Ankara is boos omdat westerse regeringen hun landgenoten waarschuwen voor de veiligheid in Turkije. Ambassadeurs, ook de Nederlandse, zijn op het matje geroepen.
Sinds de koran-incidenten in Nederland en Zweden is het diplomatiek onrustig in Turkije. Voor de tweede keer in tien dagen moest ambassadeur Joep Wijnands zich donderdag op het ministerie van buitenlandse zaken in Ankara melden. Deze keer samen met zijn collega’s uit de Verenigde Staten, Zweden, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, België, Frankrijk en Italië.
De aanleiding was dat deze landen hun consulaat in Istanbul tijdelijk hadden gesloten, vanwege terroristische dreigingen. Ankara interpreteerde dat anders. Hun gezamenlijke aanpak ‘dient alleen de verraderlijke agenda van terroristische organisaties’, schreef het Turkse ministerie van buitenlandse zaken in een verklaring.
Nederland spreekt van ‘verhoogde dreiging’
De VS stuurden vorige weekend als eerste een alarmerende veiligheidsmelding. Maandag volgde Nederland met een aangepast reisadvies. Daarin melde het ministerie van buitenlandse zaken dat de koranvernielingen antiwesterse gevoelens konden oproepen en mogelijk tot demonstraties en protesten kon leiden. Vorige maand verscheurde een radicaal-rechtse activist in Den Haag een koran, in Zweden werd er een verbrand.
Het Nederlandse advies meldde ‘een verhoogde dreiging’, die vooral gericht zou zijn ‘tegen westerse doelen, diplomatieke vertegenwoordigingen en gebedshuizen, in het bijzonder in Istanbul’. Met die reden sloot het Nederlandse consulaat in Istanbul de deuren voor het publiek. Later gingen ook andere westerse vertegenwoordigingen in Istanbul dicht, vooral die in de buurt van de Istiklalstraat, waar vorig jaar november een dodelijke bomaanslag werd gepleegd.
Dit schoot Ankara in het verkeerde keelgat. Het stuurde een eigen reisadvies en waarschuwde Turken in Europa op hun hoede te zijn voor ‘religieuze intolerantie en haat van gevaarlijke proporties’.
Süleyman Soylu, de Turkse minister van binnenlandse zaken, deed er donderdag een schepje bovenop. Volgens hem zijn westerse landen bezig met ‘psychologische oorlogsvoering’ tegen Turkije. Soylu staat erom bekend geen kans onbenut te laten om de VS te beschuldigen van terrorisme. Andere westerse landen krijgen er ook regelmatig verbaal van langs.
Vervroegde verkiezingen
Eerder donderdag moest de Noorse ambassadeur zich al melden in Ankara vanwege een geplande koranverbranding in Oslo. Die werd uiteindelijk verboden. President Recep Tayyip Erdogan en zijn ministers nemen deze koranacties zeer hoog op. Eerder deze week zei Erdogan nog dat Zweden geen toestemming voor de Navo-toetreding hoeft te verwachten, ‘zolang jullie het verbranden van mijn heilige boek, de koran, toestaan’.
In mei vinden verkiezingen plaats in Turkije, de datum is onlangs vervroegd door Erdogan. Een deel van de bevolking ziet deze koranvernielingen als zeer beledigend. Erdogan die zich opwerpt als beschermer van het heilige islamitische boek kan bij dat deel van de Turken zeker sympathie oproepen.
Daarnaast speelt mee dat Turkije een grote hekel heeft aan westerse bemoeienis met binnenlandse aangelegenheden. Eind 2021 werden nog bijna tien ambassadeurs het land uitgezet omdat ze zich uitspraken tegen de gevangenisstraf van een filantroop en activist.
Minister van buitenlandse zaken Mevlüt Çavusoglu beklaagde zich vrijdagochtend over het niet delen van inlichtingen door deze landen. Hij vroeg zich openlijk af of het een doelbewuste actie was om Turkije als een onstabiel en gevaarlijk land af te schilderen. Daarbij verwees hij ook naar de verkiezingen: “Als ze denken dat ze het voor de verkiezingen moeilijk kunnen maken voor de regering, dan zal ons volk dat doorzien”.
Lees ook: Erdogan zoekt confrontatie met het Westen en vervroegt de verkiezingen
De Turkse president Erdogan heeft de verkiezingen in zijn land vervroegd. Zijn partij is al in campagnemodus: confrontaties met het Westen en economische voordeeltjes moeten zijn achterban mobiliseren.
