Klimaatklevers blokkeren Weense wegen: ‘Wat als al het andere niet werkt?’

“Scheisse!” roept de man in de grijze Skoda woedend. “Das geht so nicht!” Nét op tijd stopte hij voor de man die in kleermakerszit de weg blokkeert. Er klinkt een kakofonie van getoeter.

Het is 07:45 uur in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen en een groep klimaatactivisten van de organisatie Letzte Generation heeft zich zojuist met superlijm vastgeplakt aan een drukke weg, waar de snelweg de stad kruist. Het is spitsuur en honderden automobilisten zijn op weg om rond achten hun werk te beginnen.

Dat gaan ze vandaag niet redden. De activisten zitten goed vastgelijmd, behalve de rechter demonstrant. “Om in noodsituaties ambulances erdoor te laten”, zegt Florian, die in zijn rode jas de actie filmt.

Verderop wil een ander deel van de groep zelfs de snelweg blokkeren, maar de politie is hen voor. Die demonstranten worden weggesjouwd voordat de lijm echt heeft gepakt aan het asfalt.

Deze week lijmt Letzte Generation zich iedere ochtend, rond de spits, vast op een belangrijk Weens kruispunt. Alle activisten - meestal jong, soms ouder - dragen dikke truien en stevige schoenen, want het wordt een lange dag.

“Ik heb vandaag vrij genomen en morgen ook”, zegt Jelena Sap (24), die eerder die ochtend als eerste op het geheime afspreekpunt in een metrostation staat. “Want waarschijnlijk wordt het een dagje gevangenis.” Gisteren zaten twaalf activisten tot acht uur 's avonds in de cel.

Radicale beweging

Letzte Generation vreest een radicale aanpak niet. In november vorig jaar gooiden ze olie op het schilderij Leven of dood van Gustav Klimt. Hun medestrever, de Oostenrijkse tak van Extinction Rebellion, kiest voor een diplomatiekere weg, zonder wegblokkades en met meer overleg.

De vraag hoe radicaal de acties moeten zijn, verdeelt de Europese klimaatbeweging. Vorige week liet de Engelse tak van Extinction Rebellion weten zijn radicale tactieken los te laten, om zo meer steun te vergaren. “Wij denken dat het onderbreken van het dagelijks leven het meeste effect heeft”, zegt Florian Wagner, woordvoerder van Letzte Generation. “Maar iedereen doet het op zijn eigen manier.”

Toch zijn in Oostenrijk veel demonstranten lid van beide organisaties, zoals Jelena Sap. “Ik zie Extinction Rebellion als een marathon, en Letzte Generation als een sprint", legt ze uit. “Allemaal willen we de klimaatcrisis tegengaan. Daar is nú aandacht voor nodig, dat doet Letzte Generation. Voor de langere termijn is er Extinction Rebellion.”

Katharina (38), een tengere, kleine vrouw met sprekende ogen ziet het anders, vertelt ze vastgelijmd aan de weg. “Wat als al dat andere niet werkt? Ik heb al zoveel geprobeerd: publicaties, ik heb workshops gegeven. Dat leverde te weinig op.” Haar drie kinderen zijn niet blij met haar keuze voor Letzte Generation. “Ze zijn zes, acht en veertien en vinden het best eng, wat ik doe. Want ja, je kunt zomaar overreden worden door iemand die de actie niks vindt.”

De automobilisten vlak bij snelweg worden intussen steeds geagiteerder. “Ik kan niet naar mijn werk”, roept Claudia Schotzl (48) naar de derde activist in de rij. “Pak een Uber” sneert hij terug.

Schotzl geeft aan “begrip te hebben voor de actie, als die vijf minuten zou duren”. “Maar het raakt de verkeerde mensen”, denkt ze. “De mensen die van deze snelweg komen, doen vaak fysiek werk, moeten stipt om acht uur beginnen. Zij krijgen problemen als ze te laat zijn. Ik heb een flexibele baan, maar dat geldt niet voor iedereen.”

Politieke twijfels

Ook de Oostenrijkse politiek is niet overtuigd. De grootste partij, de christendemocratische ÖVP, eiste maandag al strengere straffen voor de klimaatorganisatie. “En de Groenen, de tweede grootste partij, spreken er amper over”, verzucht de 27-jarige Valerie Huber, een actrice die is komen kijken naar het protest. “Ik vind het onbegrijpelijk.”

Ze flirt met het idee om zich aan te sluiten aan de klimaatbeweging, maar kijkt vol afschuw naar de handen van de klimaatactivisten, die een geduldige politieagente op dat moment al een half uur, beetje voor beetje aan het loswrikken is. “Zie je dat bloed daar”, ze knijpt haar ogen samen. “Dat moet toch pijn doen.”

Maar Katharina, waarvan op dat moment alleen de pink nog vastzit, deert het niet. “Het is oncomfortabel, maar doet geen pijn”, zegt ze. Zodra haar laatste vingerkootje loslaat van het asfalt, iets na negenen, draagt de politie haar met armen en benen weg. Haar handen zijn gehavend en zitten vol lijmschilfers.

Een politiebusje zal haar naar de Weense cel brengen. “Maar vanavond zullen ze weer vrij komen, voorspelt Florian in de rode jas, die de activisten nakijkt. “En morgen zitten we er weer.”

De echte achternamen van Katharina en Florian zijn bekend bij de hoofdredactie.

Lees ook:

‘Aufstehen, aufstehen!’ klinkt het door de stal als de politie in alle vroegte Lützerath omsingelt

In het Duitse gehucht Lützerath is de ontruiming begonnen. De politie werd onthaald op molotovcocktails en vuurwerk, maar stond desondanks snel binnen. ‘De politie is Scheisse!’