Mister Njet deelt het liefst ondiplomatieke directe verbale klappen uit

Voor iemand die al vijftig jaar als diplomaat werkt, gedraagt de Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov zich niet altijd even diplomatiek. In plaats van de gewogen woorden die veel van zijn collega’s betrachten bij publieke uitlatingen, bedient de 71-jarige topdiplomaat zich doorgaans liever van taal die weinig aan de verbeelding over laat. Zoals vorige maand toen hij na een ontmoeting met zijn Britse evenknie Liz Truss verklaarde dat hun gesprek even daarvoor veel weg had van “een conversatie tussen doven en doofstommen”.

Het is precies dit soort ondubbelzinnige retoriek die Lavrov tot de belichaming van de onbuigzame en cynische houding van het Kremlin op het wereldtoneel maakt. De directheid waarmee de geboren en getogen Moskoviet de boodschap van het Rode Plein in de internationale arena verspreidt, maken hem tot een atypische diplomaat. Iemand die zich geenszins bedient van ontwijkende antwoorden die de werkelijke intenties verhullen, maar die directe verbale klappen uitdeelt in het gezicht van de persoon aan de andere kant van de onderhandelingstafel.

Donderdag zal dat vermoedelijk niet anders zijn als Lavrov in het Turkse Antalya aan tafel schuift met zijn Oekraïense collega Dmitro Koeleba. Lavrov herhaalde vorige week nog de stellige overtuiging van het Russische regime dat de Oekraïense president Volodimir Zelenski de regie voert over ‘een maatschappij waarin nazisme floreert’, om eraan toe te voegen dat Moskou de militaire operatie in het buurland ‘tot het einde’ voort zal zetten.

Ooit vriendelijk en benaderbaar

Die compromisloze houding leverde Lavrov in de loop der jaren de bijnaam ‘Mister Njet’ (meneer nee) op. En dat terwijl hij aan het begin van zijn ministerschap achttien jaar geleden nog te boeken stond als een vriendelijk en benaderbaar man. Voordat hij minister werd, diende Lavrov tien jaar lang als Russisch ambassadeur bij de Verenigde Naties en ook daarvoor oefende hij al tal van diplomatieke functies uit, nadat hij begin jaren zeventig afstudeerde aan het MGIMO-instituut, het walhalla van de Sovjetdiplomatie.

In zijn functie als VN-ambassadeur stond hij bekend als een aimabele gesprekspartner die rokend in de wandelgangen van het hoofdkwartier in New York informeel babbelde en grappen maakte met journalisten en medediplomaten. In tegenstelling tot veel andere apparatsjiks binnen de Russische regering had Lavrov het imago van een man met gevoel voor ironie. Iemand bovendien die gek is op literatuur, zelf poëzie schrijft, gitaar speelt en van een goed glas whisky houdt.

Ronduit vijandelijk

Maar die open houding behoort inmiddels tot het verleden en heeft plaats gemaakt voor een permanente frons in het voorhoofd en een gezicht waar zelden een glimlach op verschijnt. Zijn houding ten aanzien van Oekraïne en het Westen kantelde mee met de verslechterende relaties tussen oost en west door de jaren heen: van voorzichtig aangenaam naar ronduit vijandelijk.

Net als zijn baas Poetin schildert Lavrov het Westen inmiddels met regelmaat af als decadent, arrogant en moreel failliet. En in het verlengde daarvan is Oekraïne niets meer dan een westerse vazalstaat die weinig tot geen bestaansrecht geniet. Of er met die Mister Njet zinvol valt te onderhandelen over de crisis in Oekraïne, moet donderdag blijken. Al biedt zijn recente staat van dienst weinig perspectief.

Lees ook:

Terug naar de USSR: Russische repressie neemt orwelliaanse vormen aan

De repressie in Rusland nam in twee weken tijd enorm toe. Iedereen die zich uitspreekt tegen de oorlog in Oekraïne moet het ontgelden. ‘We zijn getuige van militaire censuur.’