Het Witte Huis liegt al jaren stelselmatig over de oorlog in Afghanistan

De Amerikaanse regering heeft onder drie opeenvolgende presidenten de bevolking misleid over de oorlog in Afghanistan. Dat blijkt uit duizenden pagina’s aan vertrouwelijke documenten die The Washington Post verkreeg met een beroep op openbaarheidswetgeving. De regering verzweeg mislukkingen, manipuleerde statistieken en presenteerde niet-behaalde successen.

Uit de stukken valt ook op te maken dat Amerikaanse overheidsfunctionarissen, diplomaten en militairen zeer gefrustreerd zijn over het verloop van de zich al achttien jaar voortslepende strijd, waarin al 2400 Amerikaanse militairen zijn gesneuveld en die de Verenigde Staten tot nu toe naar schatting 1300 miljard euro heeft gekost. “Het ontbrak ons aan een fundamenteel begrip van Afghanistan”, aldus generaal Douglas Lute, die onder Bush en Obama verantwoordelijk was voor de oorlog, tegen onderzoekers die hem interviewden. “We wisten niet wat we er aan het doen waren.”

Amerikaanse militairen vielen na de aanslagen op het World Trade Center en het Pentagon van september 2001 Afghanistan binnen, omdat de Taliban weigerden de leiders van terreurgroep Al-Qaida over te dragen. De Amerikanen brachten het radicaal-islamistische Taliban-bewind ten val en doodden in 2011 Al Qaida-leider Osama bin Laden in Afghanistans buurland Pakistan. Maar in de loop der jaren raakten beleidsmakers en generaals steeds meer in verwarring over de oorlogsstrategie. En naar mate de doelen onduidelijker werden, stapelden de leugens en manipulaties zich op.

‘Het zou honderd jaar kosten om een sterke centrale overheid te creëren’

Zo werd publiekelijk vaak hoog opgegeven van de met Amerikaanse steun opgebouwde Afghaanse strijdkrachten, terwijl die er in werkelijkheid beroerd aan toe waren. Steeds weer pretendeerden Amerikaanse generaals dat vooruitgang werd geboekt in de strijd, terwijl de Taliban in werkelijkheid een almaar groter deel van het land veroverden. En ook van de opbouw van een effectief, niet-corrupt bestuur kwam, anders dan werd beweerd, weinig terecht.

“De inzet van ons beleid was om een sterke centrale overheid te creëren, wat idioot was omdat Afghanistan geen geschiedenis heeft op dat punt”, aldus een oud-ambtenaar van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken. “Het zou honderd jaar kosten om een sterke centrale overheid te creëren. Die tijd hadden we niet.”

De ruim tweeduizend pagina’s aan onthullende documenten zijn het resultaat van een onderzoeksproject van de Amerikaanse inspecteur-generaal voor Afghanistan, een functie die in 2008 door het Congres in het leven werd geroepen om toezicht te houden op de Amerikaanse overheidsuitgaven in het door oorlog verscheurde land. De huidige inspecteur-generaal, John Sopko, liet medewerkers van 2014 tot 2018 onderzoek doen naar in Afghanistan gemaakte fouten, om te voorkomen dat dezelfde misstappen in toekomstige conflicten opnieuw worden gezet. Zo werden honderden ingewijden, onder wie generaal Lute, geïnterviewd. En omdat gesprekspartners ervan uitgingen dat hun opmerkingen niet openbaar zouden worden, spraken ze openhartiger dan ze anders hadden gedaan.

‘Deze oorlog is een episch falen van beide partijen’

The Washington Post wist de gespreksverslagen en andere documenten te verkrijgen met een beroep op de ‘Freedom of Information Act’ en voerde er twee rechtszaken voor. Volgens de krant bevestigt inspecteur-generaal Sopko dat uit de geopenbaarde stukken blijkt ‘dat het Amerikaanse volk voortdurend is voorgelogen.’

In een reactie stelt het Pentagon dat het ‘geen intentie’ was om het Congres of het publiek te misleiden. In feite bevestigen de documenten een beeld dat al bestond, ook omdat veel misstanden al – soms in weerbarstig bureaucratenproza – waren beschreven in rapporten van de inspecteur-generaal.

Vooral oppositiepolitici van de Democraten zijn er dan ook als de kippen bij om president Donald Trump op te roepen om nog meer vaart te maken met zijn pogingen om via een vredesdeal met de Taliban een aftocht te regelen. “De oorlog in Afghanistan is een episch falen van beide partijen”, twitterde de Democratische volksvertegenwoordiger Ted Lieu. “Het is tijd om te vertrekken uit Afghanistan. Nu.”

Lees ook:

‘Overleg VS en Taliban hervat’

De Verenigde Staten en de Taliban hebben zaterdag in de Qatarese hoofdstad Doha onderhandelingen hervat over het verminderen van het geweld in Afghanistan. Dat hebben een woordvoerder van de Taliban en een Amerikaanse bron rond het overleg gemeld.

Vier Afghanen klagen Nederland aan om ‘disproportioneel geweld’ bij slag om Chora

De Nederlandse krijgsmacht zou ‘blind’ geweld hebben gebruikt tijdens de slag om Chora in Afghanistan in 2007. Vier Afghanen eisen openheid en een schadevergoeding.

Trump zegt overleg met Taliban af, twittert hij

Geheim vredesoverleg met Taliban en Afghaanse regering is afgeblazen na een aanslag door de Taliban.