Maanden na de verloren verkiezingen weet de oppositie in Kenia de onvrede toch nog te mobiliseren

Toen oppositieleider Raila Odinga maandagmiddag eindelijk naar buiten kwam om zijn aanhangers toe te spreken, werd hij buiten zijn hotel in Nairobi direct door de gereedstaande politie met traangasgranaten bekogeld. En ondanks een waterkanon lukte het Odinga om in zijn auto te komen, die er meteen vandoor schoot, zo noteerde een aanwezige verslaggever van de Keniaanse krant The Nation.

Het konvooi zigzagde vervolgens langs politieblokkades in de Keniaanse hoofdstad, waar honderden van zijn aanhangers ondanks een demonstratieverbod de straat op waren gegaan om te protesteren tegen het beleid van president William Ruto, Odinga’s grote politieke tegenstander.

Verderop in Nairobi torende de 78-jarige oppositieleider dan toch door het zonnedak van zijn auto om de menigte toe te spreken. In een walm van traangas eiste Odinga ofwel het vertrek van president Ruto, ofwel een einde aan de torenhoge kosten in levensonderhoud. Zo niet, zouden zijn aanhangers voortaan élke week de straat op gaan, dreigde hij.

Arrestaties en gewonden

In Nairobi raakten stenengooiende jongeren slaags met de oproerpolitie, maar ook op andere plekken in het land was het maandag onrustig. Er werden 238 demonstranten gearresteerd, 31 agenten raakten gewond. In Maseno kwam een demonstrerende student om het leven door een politiekogel – de rubberkogels waren op, bracht het korps later zelf naar buiten. Ook de auto van Odinga zelf zou zijn beschoten door de politie, claimde diens woordvoerder, maar de politie ontkent. Vier parlementsleden werden opgepakt, waaronder de oppositieleiders in zowel senaat als parlement, zo liet het kamp van Odinga weten.

Persbureau Reuters noteerde daarbij dat niet alleen Odinga-aanhangers de straat opgingen. Want ook zelfbenoemde ‘hosselaars’ doken op: de sappelaars die de selfmade man William Ruto vorig jaar augustus nog de verkiezingsoverwinning bezorgden.

Alleen is hun leven er de laatste maanden niet of nauwelijks op vooruit gegaan. In tegendeel: Kenia kampt, net als de rest van de wereld, met fikse inflatie. Maar daarbij schafte Ruto sinds zijn aantreden nog eens de subsidies op benzine, voedsel en elektriciteit af. Er heerst flinke droogte in het land, die voedsel schaars en dus nog duurder maakt. Bij elkaar zorgt dat voor groeiende onvrede over Ruto, die bovendien weinig vaart lijkt te maken met zijn verkiezingsbeloften – zoals de aanpak van corruptie. En deze onvrede wordt nu handig door de eeuwige oppositieleider Raila Odinga gekanaliseerd én gemobiliseerd.

Daarbij laat de oppositie ook niet na te benadrukken dat Ruto een andere belofte nog altijd niet is nagekomen: het doorlichten van de presidentsverkiezingen in augustus. Odinga claimt al vanaf het begin dat er gesjoemeld is bij de stembusgang in augustus, toen hij de strijd om het presidentschap met een klein verschil verloor (met 48,5 procent tegen Ruto’s 50,5). De verkiezingsuitslag werd weliswaar bekrachtigd door het hooggerechtshof, maar in januari wapperde Odinga met de getuigenis van een klokkenluider waaruit zou blijken dat hij met 58 procent van de stemmen zou hebben gewonnen.

Vijfmaal verloor Odinga presidentsverkiezingen, vijfmaal vocht hij de uitslag hiervan aan. Al tweemaal kwam het hierbij tot gewelddadigheden, met name in 2007. Tot nu bleef het echter relatief rustig in Kenia, enkele opstootjes in augustus daargelaten. Maar dat zou nu goed kunnen veranderen, gezien het geweld waarmee de politie reageerde op de heftige protesten afgelopen maandag. Dinsdag riep Odinga op niet eens tot maandag te wachten – maar donderdag weer de straat op te gaan.

Lees ook:

Nipte overwinning voor Ruto bij Keniaanse verkiezingen. ‘Hij komt op voor de hosselaars’

William Ruto is uitgeroepen tot winnaar van de presidentsverkiezingen in Kenia. De verliezende partij noemt de bekendmaking echter ‘ongeldig’ en spreekt van verkiezingsfraude.