap en de geestelijke leiding aan Abu Musab Al-Barnawi. Shekaus wreedheden waren zelfs IS in het verkeerde keelgat geschoten. De helft van de strijders koos voor Al-Barnawi, die verder ging als Iswap en de andere helft bleef Shekau trouw met zijn Boko Haram. Shekau bleef zeggen dat hij de IS-lijn volgde en niet die van Al-Qaida, en noemde de machtsoverdracht een coup.

Massamoorden, ontvoeringen en het inlijven van jonge jongens

Iswap opereerde vooral in het gebied rond het Tsjaad-meer op de grens met Nigeria, Niger en Tsjaad. De strijders van Al-Barnawi richtten hun aanvallen voornamelijk op militaire posten en konvooien en op politiebureaus. Ook nam het aantal gevechten met Boko Haram toe.

Boko Haram zaaide ondertussen terreur onder de bevolking in de noordelijke staat Borno met massamoorden, ontvoeringen van schoolkinderen voor losgeld en het inlijven van jonge jongens.

Nu Boko Haram is gedecimeerd, vreest Nigeria voor een veel sterker Iswap

Het laatste jaar won Iswap steeds meer terrein ten opzichte van Boko Haram, maar ook van het Nigeriaanse leger dat het platteland opgaf en zich terugtrok op grote militaire posten die beter te verdedigen zijn, waardoor boeren en dorpelingen overgeleverd werden aan de jihadistische terreurorganisaties.

Het Nigeriaanse leger vreest dat het, nu Boko Haram is gedecimeerd, met een veel sterker Iswap te maken te krijgt, dat niet langer in een broederstrijd is verwikkeld.

Lees ook:

Boko Haram gebruikt nog steeds jonge meisjes voor zelfmoordaanslagen.

Boko Haram, deze week weer actief,gebruikt nog steeds tienermeisjes als wapen bij zelfmoordaanslagen.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden