Macrons pensioenplan wankelt onder druk van protesten: ‘De hervormingen zijn onrechtvaardig’

Het is ijzig koud deze ochtend in Parijs. Ademwolkjes dansen voor de monden van voorbijgangers. Maar dat weerhoudt de activisten van de Parti de Gauche, de Linkse Partij, er niet van om alvast te beginnen met het opbouwen van hun promotiestalletje. Ze hangen roodgroene vlaggen op en plakken posters op muren en lantaarnpalen met de leuze: Bats en retraite, Macron! Dit komt met een woordspeling neer op: ‘Haal bakzeil, Macron!’

De linkse activisten zijn naar de Boulevard des Italiens in het centrum van Parijs gekomen om deze dinsdag te demonstreren tegen de door president Emmanuel Macron geplande pensioenhervormingen. “De hele filosofie achter de plannen deugt niet”, zegt Aurore Balduzzi (44), een goedlachse demonstrante van de Linkse Partij met een baret op haar lange haren en een rode sjaal om de nek. “Bedrijven maken enorme winsten en krijgen van Macron allerlei voordeeltjes, maar nu er tekorten dreigen in het pensioenstelstel moet de gewone man er voor opdraaien.” Ze balt demonstratief een vuist. “Wij komen daartegen in verzet.”

Het is de derde keer in enkele weken dat er wordt gedemonstreerd in Parijs en andere Franse steden, waaronder Nantes, Lyon, Toulouse en Marseille. Talloze werknemers, onder wie leraren, verplegers, treinmachinisten en arbeiders van olieraffinaderijen, staken bovendien. Hier in Parijs is het metroverkeer verstoord, andere overheidsdiensten functioneren niet en er liggen geen kranten in de kiosken.

Pensioenleeftijd naar 64 in 2030

Waar de betogers zich het meest over opwinden, is de geplande verhoging van de pensioenleeftijd. Voor veel Franse werknemers is dat nu 62 jaar, al kan het voor politiemensen, brandweerlieden en mensen met bepaalde zware beroepen tien jaar eerder zijn. Die pensioenleeftijd moet van de regering stapsgewijs omhoog naar 64 in 2030.

“De hervormingen zijn ontzettend onrechtvaardig”, zegt demonstrant Samy Lahmer (21), archeologiestudent aan de Sorbonne-universiteit. “Vanaf halverwege de vijftig vinden mensen hier vrijwel geen baan meer. De werkloosheid onder 55-plussers is heel hoog. Dus er is geen werk meer voor je, maar je mag ook niet met pensioen. Wat dan?”

De betogers verzamelen zich deze middag op de Place de l’Opéra, bij het beroemde negentiende-eeuwse muziektheater van de Franse hoofdstad. Er wordt met vlaggen gezwaaid en uit luidsprekers rolt opzwepende muziek. Her en der staan kraampjes met hotdogs, kebab en sandwiches, aan de rand van het plein is een boekenstalletje opgezet. ‘Boeken voor de strijd’, meldt een spandoek. In zwarte plastic kratten liggen werken over onder meer vakbondsactivisme, historische revoluties en communistische denkers als Lenin en Marx.

“Dat we, als we zo doorgaan, te maken krijgen met pensioentekorten, snap ik op zich best”, zegt Muriel Mareigner (57), schoolconciërge uit een dorp ten oosten van Parijs. “Maar pak het geld van de rijken, belast hen extra, wentel het niet af op ons.”

Terwijl de betogers en stakers druk uitoefenen op de regering, proberen president Macron en premier Élisabeth Borne de plannen sinds afgelopen maandag door het parlement te loodsen. Dat valt nog niet mee, want volgens peilingen is zo’n driekwart van de Fransen tegen de hervormingen, en de regering heeft geen meerderheid in het parlement.

Wetten per decreet doorvoeren

Onder de indruk van het verzet neigen sommige parlementariërs van Macrons centristische partij Renaissance er inmiddels naar om tegen te stemmen. En de centrumrechtse partij Les Républicains, die cruciaal is om de voorstellen door het parlement te krijgen, is verdeeld.

Op zich kan de regering ook gebruikmaken van een grondwetsbepaling die het recht geeft om bepaalde wetten per decreet door te voeren. Maar dat wordt gezien als autoritair en Macron zou daar bij dit gevoelige onderwerp geen gebruik van willen maken.

In de loop van de middag trekken de demonstranten in Parijs van de Place de l’Opéra via brede boulevards op naar de Place de la Bastille. Voorop rijdt stapvoets een stoet blauwe gendarmebusjes met zwaailichten. Daarna volgt een fors contingent oproerpolitie, de helmen en gasmaskers bungelend op de borst, knuppels en schilden in de hand. Daarachter marcheren tienduizenden demonstranten, zingend en leuzen scanderend. Een groep vakbondsactivisten draagt grote poppen mee die Macron en Borne uitbeelden als kraaien. ‘Macron, sloper van de eeuw’, staat op een protestbord. “Parijs, overeind, sta op!”, scandeert een groep.

“Ik vind dat mensen niet horen te leven om te werken”, zegt Mickaël Denaud, een tengere 28-jarige man met een rossig baardje. “Het moet andersom zijn.” Denaud, biologisch boer uit Bretagne, draagt groene kaplaarzen. Hij vertelt met kameraden van een agrarische vakbond naar Parijs te zijn gekomen om mee te demonstreren. “Werk is een middel om te leven”, zegt hij. “Wat voor samenleving willen we met z’n allen? Daar draaien deze protesten uiteindelijk om.”

Lees ook:

Technocrate met bijzondere familiegeschiedenis moet Frans pensioenplan doordrukken

De Franse premier Élisabeth Borne probeert vanaf maandag controversiële pensioenhervormingen door het parlement te loodsen. ‘Ons doel is om het pensioenstelsel te redden.’

Frankrijk komt massaal in verzet tegen pensioenplan Macron

Franse bonden hopen dinsdag één tot twee miljoen mensen de straat op te krijgen tegen een verhoging van de pensioenleeftijd naar 64. Ook wordt er gestaakt. ‘Macron zal zeker nog wat water bij de wijn moeten doen.’