Kurkdroog Italië wacht waterrantsoen en voedselschaarste

Boeren kunnen hun mais en suikerbieten niet voldoende irrigeren, waterkrachtcentrales werken op halve kracht en in tientallen gemeenten komt er ’s nachts bij de mensen thuis geen water uit de kraan, want grote delen van Italië hebben momenteel te maken met een ongekende droogte. Dagblad Corriere della Sera schrijft dinsdag: ‘Dit is een Italië dat enorme dorst heeft’.

In het Zuid-Europese land regent het al maanden nauwelijks. Het gealarmeerde hoofd van de burgerbescherming, Fabrizio Curcio, vertelde maandag op televisie dat er 40 tot 50 procent minder water uit de hemel is gevallen in vergelijking met de afgelopen jaren. En er is tijdens de zachte winter 70 procent minder sneeuw dan gewoonlijk gevallen.

Dat zorgt met name in Noord-Italië, waar een derde van alle Italianen woont en waar een derde van de landelijke landbouwproductie is geconcentreerd, voor grote problemen. In de 650 kilometer lange rivier de Po – die van Piëmonte naar het oosten stroomt en uitmondt in de Adriatische Zee – staat 80 procent minder water dan gewoonlijk.

Ook het midden van het land is veel te droog. Grote waterbassins, die bijvoorbeeld Rome van drinkwater voorzien, staan lager dan ooit gemeten; ter rantsoenering is de druk in de waterleidingen daarom verlaagd. Daarbij waren er in het kurkdroge Zuid-Italië het afgelopen weekeinde duizenden bosbranden.

Daarbovenop komen nog eens de extreem hoge temperaturen, die aanzienlijk hoger dan normaal zijn; voor de Italianen voelt het deze maand alsof het al augustus is. Het schaarse water verdampt.

Niet minder regen, wel extremer

Boeren voorspellen een financiële klap. Vooral de productie van mais, zonnebloemen, graan en suikerbieten is nu in grote problemen gekomen en krimpt fors. Bij gebrek aan voldoende water groeien de gewassen niet goed of verschroeien ze in de hete zon. De landelijke boerenbond Coldiretti schat de schade op minstens 1 miljard euro en waarschuwt dat de prijzen van groente en fruit binnenkort omhoog zullen schieten. Dorstige koeien zijn zo gestrest door de warmte dat ze stukken minder melk geven – en ook dat zal zich vertalen naar hogere prijzen.

Veel experts denken dat deze droogte in Italië geen uitzondering zal zijn. “Het is een tendens die laat zien hoezeer ons land aan de effecten van klimaatverandering is blootgesteld”, zei Vito Felice Uricchio, die onderzoek naar de waterhuishouding doet, tegen weekkrant L’Essenziale. Hij ziet dat er niet minder regen valt, maar dat de frequentie en intensiteit ervan zijn veranderd. “Het regent misschien maanden niet en dan komt ineens de regen van een heel jaar naar beneden, met overstromingen en aardverschuivingen als gevolg. En we hebben te maken met extremere gebeurtenissen als stortbuien en verwoestende hagelbuien.”

Een miljard euro uit het Europees coronaherstelfonds

De aartsbisschop van Milaan is gaan bidden om regen. Burgemeester en regiobesturen zijn praktischer: zij zetten noodgedwongen de rem op de waterconsumptie. In Piëmonte hebben de bewoners van tientallen gemeenten ’s nachts geen water meer. In Milaan is de toevoer naar fonteinen dichtgedraaid en wordt de inwoners gevraagd hun auto’s in de wasstraat te wassen in plaats van dat zelf te doen. In het noord-oosten mogen de burgers hun (moes)tuinen niet met een tuinslang besproeien; druppel-irrigatie mag nog wel. Fabrizio Curcio van de Burgerbescherming voorziet dat in sommige delen van het land het kraanwater binnenkort overdag op rantsoen zal gaan.

Om de structurele problemen van zijn waterinfrastructuur te lijf te gaan, wil Italië bijna een miljard euro uit het coronaherstelfonds van de EU investeren in efficiëntere irrigatiesystemen, het verbeteren van de lekkende waterleidingen en de bouw van ondergrondse opslagplaatsen voor regenwater.

Lees ook:

Italiaanse scholieren krijgen verplicht klimaatveranderingsles

Alle Italiaanse leerlingen krijgen vanaf volgend schooljaar les in klimaatverandering. Daarmee wordt Italië het eerste land met klimaatverandering als verplicht schoolvak.