In de beslissende ronde van de Turkse verkiezingen wordt de opkomst bepalend

Zondag is de beslissende ronde van de Turkse presidentsverkiezingen: blijft Recep Tayyip Erdogan nog vijf jaar de baas is van het land, of komt er na twintig jaar een machtswisseling en mag oppositiekandidaat Kemal Kiliçdaroglu zichzelf president van Turkije noemen?

De verwachting is dat Erdogan ook na zondag verder kan gaan met zijn steeds autoritairdere koers. In de eerste ronde behaalde hij 49,5 procent van de stemmen, Kiliçdaroglu 44,9 procent. Als derde eindigde Sinan Ogan, die met 5,2 procent voorkwam dat een van beide mannen een absolute meerderheid behaalde.

Het verschil tussen Erdogan en Kiliçdaroglu op 14 mei was zo’n 2,5 miljoen stemmen. Met 8 miljoen niet-stemmers en 2,8 miljoen Ogan-stemmers die opnieuw een afweging moeten maken, is dat niet eens een onoverbrugbaar verschil, maar in het sterk gepolariseerde Turkije veranderen mensen niet makkelijk van politieke voorkeur.

Ogan heeft begin deze week zijn kiezers opgeroepen om op Erdogan te stemmen, maar het lijkt er niet op dat heel zijn achterban dat advies braaf opvolgt. Ümit Özdag, een andere politicus uit Ogans coalitie, steunt Kiliçdaroglu. Die lijkt bovendien een kleine boost te krijgen door een interview bij YouTube-kanaal BabalaTV, dat woensdagavond werd uitgezonden en inmiddels al meer dan 20 miljoen keer is bekeken.

Heeft Kiliçdaroglu de linkse kiezer afgeschrikt?

Toch bleek bij de eerste ronde dat je via sociale media de verkiezingen niet kan winnen. Er is vooral persoonlijke overtuigingskracht nodig om twijfelende Erdogan-stemmers zover te krijgen om op de oppositie te stemmen. De oppositie heeft steken laten vallen door te weinig een-op-een met AKP-stemmers in gesprek te gaan.

Kiliçdaroglu heeft sinds de eerste ronde vooral geprobeerd de rechtse, nationalistische kiezers naar zich toe te trekken. Zijn retoriek werd zo haatdragend tegen vluchtelingen, dat er een risico bestaat dat hij linkse kiezers heeft afgeschrikt. De oppositie moet hopen dat de Erdogan-stemmers niet in dezelfde mate op komen dagen als twee weken geleden.

Van de optimistische stemming die bij oppositiestemmers aan de vooravond van de eerste ronde heerste, is niet veel over. Die werd aangewakkerd doordat de meeste peilingen voorspelden dat Kiliçdaroglu een voorsprong zou halen in de eerste ronde, of zelfs meteen zou winnen. Het tegenovergestelde bleek het geval. De opinieonderzoeken die deze week gepubliceerd zijn, laten bijna allemaal een winst voor Erdogan zien.

De opkomst en de mate waarin de oppositie een veilige stembusgang kan garanderen zullen cruciaal zijn. Er was veel ophef over mogelijke fraude, maar het is nog steeds onduidelijk hoe geloofwaardig deze berichten zijn en op welke schaal eventuele fraude zou hebben plaatsgevonden. Wel werd voor de tweede ronde een recordaantal waarnemers gemobiliseerd, die een relatief vrije stembusgang moeten beschermen.

Lees ook:

Waarom is Erdogan nog steeds zo populair?

Turkije verkeert in een economische crisis en Erdogan heeft met zijn beleid eigenhandig een flink deel van de bevolking in economische problemen gebracht. Waar komt zijn populariteit vandaan?

Nationalisme voert nu ook boventoon in campagne Kiliçdaroglu

Om kans te maken tegen president Erdogan gooit de Turkse oppositiekandidaat Kiliçdaroglu het over de nationalistische boeg. ‘Wij gaan dit land redden van de terreur en vluchtelingen.’