In oerconservatief McConnellsburg blijft de bibliotheek een plek voor iedereen

Het eerste wat je ziet als je McConnellsburg binnenrijdt, zijn muurschilderingen van twee verlossers: Jezus Christus en Donald Trump. Geschilderd in opdracht van een van de drie verkozen bestuurders van het district, Fulton County, en dat geeft wel een aardige indicatie van de politieke stemming in dit plaatsje in het zuiden van Pennsylvania.

“Dit is diep in het platteland, het is heel conservatief. Iedereen kent elkaar en iedereen weet wie er aan de touwtjes trekt. Het is hier lastig om anders te zijn dan de meerderheid”, vat Sarah Paylor Cutchall het samen. De verpleegkundige groeide hier op en voedt er nu zelf drie jonge kinderen op. Als een van de weinige Democraten voelt ze zich weleens onbegrepen. Bij de laatste verkiezingen behaalde Donald Trump hier 85 procent van de stemmen.

Christelijke romans, detectives, westerns

De collectie van de plaatselijke bibliotheek weerspiegelt de smaak van de bevolking. Je vindt er relatief veel christelijke romans, detectives, westerns. Maar iedereen is er welkom, benadrukt directeur Jamie Brambley, dat is het bestaansrecht. Er is een kinderafdeling met een speelplek en allerlei activiteiten, er worden workshops georganiseerd, er is gratis wifi, en op de dag van het interview is er beneden een expositie van lokale kunstenaars, met veel schilderijen van honden en bloemen. Dus toen een aantal lokale lhbti’ers een locatie zochten voor hun praatgroep in oprichting, stelde Brambley als vanzelf ook aan hen een ruimte ter beschikking.

Dat viel niet bij iedereen in goede aarde, bleek toen de bibliotheek dit jaar een extra bijdrage van 3000 dollar vroeg van het district. Die werd geweigerd, met als reden dat de bibliotheek een ‘haatgroep’ zou faciliteren. Als je een bijeenkomst van lhbti’ers toestaat, moet je straks ook de Ku Klux Klan toestaan, zo was de redenering.

“Ik zeg alleen maar dat lhbti en dat soort organisaties mensen van streek maken. Ik denk persoonlijk dat ze hier in Fulton County helemaal geen plaats hebben”, zei districtsbestuurder Randy Bunch, die van de muurschilderingen, tijdens de begrotingsonderhandelingen. “Ik vind dat als er belastinggeld naartoe gaat, dat dat soort dingen niet plaats mogen vinden. Niet de lhbti, niet de Proud Boys (een radicaal-rechtse militie, red.) en niet de Ku Klux Klan. Ik ben het daar allemaal niet mee eens.”

Toen ze dat in de lokale krant las, ontplofte Paylor Cutchall. “Mijn eerste reactie was: ik maak die 3000 dollar hoogstpersoonlijk over. Maar mijn man zei: ho ho, dat gaan we niet doen.” Dus begon ze een inzamelingsactie op Facebook en dat bleek een slimmere zet, want samen met een andere inzamelingsactie haalde ze maar liefst 40.000 dollar op voor de bibliotheek. De donaties stroomden binnen, deels uit de eigen gemeenschap en deels van heinde en verre.

Gevecht om de ziel van de bibliotheek

Dat het conflict in McConnellsburg elders de aandacht trok, komt doordat het exemplarisch is voor een strijd om de ziel van de bibliotheek, die in de Verenigde Staten is losgebrand. Van neutrale instellingen ten behoeve van het algemeen nut zijn ze in rap tempo veranderd in strijdperken waar een bittere cultuurstrijd wordt uitgevochten.

Het begon met schoolbibliotheken. De afgelopen twee jaar richtten conservatieve groepen hun pijlen op de boekencollecties en eisten ouders overal op luide toon de verwijdering van boeken die lhbti-onderwerpen aansneden. ‘Pornografie’, waar je kinderen niet mee lastig moet vallen, luidde meestal de klacht.

Inmiddels is de kruistocht om boeken te verbieden ook overgeslagen naar reguliere bibliotheken. De American Library Association noteerde dit jaar een recordaantal censuurpogingen, bijna allemaal uit conservatieve hoek, en bijna allemaal gericht op boeken van lhbti-auteurs. In Michigan stemde een gemeenteraad onlangs voor het helemaal stopzetten van de financiering van de lokale bibliotheek, nadat die geweigerd had om een aantal boeken uit de collectie te halen.

In McConnellsburg lag de collectie nog niet onder vuur. Hooguit krijgt directeur Brambley weleens opmerkingen van bezoekers die de collectie ‘te links’ vinden, vertelt ze. Maar de inzameling op Facebook werd vrij breed gedragen. Negatieve reacties kreeg ze weinig.

Hopelijk wat meer tieners trekken

Brambley wil het geld dat ze nu ineens over heeft dankzij de inzamelingsactie investeren in de openbare functie van de bibliotheek. “We beginnen een videospelletjesbibliotheek, in de hoop wat tieners te trekken. En we hebben natuurlijk boeken gekocht.”

“De bibliotheek is een stralend voorbeeld voor Fulton County”, zegt Jessica Flory, die net binnenkomt. Ze is met haar zoontje, hij komt de directeur interviewen voor een schoolproject. Zoveel ‘derde plekken’ zijn er niet in dit gebied, vertelt Flory. “Thuis is je eerste plek, werk je tweede plek, maar je hebt af en toe ook een derde plek nodig. Als je twintig bent, is dat misschien het café waar je met je vrienden heen gaat, maar voor heel veel andere mensen is de bibliotheek heel belangrijk.”

Zoals voor Sarah Paylor Cutchall, die om de hoek woont. “Ik moet er niet aan denken dat er geen bibliotheek meer zou zijn. Al is het maar om mijn kinderen naartoe te brengen, als ze thuis hun eigen speelgoed zat zijn.”

Lees ook:

In conservatieve hoek kan een boek met ‘vreemde naam’ zomaar controversieel worden

In steeds meer Amerikaanse scholen eisen conservatieve ouders de verwijdering van onwelgevallige boeken uit schoolbibliotheken.