Jimmie Akesson: ‘Gewone Zweed’ die in een rockband speelt en de radicale anti-immigratiepartij groot maakte

Dat de radicaal-rechtse Zweden Democraten eerder deze maand in hun Scandinavische land een grote verkiezingsoverwinning boekten, was grotendeels de verdienste van partijleider Jimmie Akesson. De charismatische Zweed wist de partij, waarvan sommige oprichters banden hadden met neonazi-groepen, de afgelopen zeventien jaar om te bouwen van een splintergroep met steun van slechts 2 procent van de kiezers tot de tweede partij van het land met 21 procent van de stemmen.

Akesson kreeg dit voor elkaar door de Zweden Democraten (Sverigedemokraterna, SD) te professionaliseren. Hij kondigde een beleid af van ‘zerotolerantie voor racisme’ en werkte foute types eruit. Ook veranderde hij het partijlogo van een toorts, veel gebruikt door fascistische groepen, naar een onschuldiger bloem in het blauw en geel van de Zweedse vlag.

Hij profiteerde bovendien van de aarzeling bij andere politici om te praten over de schaduwzijden van immigratie en bendegeweld voor vooral bewoners van grote steden. “Mensen denken dat andere partijen hun situatie niet serieus nemen”, aldus Akesson vorige maand bij een verkiezingsmanifestatie tegen persbureau AFP.

Door migrantenkinderen van zijn fiets geduwd

Jimmie Akesson (43) is een enigszins gezette man met een bril, achterover gekamd donker haar en een kort getrimd baardje. Hij groeide op in een middenklassegezin in Sölvesborg, een plaats met zo’n 10.000 inwoners in het zuiden van Zweden. Zijn vader had een vloerenbedrijf, zijn moeder werkte in een verpleeghuis. Het stel ging uit elkaar toen hij nog jong was, waarna hij vooral werd opgevoed door zijn moeder. In interviews vertelde hij later dat zijn scepsis over immigratie al in zijn jeugd werd aangewakkerd toen hij door migrantenkinderen een keer van zijn fiets werd geduwd en werd uitgescholden voor ‘rot-Zweed’.

Akesson studeerde politicologie, rechten en filosofie, maar maakte die studies niet af. Voordat hij zich fulltime op de politiek stortte, werkte hij enige tijd als webdesigner. Hij sloot zich midden jaren negentig aan bij de Zweden Democraten en is sinds 2005 de partijleider.

Hoewel hij inmiddels een politiek veteraan is, cultiveert hij een imago als ‘gewone Zweed’. Hij houdt van pizza en ander fastfood, leest misdaadthrillers en speelt keyboard in de rockband Bedarande Barn (‘Schattige kinderen’), die gelieerd is aan de SD en optreedt op zomerfeesten van de partij.

Taart in het gezicht

Een van Akessons kwaliteiten is dat hij doorgaans tamelijk ontspannen overkomt. Hij houdt het hoofd koel in debatten, komt er gerust voor uit als hij iets niet weet, en wordt, anders dan bijvoorbeeld Geert Wilders, niet snel kwaad. Toen een activiste hem eens een taart in het gezicht gooide, reageerde hij onderkoeld: “Die vrouw leek juist zo aardig”.

Mensenrechtengroepen en veel migranten maken zich grote zorgen over opkomst van Akesson en zijn SD. Ze vrezen dat het van oudsher zo progressieve en open Zweden de grenzen zal dichtgooien en dat de democratie zal afkalven.

In hoeverre dat gaat gebeuren, moet worden afgewacht. Er worden in Zweden inmiddels onderhandelingen gevoerd over een mogelijke rechtse coalitieregering. Akesson eist als grote verkiezingswinnaar deelname aan de regering, maar de rest van de politiek voelt daar niks voor. Zweedse analisten verwachten eerder een minderheidscoalitie van de andere rechtse partijen die, met parlementaire gedoogsteun van Akesson, een stringent beleid gaan voeren op het gebied van immigratie.

Lees ook:

Zweden stevent af op een wankele rechtse regering

De traditionele partijen willen niet samenwerken met de extreemrechtse Zweden Democraten. Maar ze kunnen de verkiezingswinnaar ook niet helemaal negeren.

Extreem-rechtse partij zorgt voor aardverschuiving in Zweedse politiek

De extreemrechtse partij Zweden Democraten is de grote winnaar bij de Zweedse parlementsverkiezingen. De definitieve uitslag is nog niet bekend, maar zeker is dat het land een ruk naar rechts maakt.