Iran schendt opnieuw nucleaire deal en hoopt Biden onder druk te zetten

Opnieuw breekt Iran met de nucleaire deal uit 2015. Woensdag informeerde het land het Internationaal Atoomenergie Agentschap - de nucleaire waakhond van de VN - dat het is begonnen met de installatie van de benodigde apparatuur voor het produceren van uranium-metaal, een aparte vorm van het radioactieve element uranium.

Uranium-metaal is essentieel voor het produceren van kernwapens, hoewel Iran stelt dat het dit metaal wil gebruiken om ‘een verbeterd soort brandstof’ te ontwikkelen. Goede bedoelingen of niet, de productie van uranium-metaal is verboden volgens het akkoord dat Iran in 2015 sloot met de landen in de VN-Veiligheidsraad en de Europese Unie. In deze deal werd besloten de economische sancties tegen Iran op te heffen, in ruil voor stevige restricties op Irans nucleaire programma.

Niet de eerste overtreding

President Trump heeft de Verenigde Staten in 2018 echter teruggetrokken uit het Iran-akkoord en het land opnieuw onderworpen aan zware economische sancties, omdat hij van mening was dat de deal ‘afschuwelijk en eenzijdig’ was. Sindsdien heeft Iran ook in stappen onderdelen van het akkoord naast zich neergelegd.

De meest ingrijpende overtreding - het verrijken van uranium tot een zuiverheid van twintig procent - werd vorige maand afgedwongen door het Iraanse parlement. Hardliners dienden een wet in die president Rohani’s regering ertoe dwong het nucleaire programma verder op te starten, tenzij Europese landen de sancties tegen Iran zouden verlichten. De sancties werden niet verlicht, en dus werd het uranium verder verrijkt.

Toenemende spierballentaal

Naast zulke nucleaire overtredingen zoekt Iran de laatste maanden ook militair de grens op. Begin januari werd de Zuid-Koreaanse tanker Hankuk Chemi geënterd door de Revolutionaire Garde - Irans elite-eenheid - en de bemanning vastgezet. Niet lang daarna hield het land meerdere grote militaire oefeningen in de Perzische Golf en de Golf van Oman.

De Revolutionaire Garde voerde dit spierballenvertoon vrijdag nog verder op met een uitgebreide presentatie van Irans arsenaal van ballistische raketten en drones. Deze raketten hebben een bereik van 2000 kilometer, ver genoeg om Israël of een Amerikaanse legerbasis in de regio te bereiken. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat Iran zo’n gewaagde aanval zal riskeren lijkt het erop dat Teheran met zulk militair theater wil verzekeren dat het hoog op het prioriteitenlijstje van aankomende president Biden staat.

Volgens Daryl Kimball - directeur van een belangenorganisatie voor wapentoezicht - is Iran, dat in een zware economische crisis verkeert, wanhopig op zoek naar een manier om zo snel mogelijk aan de onderhandelingstafel te komen zitten met de nieuwe president. “Ze weten dat Biden volgende week in het Witte Huis zal rondlopen, en ze willen dat hij zo snel mogelijk iets doet om de nucleair-gerelateerde sancties op te heffen”, zo vertelde Kimball aan persbureau AP. “Ze zijn op zoek naar manieren om te laten zien dat hun geduld echt op is.”

Met veel machtsvertoon kaapt Iran een Zuid-Koreaanse tanker; de spanning in de regio loopt op

Seoul heeft een marineschip naar de Perzische Golf gestuurd, nadat Iran een Zuid-Koreaanse tanker had gekaapt. Het incident draagt bij aan de almaar oplopende spanningen in de regio.