Groot-Brittanië
Johnson loodst zijn brexit-deal als een koning door het parlement
Zonder enige concessie aan de oppositie en met ruime meerderheid stemt het Britse parlement in met de brexit-wetten.
Wat kan er in een paar dagen veel veranderen. Maandenlang was de stemming over de brexit-deal in het Britse parlement een onneembare vesting. Premier Theresa May beet zich er maar liefst drie keer op stuk. En haar opvolger Boris Johnson besloot in oktober de stemming na allerlei geplaatste valstrikken door de oppositie, uiteindelijk uit te stellen. Het leek een niet te winnen strijd.
En nu, op de laatste parlementaire zittingsdag voor Kerst, was het ineens in een paar uurtjes geregeld, met een verpletterende meerderheid. Het was haast onwerkelijk. Dit keer geen dramatische toespraken van vernederde premiers, geen hoog oplopende emoties tussen parlementariërs die elkaar verbaal in de haren vliegen. De uitslag was glashelder: 358 stemmen voor, 234 tegen. “Het sorry-verhaal van de afgelopen drie jaar is voorbij. Vanaf nu kan dit land eindelijk vooruit”, zei Johnson in het parlement.
Daarmee is de eerste belangrijke horde op weg naar 31 januari genomen. In de eerste weken van het nieuwe jaar zal de regering-Johnson het proces om alle vereiste wetgeving door zowel het Hoger- als het Lagerhuis te loodsen definitief afronden zodat vervolgens het Europees parlement in Brussel over het uittredingsakkoord kan stemmen. Als dat geregeld is, staat niets het Britse vertrek uit de EU nog in de weg.
Strijd binnen Labour om opvolging Corbyn
Johnson is alleenheerser, die volledig zijn eigen koers kan varen. De oppositie is daarentegen ontdaan van meerdere ledematen, na het dramatische verlies van Labour. De sociaal-democraten zullen de komende maanden vooral druk zijn met zichzelf en de opvolgingsstrijd om het leiderschap.
De socialistische volgelingen van aftredend leider Jeremy Corbyn doen er alles aan om de macht in handen te houden, terwijl de gematigde vleugel van de partij schreeuwt om een radicale koerswijziging. Aangezien het Corbyn-kamp de afgelopen twee leiderschapsverkiezingen wist te winnen (zij vormen de meerderheid onder de partijleden), is het niet uit te sluiten dat één van Corbyns vertrouwelingen de opvolgingsstrijd wint en zijn zeer socialistische programma voortzet. “Als dat gebeurt zullen de Conservatieven niet alleen de volgende verkiezingen winnen, maar tot in de verre toekomst aan de macht blijven”, waarschuwde oud-premier Tony Blair.
De verkiezingen van vorige week hebben ervoor gezorgd dat het Lagerhuis zichzelf verlost heeft van de tergende Gordiaanse knoop waarin het ruim drie jaar lang was verstrengeld. Elke stemming zorgde voor nagelbijten, voor achterkamertjesgebluf en voor overuren voor de Chief Whip, de hoeder van de fractiediscipline, die er geen enkele eerdere brexit-stemming in slaagde alle Conservatieve kikkers in de kruiwagen te houden.
Comfortabele meerderheid
Dit keer kon de Chief Whip met de handen achter het hoofd en de benen op het bureau aanschouwen hoe alles het voor de Conservatieven zo vurig gewenste verloop kreeg, zonder er ook maar een seconde extra energie in te stoppen. De Tories regeren ineens met een meerderheid van tachtig zetels, iets wat sinds de hegemonie van Margaret Thatcher in de jaren tachtig van de vorige eeuw niet meer is voorgekomen.
En dus kan de regering zich ongelooflijk veel bewegingsvrijheid permitteren. Zo ontdeed Johnson het uittredingsakkoord van alle eerder aan de oppositie toegezegde concessies. Er komen geen garanties meer om de rechten voor werknemers te spiegelen aan die van de EU, een eis van een groep Labour-parlementariërs enkele maanden geleden. Ook krijgt het parlement geen kans meer om tijdens de onderhandelingen over het handelsakkoord met de EU (de volgende brexit-fase die na de formele uittreding op 31 januari van start zal gaan) veel invloed uit te oefenen op hoe dat akkoord eruit komt te zien.
Daarnaast heeft de regering in de brexit-wet opgenomen dat er niet om uitstel van de onderhandelingsperiode kan worden gevraagd. In de deal die de Britten en de EU sloten staat dat beide partijen tot 31 december 2020 de tijd hebben om een handelsverdrag te sluiten.
Mocht dat niet lukken, dan hebben de Britten de mogelijkheid éénmalig – voor 1 juli – om uitstel te vragen. Maar de premier wil daar niets van weten, en sluit de uitstelroute nu dus via wetgeving af. Daarmee zweeft ook het no-dealscenario weer boven de markt: als Londen en Brussel niet tot een akkoord komen volgend jaar, zullen de Britten alsnog zonder afspraken uit de EU crashen.
Lees ook:
Het is duidelijk wat de Britten willen: Get brexit done!
De Britse kiezers hebben Labour genadeloos gedumpt en gestemd op een puberale man die zich na zijn overwinning presenteert als premier van het volk.
