Scheepsramp
Hulpverleners verwachten meer bootdrama’s
Nu hulpverleners steeds vaker gestraft worden omdat ze migranten in nood helpen, groeit de kans op grootschalige schipbreuken zoals afgelopen weekeinde voor de Italiaanse kust. Dat zeggen hulporganisaties uit Griekenland, Italië en Polen.
“We tellen nog altijd de doden”, zegt Rachele Giorgi van Seawatch in Italië. Ze kwam dinsdag naar Brussel om ervaringen uit te wisselen met collega-hulpverleners uit Griekenland en Polen. Ze vertellen elkaar hoe het steeds moeilijker wordt om mensen te helpen, omdat schepen in beslag worden genomen en hulpverleners voor het gerecht worden gedaagd.
Giorgi is ervan overtuigd dat een ramp zoals afgelopen weekeinde plaatsvond, toen in een storm voor de kust van Italië een overbeladen bootje in stukken brak en tientallen mensen verdronken, in de toekomst vaker voor zal komen. De Italiaanse overheid heeft vorige week een wet aangenomen die het de overheid mogelijk maakt om schepen van hulporganisaties die voor de kust patrouilleren, in beslag te nemen.
Hulp bij mensensmokkel
“De overheid doet op dit moment van alles om ons, hulporganisaties, uit het gebied te weren waar de migranten aankomen”, vertelt ze. Er is niet alleen de wet waarmee schepen uit de vaart genomen kunnen worden, maar ook een bepaling die stelt dat hulpverleners ook nadat ze mensen die in nood waren met succes aan land hebben gebracht, alsnog gestraft kunnen worden. Hen wordt dan hulp bij mensensmokkel verweten.
Dat komt ook in andere landen voor. Volgens een rapport van Oxfam, dat woensdag verschijnt, zijn in 2022 in de Europese Unie zeker 102 hulpverleners voor de rechter gebracht omdat ze anderen hebben geholpen. Vorig jaar waren dat er 89.
Dat het steeds vaker gebeurt, is ook de gedachte die leeft bij de hulpverleners zelf. Dinsdag kwamen ze naar het Europees Parlement om politici te vertellen hoe ze zelf het idee hebben dat ze taken oppakken die hun nationale overheid laat liggen, maar dat nieuwe nationale wetten hen steeds minder ruimte laten.
Voor de Griekse rechter
Zo moesten in januari van dit jaar nog 24 hulpverleners in Griekenland voor de rechter komen. Eén van hen, de 72-jarige Nederlander Pieter Wittenberg, was ook naar Brussel gekomen. “Ik ben niet bang om 25 jaar naar de gevangenis te gaan”, zei hij, omdat hij al oud is. Maar hij maakt zich zorgen om de jonge mensen in de groep van 24. Eén studeerde rechten maar kan geen advocaat worden, anderen volgen studies in Europese steden waar ze niet naartoe kunnen vanwege de rechtszaak.
De zaak hangt mogelijk nog jaren boven hun hoofd, want de behandeling in januari werd uitgesteld tot een niet nader genoemde datum.
De hulporganisaties spraken achter gesloten deuren ook met een vertegenwoordiger van de Europese Commissie. Die hoopt dat de grootste uitwassen verleden tijd zullen zijn nadat het Asielpact is aangenomen, maar dat kan nog een jaar duren.
Lees ook:
Italiaanse regering legt schuld van bootdrama bij mensensmokkelaars
De rechtse regering van Giorgia Meloni wijst mensensmokkelaars aan als schuldige voor het bootdrama. Hulporganisaties houden de regering verantwoordelijk.
