In Kahramanmaras is geen gebouw onbeschadigd: ‘Niemand hier heeft nog een huis, en het is zo koud’

Het snikken van familieleden gaat door merg en been, terwijl op de achtergrond continu sirenes klinken. Gewikkeld in dekens houden de inwoners van Kahramanmaras hun ogen op de graafmachines gericht. Sinds maandagochtend wachten ze hier op nieuws over mensen die nog onder het puin liggen.

In het centrum van de stad is er geen gebouw onbeschadigd. Een hele straat is weggevaagd, flats staan op het punt van instorten. Een vrouw wijst naar een van die ingestorte flats. Net boven een wit gordijn steken wat plukjes grijs haar naar buiten. Daar ligt een van de meer dan 9000 doden die tot nu toe in Turkije vielen te betreuren, een aantal dat nog flink op zal lopen.

De stad Kahramanmaras ligt dicht bij het epicentrum van de twee bevingen. Midden op de rotonde zit Müzeyyen met een groepje vrouwen, op een stapel kussens en verstopt onder een dekbed. “In hun familie zijn acht mensen omgekomen”, zegt ze over de vrouwen die naast haar zitten. Zij knikken, en zwijgen.

‘Niemand hier heeft nog een huis’

Müzeyyen wil wel vertellen over het drama dat zich in de stad heeft afgespeeld. Ze vindt het belangrijk dat mensen weten door wat voor nachtmerrie de mensen hier gaan. “Op de dag van de aardbeving kregen we geen enkele hulp. Niemand was hier, terwijl wij aan het wachten waren in de stromende regen.”

Ze begint onbedaarlijk te huilen. “Kahramanmaras is helemaal kapot. We hebben hulp nodig. Niemand hier heeft nog een huis, het is zo koud en er is bijna geen eten en drinken”, gaat ze verder. “Gisteren hebben we mijn twee zussen gered, maar mijn neefje ligt nog onder het puin. We hebben geen idee waar hij is.”

Er heerst een algemeen gevoel dat de reddingsoperatie laat op gang kwam. Inmiddels lopen er allerlei verschillende hulpverleners rond, maar dat is pas sinds gisteren, klagen sommige omstanders, de staat heeft het laten afweten volgens hen. Anderen willen juist benadrukken dat ze blij zijn met hoe de regering de boel geregeld heeft.

Wachten op officiële hulp

Het is de politieke realiteit van deze ramp. Na de eerste schok komen ook de vragen of er dingen anders hadden gekund en gemoeten. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan was woensdag zelf aanwezig in Kahramanmaras. Veel mensen wijzen naar de gebreken van de regering tijdens en voorafgaand aan de ramp. Een omstander beschreef het bezoek van de president als reclame en moest er niets van hebben.

Erdogan verweerde zich tegen zulke kritiek, en hekelde ‘negatieve politieke campagnes’. “Dit is een tijd voor eenheid, voor solidariteit”. Al gaf hij toe dat de respons traag op gang was gekomen. “Vanaf morgen wordt het beter. We hebben nog wat problemen met brandstof, maar die zullen we ook oplossen.”

In afwachting van officiële hulp waren het vooral inwoners zelf die met hun blote handen mensen onder het puin vandaan probeerden te halen. Ergün Avci bijvoorbeeld, die eigenhandig zijn oudere zus en haar vijfjarige zoontje uit hun ingestorte huis sleepte. “Ik kon via de gang in het naastgelegen gebouw hun appartement bereiken. Mijn zus en mijn neefje lagen in elkaars armen. Maar de tweelingbroer van mijn neefje was in de kamer ernaast. We hebben hem nog niet kunnen bereiken. Daar wachten we nog op.”

Gemengde gevoelens

Avci is sportleraar in Gaziantep, maar kwam na de aardbeving zo snel mogelijk naar Kahramanmaras. Hij heeft ook gemengde gevoelens over het op gang komen van hulp. “Het getroffen gebied is gigantisch. Ik kan begrijpen dat het niet mogelijk is om overal meteen te zijn. Maar het lijkt alsof er een gebrek is aan coördinatie.”

Het gebouw naast het appartementencomplex van Avci’s zus staat helemaal overeind, hoewel het allesbehalve stabiel lijkt. Toch roept het vragen op waarom het ene gebouw wel en het andere gebouw niet aardbevingsbestendig blijkt. “De gebouwen zijn in dezelfde periode gebouwd. We kunnen discussiëren of dat te maken heeft met de regels van de overheid, maar we kunnen niet discussiëren over degene die dit huis heeft gebouwd. Hem zullen we nooit vergeven.”

Lees ook:

Na de verwoestende beving vrezen de inwoners van Sanliurfa de nacht

Reddingswerkers zoeken met man en macht naar overlevenden van de aardbevingen die Turkije en Syrië maandag troffen. Ondertussen durven veel mensen niet terug te gaan naar hun huis, uit angst dat ze alsnog bedolven zullen worden. ‘Ik heb nog nooit zo’n angst gevoeld.’