Minstens 6000 Oekraïense kinderen in Russische kampen

‘Een gigantisch amber alert’, zo noemen de onderzoekers van de Amerikaanse Yale University het rapport dat ze dinsdag publiceerden over de gedwongen deportatie en ‘heropvoeding’ van Oekraïense kinderen uit de bezette gebieden naar kampen in Rusland.

Sinds het begin van de oorlog zijn ten minste zesduizend Oekraïense kinderen door de bezetter ondergebracht in een netwerk van 43 kampen, verspreid over heel Rusland, zo concludeert het rapport op basis van een uitgebreide analyse van openbare bronnen en satellietbeelden. Het werkelijke aantal slachtoffers ligt volgens de onderzoekers naar alle waarschijnlijkheid nog ‘aanzienlijk hoger’.

In de ‘heropvoedingscentra’ ligt de focus volgens het Yale Humanitarian Research Lab op ‘pro-Russische patriottische en militaire educatie’. In enkele gevallen was er zelfs sprake van militaire training voor kinderen vanaf veertien jaar. Het onderzoek draagt daarnaast bewijzen aan voor de opzettelijke pogingen van de Russische regering om het contact tussen ouders en hun gedeporteerde kinderen te verbreken, bijvoorbeeld door de minderjarigen duizenden kilometers van hun huis in een kamp onder te brengen.

Vier maanden tot zeventien jaar

Onder de slachtoffers zijn onder anderen kinderen die vóór de oorlog onder de zorg van Oekraïense staatsinstanties vielen, zoals weeshuizen en instellingen voor kinderen met fysieke of mentale beperkingen. Daarnaast identificeerden de onderzoekers ook kinderen van wie de biologische ouders nog in Oekraïne wonen of die in ieder geval een duidelijk aanwijsbare voogd hebben. De leeftijd van de slachtoffers varieert van vier maanden tot zeventien jaar.

De praktijken zijn een ‘overduidelijke schending’ van de Vierde Geneefse Conventie over de behandeling van burgers tijdens een oorlog, zei Nathaniel Raymond, een onderzoeker van Yale die meewerkte aan het rapport, dinsdag tijdens een persbijeenkomst. Volgens de wetenschapper behelzen de Russische acties ‘in sommige gevallen oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid’.

Het rapport, dat tot stand kwam met financiering van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken, sluit aan bij eerdere bevindingen van onder meer Amnesty International over de deportatie van burgers, onder wie kinderen, uit Oekraïne naar Rusland. Ook de regering in Kiev zei recentelijk dat er ten minste 14.700 kinderen naar Rusland zijn gedeporteerd sinds het begin van de invasie.

Versneld Oekraïense kinderen ‘adopteren’

Overigens maakt Moskou absoluut geen geheim van de sinistere praktijken. Zo kunnen Russische families versneld Oekraïense kinderen ‘adopteren’ en kunnen minderjarigen gemakkelijker een Russisch paspoort krijgen, sinds president Poetin in mei een speciaal decreet uitvaardigde. Ook de Russische kinderombudsvrouw Maria Lvova-Belova vertelt op haar Telegram-kanaal regelmatig over de deportaties die het Kremlin voorstelt als ‘evacuaties’.

Lees ook:

Hoe de Russische kinderombudsvrouw de deportatie van Oekraïense kinderen witwast

Sinds het begin van de oorlog deporteert Moskou grote aantallen kinderen uit de bezette gebieden naar Rusland. Uithangbord van dat Kremlinbeleid is kinderombudsvrouw Maria Lvova-Belova.

Hoe kan Rusland worden gestraft voor de kinderroof uit Oekraïne?

Hoeveel Oekraïense kinderen heeft Rusland vanuit Oekraïne ontvoerd? Zijn het er 13.000, zoals Oekraïne denkt? Of gaat het om 700.000 ‘geredde’ kinderen, zoals Rusland zelf zegt? Hoe dan ook: de deportaties komen neer op grove schendingen van het internationaal recht, zegt Marieke de Hoon, universitair docent internationaal strafrecht.