Luisterde Mitsotakis zijn rivaal af? Griekse premier verwikkeld in afluisterschandaal

De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis is in grote verlegenheid gebracht door een schandaal waarbij een belangrijke politieke tegenstander blijkt te zijn afgeluisterd. Niet alleen de directeur van de Griekse geheime dienst is opgestapt, maar ook een van de belangrijkste adviseurs van Mitsotakis, tevens zijn neef.

Al enige tijd beweert Nikos Androulakis, leider van het sociaaldemocratische Pasok, dat hij is afgeluisterd. Pasok is de derde partij van Griekenland en koos afgelopen december Europarlementariër Androulakis tot haar nieuwe leider. De regering wuifde de afluisterbeschuldigingen aanvankelijk weg, maar vrijdag traden de twee kopstukken uit Mitsotakis’ entourage plotseling af.

Androulakis had in Griekenland aangifte gedaan nadat uit onderzoek van het Europees Parlement was gebleken dat de spionagesoftware Predator op zijn telefoon stond. Dat programma, waarvan wordt vermoed dat het uit Noord-Macedonië komt, lijkt op het Israëlische Pegasus, en kan onder meer wachtwoorden uitlezen en op afstand de camera en microfoon laten besturen.

De Griekse telecomautoriteit kwam er vervolgens achter dat Androulakis niet met Predator werd afgeluisterd, omdat hij niet op de link had geklikt die de software activeert. Maar wel werd zijn telefoon op andere manieren afgetapt door de Griekse geheime dienst.

Afluisteren is ‘politiek onacceptabel’

Extra pikant is dat premier Mitsotakis direct aan het begin van zijn regeerperiode, in 2019, de geheime dienst onder zijn zeggenschap plaatste. Met het ontslag van de inlichtingendirecteur Panagiotis Kontoleon en Mitsotakis’ neef op vrijdag, hoopte de premier dat daarmee de kous af was. “Het afluisteren gebeurde formeel volgens het boekje, maar is politiek onacceptabel. Ik wist er niet van. Als ik dat wel had gedaan, had ik het nooit toegestaan”, zei Mitsotakis op tv.

Hij kondigde aan dat het toezicht op de geheime dienst wordt versterkt, en dat de regels omtrent het afluisteren van politici strenger worden. Ook gaf hij zijn steun aan een parlementair onderzoek, geëist door de oppositie.

Waaróm Androulakis werd afgeluisterd, vertelde Mitsotakis niet. Regeringsgezinde media meldden afgelopen weekend op basis van lekken dat dat gebeurde op verzoek van Armenië en Oekraïne, vanwege vermeende banden met China, maar die landen ontkenden dat direct met klem. Andere media schreven op hun beurt dat de neef en adviseur van Mitsotakis zakelijke banden heeft met een distributeur van Predator. Zij kregen meteen een rechtszaak en schadeclaim van honderdduizenden euro’s aan hun broek.

Journalisten worden in de gaten gehouden

Dat overkwam ook de financieel journalist die eerder dit jaar al Predator op zijn telefoon bleek te hebben staan. Vorige week lekte uit dat de geheime dienst tegen parlementariërs in een besloten bijeenkomst had toegegeven daarachter te zitten. November vorig jaar al bleek de dienst ook een journalist, die kritisch over de Griekse aanpak van de vluchtelingenproblematiek bericht, in de gaten te houden.

Die twee gevallen kregen geen aandacht in de voornaamste mediakanalen, die nauwe banden hebben met de regering, en lieten het publiek min of meer koud. Daar kwam afgelopen weekend verandering in toen de regering na aanhoudende publicaties niet meer kon ontkennen dat de geheime dienst ook politiek rivaal Androulakis in het vizier had. Afluisterpraktijken roepen bij veel Grieken angstige herinneringen op aan het kolonelsregime, dat van 1967 tot 1974 aan de macht was.

Door de vele onduidelijkheden en beschuldigingen over en weer, en het feit dat Mitsotakis een nogal institutionele verklaring gaf in plaats van diep door het stof te gaan, is de storm na diens toespraak allerminst gaan liggen. Androulakis, en met hem de rest van de oppositie, verwijt Mitsotakis het schandaal te willen reduceren tot wat slordigheden van ondergeschikten. “Als de speciale dienst van het Europees Parlement dit niet had onderzocht, hadden we niets geweten van deze duistere praktijken. Ik eis dat de reden waarom ik ben afgeluisterd direct openbaar wordt gemaakt. Ik accepteer geen doofpot”, verklaarde Androulakis.

Hoe dan ook heeft de reputatie van Mitsotakis een flinke deuk opgelopen, helemaal omdat hij zich presenteert als de premier die een einde wil maken aan achterbakse politiek. Maar aftreden hoeft hij niet. Zijn eigen centrumrechtse partij Nieuwe Democratie, die een comfortabele meerderheid heeft in het parlement, blijft achter hem staan.

Lees ook:

Persvrijheid onder druk in Griekenland

Een afluisterschandaal en een nieuwe wet tegen nepnieuws vestigen de aandacht op de erosie van de persvrijheid in Griekenland.