Republikeinen
In Mar-a-Lago trekt Trump weer aan de touwtjes
Oud-president Donald Trump heeft het Witte Huis dan wel verlaten, maar binnen de Republikeinse partij houdt hij veel macht in handen. Of dat goed is voor de partij moet blijken.
Twee weken nadat hij zei dat Donald Trump ‘een zekere verantwoordelijkheid draagt’ voor de bestorming van het Capitool door diens aanhangers, was Kevin McCarty alweer van gedachten veranderd. De fractieleider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden bezocht de ex-president donderdag op zijn landgoed Mar-a-Lago in Florida en had een ‘heel goed en hartelijk gesprek’ met hem.
En twee weken nadat hij binnenskamers zei dat Trumps uitspraken voor die bestorming en zijn passiviteit erna ‘afzettingswaardig’ waren, steunde de Republikeinse leider in de Senaat Mitch McConnell dinsdag een motie voor het stopzetten van de afzettingsprocedure.
Die motie haalde het niet, en dus zal de Senaat vanaf 9 februari beraadslagen of Trump moet worden ‘afgezet’ en uitgesloten van hoge functies bij de federale overheid. Maar van de 50 Republikeinse senatoren vonden er met McConnell nog 45 dat die procedure ongrondwettig is, omdat de president al weg is. Daarmee lijkt de kans dat een veroordeling van Trump de vereiste twee derde van de 100 leden tellende Senaat haalt, zo goed als verkeken.
Machtsfactor
En dus is Trump binnen de Republikeinse partij nog een factor van belang. Niets belet hem om aan te sturen op een nieuwe kandidatuur voor de presidentsverkiezingen van 2024.
En dat is geen luchtfietserij, want net als de Republikeinse politici in Washington zijn ook de kiezers van die partij van de eerste schrik en afschuw over het geweld tegen het Congres bekomen. Kort nadat Trump op 20 januari het Witte Huis verruilde voor Florida had in een peiling van bureau Morning Consult 81 procent van de Republikeinse kiezers een gunstig oordeel over hem. Dat was alweer 5 procentpunt meer dan vlak na de bestorming van het Capitool op 6 januari.
En gevraagd naar de kansen van een nieuwe door Trump op te richten partij – iets waarmee hij openlijk heeft geschermd – zei 30 procent van de Republikeinen, en 35 procent van degenen die op Trump hadden gestemd, dat ze samen met hem zouden overstappen.
Dat maakt dat voorlopig het aanvallen of zelfs maar bekritiseren van Trump neerkomt op politieke zelfmoord. Want voordat een Republikeinse afgevaardigde of senator aan een verkiezing kan meedoen, moet die doorgaans een voorverkiezing overleven waarin alleen Republikeinen mogen stemmen. En velen van die kiezers zullen zich kennelijk laten leiden door de goed- of afkeuring van de kandidaat door de ex-president.
Wraakzucht
Een probleem voor de partij is daarbij dat Trump zich bij zijn aanbevelingen vermoedelijk niet zal laten leiden door strategische overwegingen – zoals de vraag of een kandidaat de algemene verkiezing in zijn staat of district kan winnen – maar door wraakzucht en bewezen trouw. Hij heeft zijn kleine staf al informatie laten verzamelen over de tien leden van het Huis van Afgevaardigden die voor impeachment stemden.
De meest prominente daarvan is Liz Cheney, de dochter van voormalig vicepresident Dick Cheney. Zij stond tot voor kort vierkant achter Trump. Maar na de bestorming van het Capitool schreef ze: “Alles wat er gebeurde was door zijn toedoen”.
De Trump-getrouwe leden van het Huis van Afgevaardigden vinden dat hun leider, Kevin McCarthy, Cheney uit het fractiebestuur moet zetten. Haar collega Matt Gaetz organiseerde een demonstratie tegen Cheney in haar district in Wyoming, ook al heeft hij daar als afgevaardigde uit Florida niets te zoeken.
Republikeinse hoop
Het lijkt daarmee duidelijk wie in de Republikeinse partij aan de touwtjes trekt. Of dat goed is voor de partij is minder duidelijk. De Republikeinen koesteren de hoop in 2022 zowel in het Huis als in de Senaat de meerderheid te veroveren. Doorgaans kalft de steun voor een president bij de congresverkiezingen halverwege zijn eerste termijn wat af – en de Democratische meerderheden in die twee huizen zijn maar klein.
Maar als die verkiezingen opnieuw meer over Donald Trump dan over Joe Biden gaan, lopen de Republikeinen het gevaar dat ze in dezelfde val trappen als in 2020. De Democratische kiezers zouden dan weer net zo gemotiveerd naar de stembus kunnen komen als in november vorig jaar en die Republikeinse hoop de bodem inslaan.
Lees ook:
Durven 17 Republikeinse senatoren hun partij in februari van Trump te verlossen?
Zijn er zeventien Republikeinse senatoren te vinden die definitief een einde durven te maken aan de politieke carrière van ex-president Donald Trump? We gaan er volgende maand achter komen.
