Hoog water Victoriameer verzwelgt huizen, hotels en bedrijven

Het hoge woord, op het hoogste niveau, is eruit. Het waterniveau in het Victoriameer is zo hoog gestegen dat het een gevaar is voor bewoners, bedrijven, hotels, restaurants en boeren aan het meer. Dat zegt president Museveni van Oeganda.

Hij gaf in een speech afgelopen weekend iedereen die aan de oevers van het Victoriameer woont of werkt het dringende advies om zijn bedrijf, woning, land, hotel of horecagelegenheid te ontruimen en het definitief hogerop te zoeken, voordat de milieudienst tot evacuatie overgaat.

Alle drie de landen rond het Victoriameer, in oppervlakte anderhalf keer zo groot als Nederland, kampen met het enorm gestegen water. Ook in Kenia en Tanzania is de overlast groot. Er wonen en werken miljoenen Afrikanen langs de randen van het meer die ervan afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud.

Honderden gezinnen dakloos

De waarschuwing van Museveni kwam voor velen al te laat. Bij de oeverplaats Ggaba zijn inmiddels vele honderden gezinnen dakloos geworden omdat het rijzende water bezit nam van hun woningen. Vele hotels gebouwd op de stranden aan het meer overstromen en moeten noodgedwongen dicht.

In Kenia, bij de stad Kisumu, staat het water zo hoog dat veel bedrijven aan de rand van het meer door het water zijn verzwolgen. Boeren zien hun oogsten verloren gaan in het stijgende water.

In Tanzania in de regio Musoma verlaten dorpelingen hun huizen en staat een kliniek onder water. De Mara-rivier die bij Musoma in het Victoriameer stroomt, sleurt het vee van boeren mee, meldt een plaatselijke krant.

De autoriteiten haalden hun schouders op

Al vijf jaar geleden waarschuwden de onderzoekers van de universiteit van North Carolina voor het gevaar van rijzend water door klimaatverandering en ontbossing, waardoor water veel sneller naar het meer stroomt. In alle drie de landen haalden de autoriteiten hun schouders op bij het lezen van het rapport. Ze hadden in die tijd eerder last van te weinig regen.

Inmiddels houdt het regenseizoen maandenlang aan met hevige slagregens. De verwachting is dat het waterniveau de komende jaren alleen maar verder zal stijgen en steeds meer land opslokt. De regel in de drie omliggende landen is dat er een bufferzone moet zijn tussen de oever en de bebouwing van twee- tot driehonderd meter. Daar is de laatste jaren, vanwege economische belangen, op grote schaal de hand mee gelicht. Veel hotels zijn op de stranden gebouwd om buitenlandse toeristen aan te trekken. Die investeringen vallen nu bijna letterlijk in het water.

Het Victoriameer staat nu zo vol water dat de Owen Falls-dam in de Victorianijl, vlak bij de Oegandese plaats Jinja, het water in het stuwmeer nauwelijks meer aan kan. Het staat nog maar vier centimeter onder het uiterste niveau. Daarboven dreigt gevaar voor een damdoorbraak. Het elektriciteitsbedrijf Eskom liet weten de sluizen te hebben open gezet. Er stroomt nu 1500 kubieke meter water per seconde de Nijl in. De hydrodam kan maximaal een dubbele hoeveelheid water laten uitstromen.

De enorme wateruitstoot geeft weer grote problemen in de benedenloop van de rivier, waar langs de oever ook mensen wonen en bedrijven zijn gevestigd, die nu het risico lopen onder water te komen staan. Stroomafwaarts liggen grote meren als Kyoga en Albert en ook die dreigen al buiten hun oevers te treden.

De laatste keer dat het Victoriameer zo overstroomde was in 1963. Angstige bewoners aan het meer zien het als een straf van de goden. Het meer drukt de oprukkende bebouwing terug. Van klimaatverandering als oorzaak willen ze niet weten.

Lees ook:

‘Puur vergif’ in Victoriameer geloosd, en dat heeft grote gevolgen.

De gezondheid van miljoenen bewoners langs het Victoriameer wordt bedreigd. Dat blijkt uit toxicologisch onderzoek