Hoe de Taliban hun macht tonen in een stil Kaboel

“Het is heel stil in Kaboel”, zegt Shokran Korakhi. “Je ziet geen kinderen meer spelen en de auto’s toeteren niet. Er staan veel Talibanstrijders op straat, die staan in groepjes van tien tot vijftien man bij elkaar. Dan schrik je steeds wel even. Ze laten zien: wij hebben de macht.”

Korakhi, een Afghaanse Nederlander van 32 uit Sittard, zag het straatbeeld van Kaboel sinds zondag radicaal veranderen. “Alle foto’s van vrouwelijke modellen, die je normaal veel ziet bij schoonheidssalons en winkels, zijn weggehaald. Je merkt op straat dat er angst heerst onder de mensen.”

Hij was in Afghanistan voor zijn bruiloft, twee weken geleden. Iets eerder dan oorspronkelijk gepland, maar gezien de zich snel ontwikkelende situatie besloot hij: nu of nooit. Toch kon hij niet op tijd een visum voor zijn echtgenote regelen. De huwelijksakte had hij bij een Afghaans overheidskantoor ingeleverd voor legalisatie. “En toen kwamen de Taliban. Sindsdien zijn alle kantoren verlaten. Mijn papieren ben ik kwijt.”

Lijst van doelwitten

Korakhi wacht op bericht van de Nederlandse ambassade over zijn terugreis, met een evacuatievlucht. “Ik vind het heel erg mijn vrouw te moeten achterlaten. De Taliban zijn gevaarlijk, vooral voor vrouwen. Ze moet steeds huilen. Het nieuws is angstig, we horen dat de Taliban huizen binnenvallen en jonge vrouwen aan zichzelf uithuwelijken. Het doet me echt veel pijn.”

De afgevaardigde voor Afghanistan bij de VN, Ghulam M. Isaczai, vertelde de Veiligheidsraad maandag dat er berichten van doelgerichte moorden in Kaboel zijn. “Inwoners vertellen dat de Taliban zijn begonnen van deur tot deur namen te registreren en te zoeken naar mensen op hun lijst van doelwitten.”

Mensen die voor de overheid of het leger hebben gewerkt, of voor internationale organisaties en media, vrezen dat de Taliban ook bij hen zullen aankloppen. Een Talibanleider verklaarde dat alle strijders is verteld mensen thuis met rust te laten en niet aan hun spullen te komen. Toch vertellen mensen op sociale media dat Talibanstrijders, of in elk geval gewapende mannen die zeggen bij die groep te horen, huizen binnenvallen, maaltijden eisen, namen registreren en auto’s in beslag nemen.

Een studente, die vanwege haar veiligheid anoniem wil blijven, hoort en leest deze berichten ook. “Ik zit sinds zondag alleen maar thuis, omdat ik bang ben voor de Taliban.” De vrouw vertrouwt de leiders niet wanneer ze zeggen gematigder te zijn en vrouwenrechten te zullen respecteren.

Baarden laten staan

Zo verscheen een Taliban-woordvoerder dinsdag op het televisiekanaal Tolonews, waar hij zich liet interviewen door een vrouwelijke presentatrice. Ook waren er vrouwelijke verslaggevers van het kanaal op pad, nadat de Taliban er maandag was binnengevallen en de beveiliging van het gebouw had overgenomen. Deze beelden stemden veel mensen hoopvol dat vrouwen in openbare beroepen onder de nieuwe Taliban-regering, die nog moet worden gevormd, zullen worden getolereerd.

Buiten Kaboel klinken echter andere verhalen. Mohammad Hamed (14), een scholier in de provinciehoofdstad Herat, vertelt bijvoorbeeld dat zijn lerares niet meer naar school mag komen. “Mijn hart is gebroken, ik kan het nauwelijks in woorden uitdrukken”, zo omschrijft hij zijn gevoelens op Facebook. “Op school schreef ik altijd vol enthousiasme over de toekomst van ons land. Nu mijn lerares haar dromen niet meer kan volgen, haat ik schrijven. Ik haat studeren, nu ik zie dat mijn klasgenoten en ik niet van onze getalenteerde vrouwelijke leraren mogen leren.”

Ook Korakhi hoort van zijn tantes in Herat dat daar al nieuwe regels gelden. “Boven een bepaalde leeftijd mogen vrouwen geen onderwijs volgen en mannen moeten weer een baard laten staan.”

Een jonge vrouw in de stad, die vanwege haar werk anoniem wil blijven, zegt dat haar jongere zusje alleen nog maar met volledige gezichtsbedekking naar school mag. “De Taliban zeggen één ding tegen de media in Kaboel en doen wat anders in de rest van het land. Ik kan ze onmogelijk vertrouwen.”

De namen van de geciteerden zijn bekend bij de hoofdredactie.

Lees ook:

Hoe Afghanistan toch een tweede Vietnam werd

De VS probeerden met hun stille vertrek uit Afghanistan een ‘Saigon-moment’ te voorkomen, maar kregen iets dat toch veel leek op een tweede Vietnam. Hoe kon dit gebeuren?