ReportageHongarije
Met Index verdwijnt de onafhankelijke pers in Hongarije
Met het tot zwijgen brengen van de onafhankelijke nieuwssite Index blijven er maar weinig onafhankelijke media over in Hongarije. ‘Er is geen ander’, roepen demonstranten dan ook tijdens een demonstratie voor de persvrijheid.
“Ik wil jullie vragen om een groot applaus voor het werk van de journalisten,” sprak een Hongaarse oppositiepoliticus afgelopen vrijdagavond tegen het publiek dat zich verzamelde op de heuvel bij de Burcht van Boeda. In een kippenvelmoment begonnen duizenden mensen tegelijk te klappen en gingen daar minutenlang mee door.
De schemering was net ingevallen en de lichtjes in de Boedaheuvels gingen één voor één aan, terwijl de lange sliert mensen langs de Donau liep in een demonstratie voor persvrijheid én solidariteit met de Hongaarse nieuwswebsite Index.
Het geschiedenis herhaalt zich
De sfeer was er meer een van een herdenkingstocht dan van een demonstratie. Dat is ook niet zo gek: het verleden stemt nou eenmaal niet bepaald optimistisch. Origo, Népszabadság, Magyar Nemzet en Hír TV waren eens serieuze en kritische media. Zij werden de afgelopen jaren overgenomen door zakenlieden gelieerd aan de Hongaarse regering. Ze veranderden daarop stuk voor stuk in communicatiekanalen, die braaf de lijn van de regering-Orbán volgen.
Szabolcs Dull, de hoofdredacteur van de onafhankelijke site Index, werd vorige week ontslagen. Het regende daarop opzeggingsbrieven. Vrijdag aan het eind van de dag was vrijwel de hele redactie opgestapt. Dull zag de geschiedenis zich herhalen. In 2014 was hij zelf één van de journalisten die vertrok bij nieuwswebsite Origo, nadat de toenmalige hoofdredacteur werd ontslagen.
Wie vandaag de dag naar Origo.hu surft vindt een website vol met echo’s van de woorden en standpunten van Viktor Orbán en lofzangen op het functioneren van zijn regering. Onlangs berichtte de website nog dat Orbán een nieuwe profielfoto op Facebook had gezet, “één waarop hij er net iets vrolijker uitziet dan op de vorige foto”. Dat is het niveau van Origo geworden. De vrees is dat Index een zelfde kant uitgaat.
‘Er is geen ander’
Wat er overblijft aan onafhankelijke, serieuze media in Hongarije is een handvol kleinere online platforms en het economisch weekblad HVG. Met bijna één miljoen lezers per dag was Index de best gelezen nieuwswebsite in Hongarije. Ook veel Orbán-supporters kwamen er voor hun dagelijkse nieuws, vanwege de kwaliteit en de neutraliteit waar Index om bekend stond.
Op kartonnen borden en zelfs mondkapjes valt bij de demonstratie steeds te lezen: nincs másik – ‘er is geen ander’ – en dat klopt, wat het huidige Hongaarse medialandschap betreft. Wat er zal gebeuren met de opgestapte journalisten is onduidelijk. Er wordt gesproken over een nog op te richten nieuw medium, maar er lijken nog geen concrete stappen genomen.
“Het grootste gevaar is nu, dat een groot deel van de lezers van Index gewoon Index blijft lezen, zonder zich bewust te zijn dat de site verandert in een propagandakanaal,” zegt Ágnes Urbán van de Hongaarse media-monitor Mérték. “De website blijft immers gewoon bestaan, en er bestaat geen echt alternatief voor Index in het Hongaarse medialandschap. Een heleboel Hongaren die verder niet echt nieuws lezen hebben het wel in hun systeem zitten om elke dag eventjes op Index te kijken.”
Lees ook:
De coronacrisis kan Orbán niet beteugelen, de berichtgeving erover wel.
Het Hongaarse parlement stemde maandag in met wetgeving die de macht van premier Viktor Orbán uitbreidt en die de vrije pers verder inperkt. ‘Onze bronnen willen ineens niet meer met ons praten.’
